Η μελέτη των προγραμμάτων χρηματικών μεταβιβάσεων υπό όρους στην Λατινική Αμερική: μια συγκριτική ανάλυση μεταξύ Βραζιλίας, Μεξικού και Νικαράγουας
Τίτλος:
Studying the conditional cash transfer schemes in Latin America: a comparative analysis between Brazil, Mexico and Nicaragua
Κύρια Υπευθυνότητα:
Νείλα, Ελευθερία Γ.
Επιβλέπων:
Κωτσονόπουλος, Λουδοβίκος
Θέματα:
Keywords:
Προγράμματα χρηματικών μεταβιβάσεων υπό όρους, νεοφιλελευθερισμός, Λατινική Αμερική, πολιτικές αντιμετώπισης της φτώχειας, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο-Παγκόσμια Τράπεζα Conditional cash transfer programs, neoliberalism, Latin America, policies for tackling poverty, IMF-World Bank
Ημερομηνία Έκδοσης:
2020
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Τα προγράμματα χρηματικών μεταβιβάσεων υπό όρους έχουν αναδυθεί τα τελευταία 20 χρόνια στις χώρες του αναπτυσσομένου κόσμου ως ένα νέο εργαλείο κοινωνικής πολιτικής με σκοπό την αντιμετώπιση της φτώχειας. Η προώθηση των προγραμμάτων χρηματικών μεταβιβάσεων σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο είναι αλληλένδετη με την επέκταση του νεοφιλελεύθερου συστήματος. Το νέο οικονομικό περιβάλλον, προκειμένου να αναπτυχθεί και να αναπαραχθεί, θεώρησε σκόπιμο να προβεί στο μετασχηματισμό του συστήματος κοινωνικής πολιτικής, δίνοντας έμφαση στα στοιχεία της επιλεξιμότητας και της επιβολής όρων. Η παρούσα διπλωματική εργασία αποτελεί μια συγκριτική μελέτη περιπτώσεων των προγραμμάτων χρηματικών μεταβιβάσεων υπό όρους που αναπτύχθηκαν στην Βραζιλία, το Μεξικό και τη Νικαράγουα. Η Βραζιλία και το Μεξικό πρωτοστάτησαν στην υλοποίηση των προγραμμάτων χρηματικών μεταβιβάσεων και υιοθέτησαν δύο από τα μεγαλύτερα προγράμματα. Αντίθετα, η Νικαράγουα ανέπτυξε ένα από τα μικρότερα προγράμματα, το οποίο υλοποιήθηκε σε μεταγενέστερο χρόνο. Σκοπός της εργασίας είναι η εξέταση των κινήτρων, των στόχων και των αποτελεσμάτων του κάθε προγράμματος και η αλληλεπίδραση αυτών με την πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα της εκάστοτε χώρας εντός της οποίας εφαρμόστηκε. Με αυτό το τρόπο, η συγκριτική μελέτη επιδιώκει να προσδώσει έμφαση στην ανάδειξη κοινών στοιχείων αλλά και διαφορών ανάμεσα στα προγράμματα. Μέσα από τη συγκριτική ανάλυση οι πολιτικές δυνάμεις και οι κοινωνικές διεκδικήσεις αναδείχθηκαν ως κύριοι παράγοντες διαμόρφωσης και σχεδιασμού των προγραμμάτων. Οι πολιτικές δυνάμεις οι οποίες τείνουν προς τα αριστερά φάνηκαν να αναδεικνύουν τη προσβασιμότητα στο πρόγραμμα ως κοινωνικό δικαίωμα και να έχουν χαμηλές απαιτήσεις συνυπευθυνότητας από τους δικαιούχους. Αντίθετα, το πρόγραμμα χρηματικών μεταβιβάσεων που υλοποιείται από μία δεξιά ή κεντρώα κυβέρνηση διαθέτει μια ισχυρή σύνδεση μεταξύ των όρων προσβασιμότητας και των προϋποθέσεων επιλεξιμοτήτας προς τους δικαιούχους. Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες όπως τα ποσοστά της φτώχειας, της ανισότητας καθώς και τα ποσοστά κάλυψης των πολιτών από το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης σε κάθε χώρα αναδεικνύονται καθοριστικοί.
Abstract:
Conditional cash transfer schemes have emerged over the last 20 years in developing countries as a new social policy tool to tackle poverty. The promotion of conditional cash transfer programs locally and globally is strongly linked with the expansion of the neoliberal system. The new economic environment, in order to be developed and reproduced, had to proceed with the transformation of the social policy framework, emphasizing the eligibility and enforcement rhetoric. This thesis is a comparative case study of the conditional cash transfer programs which were implemented in Brazil, Mexico and Nicaragua. Brazil and Mexico pioneered the implementation of cash transfer schemes and adopted two of the largest conditional cash transfer programs. Instead, Nicaragua developed one of the smaller programs, which was carried out at a subsequent time. The aim of this thesis is the examination of the motivations, goals and results of each program and their interaction with the political and social reality of each country in which it was implemented. To this effect, the comparative study seeks to emphasize on similarities and differences between the programs. Through comparative analysis, political forces and social demands emerged as major factors which affect program’s formation and design Left-wing political forces appeared to view accessibility to the program as a social right and to have low demands on co-responsibility from beneficiaries. In contrast, a conditional cash program implemented by a right-wing or central government seem to have a strong link between accessibility and eligibility conditions towards beneficiaries. Socioeconomic factors such as the rates of poverty, inequality and the rates of coverage of citizens by the social security system in each country are decisive.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής, ΠΜΣ, κατεύθυνση Κοινωνικά Προβλήματα και Κοινωνική Πολιτική, 2020