Αποδυναμώνοντας τη δημοκρατία: η ολιγοπωλιακή διάρθρωση των μέσων ενημέρωσης και επικοινωνίας
Τίτλος:
Weakening democracy: the oligopolistic structure of media and communication
Κύρια Υπευθυνότητα:
Καραγιάννη, Αποστολία Κ.
Επιβλέπων:
Καλτσώνης, Δημήτρης
Θέματα:
Keywords:
Συγκέντρωση ιδιοκτησίας, δημοκρατία, ολιγοπώλιο, μέσα ενημέρωσης και επικοινωνίας Concentration of ownership, democracy, oligopoly, media and communications
Ημερομηνία Έκδοσης:
2023
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η συγκέντρωση της ιδιοκτησίας των μέσων ενημέρωσης σε ένα μικρό αριθμό εταιρειών και σε οικονομικά πανίσχυρες ελίτ έχει διαχρονικά εδραιωθεί, ενώ, πλέον, αντανακλάται και στην ψηφιακή σφαίρα. Η βαθιά ασυμμετρία που δημιουργείται ανάμεσα στην εξουσία του ολιγοπωλίου και την πληροφόρηση του κοινωνικού συνόλου και ιδίως όπως αυτή μετασχηματίζεται υπό το σύγχρονο κρισιακό τοπίο, ενέχει σημαντικούς κινδύνους για την ποιότητα της δημοκρατίας. Εστιάζοντας στη μελέτη των μέσων ενημέρωσης και επικοινωνίας ως πεδίο συγκέντρωσης ιδιοκτησίας, οικονομικής εξουσίας και πολιτικής δύναμης, η παρούσα διπλωματική εργασία διερευνά τον αντίκτυπο που ενέχει το συγκεκριμένο φαινόμενο στη λειτουργία και πραγμάτωση της δημοκρατίας. Μέσα από την ανάλυση του τρόπου διάρθρωσης του ολιγοπωλιακού επικοινωνιακού συστήματος, τις οικονομικές επιταγές από τις οποίες παρακινείται αλλά και τις αδιαφανείς σχέσεις με πολιτικούς και κρατικούς θεσμούς μέσω των οποίων παγιώνεται, διαφαίνεται πως η παρούσα οργάνωση των μέσων ενημέρωσης υποσκάπτει τα δημοκρατικά θεμέλια. Η πληροφόρηση υπόκειται στους όρους της νεοφιλελεύθερης αγοράς, της κυρίαρχης πολιτικής ατζέντας και της εξυπηρέτησης διαπλεκόμενων συμφερόντων στερώντας της το ανεξάρτητο και πλουραλιστικό δυναμικό της. Παράλληλα, η ισότιμη πρόσβαση στην ιδιοκτησία εξασθενεί, ανακύπτουν εμπόδια στην ελεύθερη διαμόρφωση της πολιτικής βούλησης και την πολιτική συμμετοχή, ενώ η δυνατότητα εναλλακτικών προσεγγίσεων της σύγχρονης πραγματικότητας περιστέλλεται. Η παραπάνω συλλογιστική πρόκειται να εξεταστεί μέσα από την ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας και την παράθεση ιστορικών παραδειγμάτων.
Abstract:
The concentration of media ownership in a small number of companies and financially powerful elites has been entrenched over time and is now reflected in the digital sphere. The profound asymmetry that is created between the power of the oligopoly and the information of society as a whole, especially through its transformations under the contemporary crisis landscape, entails significant risks to the quality of democracy. By focusing on the study of media and communication as a field of concentration of ownership, economic dominance and political power, the present thesis explores the impact of this phenomenon on the functioning and realization of democracy. Through the analysis of the way the oligopolistic communication system is structured, the economic imperatives that motivate it as well as the non-transparent relations with political and state institutions through which it is consolidated, it becomes apparent that the current media organisation undermines the democratic foundations. Information is subject to the neoliberal market’s demands, the predominant political agenda and the serving of interlocking interests, depriving it of its independent and pluralistic potential. At the same time, equal access to ownership is weakened, obstacles to the free formation of political will and political participation arise, and the possibility of alternative approaches to contemporary reality is curtailed. The above reasoning will be examined through the review of international academic literature and the presentation of historical examples.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής, ΠΜΣ, κατεύθυνση Κοινωνικά Προβλήματα και Κοινωνική Πολιτική, 2023
