Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Σκοπός της ανά χείρας εργασίας, είναι η ανάδειξη των διαθεματικών κατευθύνσεων του «νεκρού» διεμφυλικού σώματος, όπως αυτές εντοπίζονται στα πλαίσια των μουσουλμανικών μεταθανάτιων τελετουργιών αλλά και κοινωνικών συγκείμενων της Σουηδίας. Η έρευνα αποσκοπεί να ανοίξει μια συζήτηση γύρω από τα πεδία του θανάτου, του φύλου, της θρησκείας και της μετανάστευσης στην βάση των προσωπικών εμπειριών των συνεντευξιαζόμενων αλλά και των πηγών της επιτόπιας και διαδικτυακής έρευνας που πραγματοποιήθηκε και αξιοποιήθηκε. Ο «θάνατος» στη παρούσα μελέτη, προσεγγίζεται ως μια συνθήκη που λαμβάνει τόσο κυριολεκτικές όσο και μεταφορικές διαστάσεις. Για να γίνω πιο σαφής, εκτός από την κυριολεκτική σημασία του τέλους της ζωής, ο θάνατος μπορεί να κατανοηθεί και ως «συμβολικός θάνατος» που σχετίζεται με τον κοινωνικό αποκλεισμό αλλά και την διαμόρφωση μιας συνθήκης «αργού θανάτου», όπως την περιέγραψε η*Lauren Berlant, καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής ενός διεμφυλικού υποκειμένου στη Σουηδία. Παράλληλα, η ανάλυση αναδεικνύει μια διαλεκτική σχέση μεταξύ παραδόσεων και θρησκευτικών λόγων του Ισλάμ, τελετουργικών πρακτικών αλλά και κοινωνικό-πολιτικών συνθηκών στο σουηδικό συγκείμενο. Στην βάση της σχέσης αυτής, εντοπίζεται ένα ευρύ φάσμα κυριαρχικών αποκρίσεων που αγγίζουν τα πεδία των μεταθανάτιων τελετουργικών πρακτικών, της (ιατρικής) φροντίδας του διεμφυλικού σώματος, των διεμφυλικών -μεταναστευτικών δικαιωμάτων, της δημόσιας μνήμης των σωμάτων αυτών και τέλος την αναγνώριση της εν ζωή ταυτότητάς τους. Αποφεύγοντας την υιοθέτηση ενός οριστικού συμπεράσματος, η ανάλυση αναγνωρίζει τα σημεία αορατότητας και περιορισμένης ακουστότητας των φωνών των μουσουλμανικών διεμφυλικών υποκειμένων της Σουηδίας, όπως προέκυψε και από την έρευνα. Έτσι, αντί ενός συμπαγούς συμπεράσματος, η αναλυτική πορεία προτείνει την πρόσληψη της εκάστοτε εμπειρίας, ως ενός πολυπαραγοντικού σημείου συνάντησης των πεδίων του φύλου, του σώματος, της φυλής και της τάξης, κάτι που με την σειρά του διαφοροποιεί την πρόσβαση και εμπειρία στα τελετουργικά αυτά πλαίσια.
Abstract:
The purpose of this paper is to highlight the interdisciplinary directions of the “dead” transgender body, as identified within the context of Muslim postmortem rituals and the social contexts of Sweden. The research aims to start a discussion around the fields of death, gender, religion and migration based on the personal experiences of the interviewees, as well as the sources from field and online research that were conducted and utilized. “Death” is approached as a condition that takes both literal and metaphorical dimensions. To be more precise, apart from its literal interpretation, death can be also perceived as a “symbolic death” which, in this study, is related to social exclusion and the formation of a condition known as “slow death”, as Lauren Berlant described, throughout the life of a transgender individual in Sweden. At the same time, the analysis reveals a dialectical relationship between the traditions and religious discourses of Islam, ritual practices and socio-political conditions within the Swedish context. Based on these relations, a wide range of sovereign responses can be detected upon fields such as the postmortem ritual practices, the (medical) care of the transgender body, trans-migrant rights, the collective remembrance of these bodies, and finally, the acknowledgement of their identity. Avoiding a definitive conclusion, the analysis recognizes the invisibility and limited audibility of Muslim transgender voices in Sweden, as emerged from the research. Thus, instead of a solid conclusion, the analytical process proposes the perception of each experience as a multifactorial meeting point of gender, body, race and class, which discerns the access and experience within the ritual contexts.
