Συλλογική δράση για την προστασία του περιβάλλοντος και ο ρόλος της Οικολογικής–‘Πράσινης’ Κοινωνικής Εργασίας στη διαμόρφωση Περιβαλλοντικής Κοινωνικής Πολιτικής: μελέτη περίπτωσης στο Βέρμιο
Τίτλος:
Collective action for the environmental protection and the role of Ecological–‘Green’ Social Work in the design of Environmental social policy: case study at the mountain of Vermio
Κύρια Υπευθυνότητα:
Ιωσηφίδου, Ζωή Β.
Επιβλέπων:
Ανθοπούλου, Θεοδοσία
Θέματα:
Keywords:
Προστασία περιβάλλοντος, Περιβαλλοντική Κοινωνική Πολιτική, Πολιτική Οικολογία, κινήματα βάσης, Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), Οικολογική – ‘Πράσινη’ Κοινωνική Εργασία Environmental protection, Environmental Social Policy, Political Ecology, grassroots movements, Renewable Energy Sources (RES), Ecological – ‘Green‘ Social Work
Ημερομηνία Έκδοσης:
2022
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Οι κινηματικές πρωτοβουλίες και οι συλλογικές δράσεις σε πολλές περιπτώσεις αξιοποιούνται προκειμένου να καλύψουν τις ανεπάρκειες του κράτους και της αγοράς σε ζωτικά ζητήματα που αφορούν το φυσικό περιβάλλον, τους πόρους επιβίωσης και την ποιότητα ζωής σε τοπικό και πλανητικό επίπεδο. Στη συγκεκριμένη διπλωματική εργασία θα διερευνηθούν ο ρόλος, οι στόχοι και ο αντίκτυπος συλλογικών προσπαθειών από την κοινωνία των πολιτών (λαογραφικοί σύλλογοι, αγροτικοί συνεταιρισμοί, περιβαλλοντικές ομάδες, πρωτοβουλίες βάσης) σε πεδία εφαρμογής της Κοινωνικής Πολιτικής που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος. Αφορμή της έρευνας αποτελούν οι αυξανόμενες διαμαρτυρίες των κατοίκων στην ορεινή περιοχή του Βερμίου (Ν. Ημαθίας), ενάντια σε μεγάλο επενδυτικό σχέδιο εταιριών, που εκμεταλλεύονται φυσικούς πόρους μέσω των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) με την εγκατάσταση μεγάλων υποδομών (αιολικά πάρκα). Το βασικό ερευνητικό ερώτημα είναι, αν τελικά τέτοιες πρωτοβουλίες υπερβαίνουν τη διάσταση της τοπικής διαμαρτυρίας και επηρεάζουν ή διαμορφώνουν με κάποιον τρόπο την ασκούμενη Κοινωνική Πολιτική που σχετίζεται με το περιβάλλον με άμεσο ή έμμεσο τρόπο. Σε πρώτο επίπεδο διενεργήθηκε βιβλιογραφική επισκόπηση για τη διερεύνηση βασικών επιστημονικών προσεγγίσεων σχετικά με την καταγραφή, ανάλυση και διαχείριση των εξελισσόμενων περιβαλλοντικών κρίσεων, όπως αυτή στο Βέρμιο. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε επιτόπια έρευνα υιοθετώντας τη μεθοδολογία της ποιοτικής κοινωνικής έρευνας, μέσω συνεντεύξεων με πληροφορητές-κλειδιά. Η έρευνα ανέδειξε την ανάγκη διαμόρφωσης μίας συνεκτικής Περιβαλλοντικής Κοινωνικής Πολιτικής που σκοπό θα έχει τη διαφύλαξη θεμελιωδών δικαιωμάτων ανθρώπου και φυσικού περιβάλλοντος. Σε αυτό μπορεί να συμβάλει θετικά η προσέγγιση της Οικολογικής – ‘Πράσινης’ Κοινωνικής Εργασίας μέσα από πλαίσιο εργασίας της με τις τοπικές κοινότητες.
Abstract:
Grassroots movements’ initiatives and collective action are envisioned as addressing state and market failures surrounding vital issues related to the natural environment, livelihood resources and quality of life locally and globally. This dissertation aims to explore the role, objectives and impact of collective civil society efforts (i.e. folk associations, agricultural cooperatives, environmental groups, grassroots initiatives) in the areas of social policy implementation related to environmental protection. The reason for the research is the growing protests by the residents in the mountainous area of Vermio (Prefecture of Imathia), against a large investment plan of companies that exploit natural resources through Renewable Energy Sourses (RES) projects with the installation of large infrastructure (wind farms). The main question of this study is whether such initiatives influence or shape the environmental social policy pursued directly or indirectly, going beyond the local protest. First, a literature review was conducted to explore basic scientific approaches to recording, analyzing, and managing evolving environmental crises, such as that of Vermio. Subsequent on-site research was conducted adopting the methodology of qualitative social research, through interviews with key-informants. This research highlighted the need to formulate a coherent Environmental Social Policy aimed at preserving fundamental human rights and the natural environment. The approach of Ecological - ‘Green’ Social Work through its framework of working with local communities can contribute positively to this.
