Μαρία Σβώλου: από τον φεμινισμό στην αριστερά; Συγκλήσεις, σποκλίσεις και ιδεολογικές μετατοπίσεις
Τίτλος:
Maria Svolou: moving from feminist to leftist ideology. Convergences, divergences and ideological shifts
Κύρια Υπευθυνότητα:
Δανιά, Νικολέττα
Επιβλέπων:
Καραγιαννοπούλου, Χαρά
Θέματα:
Keywords:
Ελληνικό φεμινιστικό κίνημα, ελληνική αριστερά, Μαρία ΔεσύπρηΣβώλου, φύλο, τάξη Greek feminist movement, Greek left, Maria Desypri Svolos, gender, class
Ημερομηνία Έκδοσης:
2024
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Από τα βασικά διαφοροποιητικά ιστορικά χαρακτηριστικά της περιόδου τουΜεσοπολέμου είναι η ένταξη σημαντικού αριθμού γυναικών στην αγορά εργασίας. Οιγενικότερες οικονομικές συνθήκες, μετά τα περίπου 9 χρόνια πολεμικής εμπλοκής τηςΕλλάδας, καθώς και η έλευση και εγκατάσταση των προσφύγων/ισσών, οιπερισσότερες εκ των οποίων γυναίκες, είχαν ως αποτέλεσμα μαζική για τα μέτρα τηςεποχής συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας– κυρίως στα αστικά κέντρα.Την περίοδο αυτή εμφανίζεται και το φεμινιστικό κίνημα στην Ελλάδα, παράλληλα μετις πρώτες γυναίκες-κομματικά στελέχη της Αριστεράς -σοσιαλίστριες και, κυρίως,κομμουνίστριες. Τα φεμινιστικά σωματεία του μεσοπολέμου εξέφρασαν τον αγώνατους με διττό τρόπο: μέσα από μαχητικά, αλλά και μετριοπαθέστερα κείμενα, όπως καιμε πολυσχιδή δράση που περιλάμβανε από επεξεργασία υπομνημάτων μέχρι δημόσιεςσυγκεντρώσεις. Μια νέα συμπαγής κοινωνική ομάδα αναδύεται στους κόλπους τηςελληνικής κοινωνίας με πλήρη συνείδηση των διακρίσεων που επέβαλλαν μέχρι τότεη πατριαρχία και οι θεσμοί της. Οι γυναίκες που την αποτελούν αυτοπροσδιορίζονταιως φεμινίστριες. Χαρακτηριστικότερη περίπτωση αποτελούν το Δ.Σ και τα μέλη του«Συνδέσμου υπέρ των ∆ικαιωμάτων της Γυναικός», και το περιοδικό του «Ο Αγώναςτης Γυναίκας». Από την άλλη, την ίδια περίοδο κάνει δυναμικά την εμφάνισή της ηΑριστερά, και μάλιστα η κομμουνιστική, με το νεαρό Σοσιαλιστικό Εργατικό ΚόμμαΕλλάδος (ΣΕΚΕ), που ήδη από το 1924 θα μετονομασθεί σε Κομμουνιστικό ΚόμμαΕλλάδος (ΚΚΕ). Έναν από τους βασικούς σκοπούς του αποτελούσε η χειραφέτηση τουκινήματος των εργαζόμενων γυναικών- ιδεολογικά και πολιτικά- από την επίδραση τηςαστικής τάξης. Θα διακηρύξει πως μόνον η εργατική τάξη μπορεί και έχει συμφέροννα παλέψει με στόχο την ισοτιμία των δύο φύλων, μόνον η εργατική τάξη έχεισυμφέρον αλλά και αποστολή της, να βαδίσει έως το τέρμα το δρόμο που οδηγεί στηνκατάργηση της εκμετάλλευσης. Και είναι γεγονός πως είναι το πρώτο πολιτικό κόμμαστη χώρα μας που, από το ιδρυτικό του συνέδριο το 1918, ανάλαβε την ευθύνη και τοκαθήκον « να παλέψει για την ισοτιμία της γυναίκας» .Τη σχέση των δύο αυτών κοινωνικών και εγγενώς προοδευτικών για την εποχήτους κινημάτων (φεμινιστικού και αριστεράς), τις συγκλίσεις, τις7διαφωνίες/συγκρούσεις τους, αλλά και τον λόγο που αρθρώνεται σχετικά, διερευνά ηπαρούσα μελέτη, μέσα από τη ζωή και τη δράση της κορυφαίας φεμινίστριας καιμέλους του ΔΣ του Συνδέσμου Μαρίας Δεσύπρη-Σβώλου, η οποία μετά από δέκαχρόνια αισθητής παρουσίας στις γραμμές του τον εγκατέλειψε για να προσχωρήσει στοΚΚΕ και να αναδειχθεί σε κορυφαία γυναικεία προσωπικότητα του ελληνικούαντιφασιστικού κινήματος και του απελευθερωτικού αγώνα, επιλογή που πλήρωσε μεσοβαρές διώξεις από το μετεμφυλιοπολεμικό κράτος
Abstract:
One of the primary historical features that differentiated the period between the twoWorld Wars is the incorporation of a significant number of women into the labourmarket. The general financial state of Greece after 9 consecutive years of warfare aswell as the flow of immigrants who settled in, most of whom were women, resulted inan unprecedented massive participation of women in the labour force, mainly in urbanareas. During these years, the feminist movement emerges in Greece, along with thefirst women-party members of the Left Wing forces, socialists and primarilycommunists. The feministic organisations of that era took part in this fight in twodifferent manners. Writing both strong and less fierce articles together with a variety ofactions such as memoranda and public gatherings. A new solid social group emerges inthe Greek society fully aware of the discriminations posed by the patriarchy. Thewomen who took part in this, are calling themselves feminists. A typical case is thecommittee of the Organisation In Favour Of The Rights of Women. Along with that, atthe same time, the Left Wing – the Communist Left – appears in the form of SEKE,which in 1924 will change its name into KKE. One of its primary goals was theemancipation of the movement of working women – politically as well as in ideology– from the urban class. KKE will declare that only the Labor Class has the privilege tofight for the equality of the two sexes and it is its sole mission to walk all the waythrough the abolition of any kind of oppression. It is indeed a fact that KKE is the firstpolitical party that since its founding conference in 1918 accepted the responsibilityand duty of fighting for equal rights between the two sexes. The relationship betweenthese two social and inherently progressive for the era movements along with theagreements, disagreements or clashes together with the political dogma is researchedin this study through the life and actions of the top feminist and member of theCommittee of the Organisation Maria Desypri-Svolou, who after a decade of activeparticipation in it, abandoned it in order to move into KKE and become a top femalepersonality of the Greek Anti-Fascist Movement and the Liberation War, a choice thattook its toll with sufferings from the Post War Greek state.
