Οι ξένες αρχαιολογικές σχολές στην Ελλάδα και η δράση τους
Τίτλος:
The foreign archeological institutes in Greece
Κύρια Υπευθυνότητα:
Μωραϊτου, Αικατερίνη Κ.
Επιβλέπων:
Γιαλλουρίδης, Χριστόδουλος Κ., 1949-
Θέματα:
Keywords:
Αρχαιολογικές Σχολές, πολιτιστική διπλωματία Foreign Archaeological Institutes, Greece, cultural diplomacy
Ημερομηνία Έκδοσης:
2008
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η παρούσα εργασία έχει σκοπό να διευρευνήσει την δράση των Ξένων Αρχαιολογικών Σχολών στην Ελλάδα από την ίδρυσή τους έως τις μέρες μας ως φορείς πολιτιστικής πολιτικής και πολιτιστικής διπλωματίας. Είναι γεγόνος ότι τα ξένα αρχαιολογικά ιδρύματα ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα έχουν βρει στέγη στην Ελλάδα, ως καρπός του φιλελληνικού πνεύματος της εποχής, αλλά και των πολιτικών σκοπιμοτήτων μέσα στα πλαίσια του ανταγωνισμού των Μεγάλων Δυνάμεων. Η εργασία αποτελεί μια απόπειρα σκιαγράφησης των επιρροών τους στο ελληνικό πολιτιστικό γίγνεσθαι μέσα από τα ιστορικά γεγονότα. Μπορεί για το ευρύ κοινό οι Ξένες Αρχαιολογικές Σχολές να είναι πολύ λίγο γνωστές, για τους θεράποντες όμως των επιστημών του παρελθόντος, είναι ιδιαίτερα σημαντικές, μια και αποτελούν φιλόξενους χώρους και τόσο για τους αλλοδαπούς όσο και για τους έλληνες αρχαιολόγους, αρχιτέκτονες, ιστορικούς κ.α., και στους οποίους συντελείται εδώ και 160 χρόνια ένα ιδιαίτερα σημαντικό επιστημονικό και ερευνητικό έργο. Η εργασία αποτελείται από τρία μέρη. Στο πρώτο μέρος παρουσιάζεται α) το γενικό ιστορικό πλαίσιο διαμόρφωσης των σχέσεων πάνω στο οποίο αναπτύχθηκαν τα ξένα αρχαιολογικά ιδρύματα β) Η ίδρυση και η δράση των Ξένων Αρχαιολογικών Σχολών (ΞΑΣ) στην Ελλάδα από το 1846 έως και τη δεκαετία του 1930, γ) Η ίδρυση και η δράση των Ξένων Αρχαιολογικών Σχολών (ΞΑΣ) στην Ελλάδα από το τέλος του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου έως σήμερα, γ) Το ελληνικό νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας των Ξένων Αρχαιολογικών Σχολών στην Ελλάδα από τις αρχές του 20ου αιώνα έως σήμερα, δ) οι προϋποθέσεις ίδρυσης των Ξένων Αρχαιολογικών Σχολών στην Ελλάδα, οι οποίες αφορούν ζητήματα οργάνωσης, νομική προσωπικότητας και χρηματοδότησης των Σχολών. Στο δεύτερο μέρος εξετάζεται η επίδραση των ξένων αρχαιολογικών σχολών στο θεωρητικό υπόβαθρο της ελληνικής αρχαιολογίας. Αναλύεται πως ο θετικισμός επιρρέασε τις γηγενείς προνεωτερικές αρχαιολογίες και πως το θεωρητικό σχήμα που προέκυψε υπηρέτησε τους στόχους της επέκτασης του νεοσύστατου τότε νεοελληνικού κράτους. Επίσης στο κεφάλαιο αυτό εξετάζεται η επίδραση των νέων κοινωνικών θεωρίων στο διανοητικό οικοδόμημα της νεοελληνικής αρχαιολογίας και διερευνάται κατά πόσο οι Ξένες Αρχαιολογικές Σχολές ευθύνονται για αυτό το γεγονός. Το τρίτο μέρος πραγματεύεται την ιστορία και την δραστηριότητα της Αμερικανικής Σχολής Κλασσικών Σπουδών, η οποία αποτελεί ένα από τα αρχαιότερα αρχαιολογικά ιδρύματα που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας. Η πολυσχιδής δράση της έχει μια πολύ σημαντική προσφορά στον εμπλουτισμό των γνώσεων μας για την ελληνική αρχαιολογία, αλλά ταυτόχρονα αποτέλεσε και έναν σημαντικό παράγοντα της αμερικανικής πολιτιστικής πολιτικής με σημαίνουσες προεκτάσεις και σε πολιτικό επίπεδο. Η παρουσίαση της αμερικανικής Σχολής Κλασσικών Σπουδών αποτελεί ένα είδος case study, το οποίο μπορεί να ρίξει φως σε κάποιες πτυχές της δράσης της, με κύρια εργαλεία τα δημοσιεύματα ελληνικών εφημερίδων, τα οποία είναι πολύ αποκαλυπτικά τόσο για τα πεπραγμένα και τις πρακτικές της Αμερικανικής Σχολής Κλασσικών σπουδών, όσο και για την αντίδραση της ελληνικής πλευράς. Στο τέλος εκτίθενται τα συμπεράσματα που απορρέουν από τη μελέτη και κάποιες σκέψεις του διευθυντή του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου, εξαιρετικά επίκαιρες για την καλλιέργεια των ανθρωπιστικών σπουδών και κυρίως της αρχαιολογίας σήμερα.
Abstract:
The present study aims to investigate the effect of foreign Archaeological Institutes in Greece from their foundation to the present day as the cultural institutions of political and cultural diplomacy. The work consists of three parts. The first part presents a) the general historical context of on which developed foreign archaeological institutions were established b) the establishment and activitites of the Foreign Archaeological Institutes in Greece from 1846 until the 1930s, c) the establishment and activity of the Foreign Archaeological Institutes in Greece since the end of World War II until nowdays, c) the Greek legislative framework for the Foreign Archaeological Institutes in Greece from the early 20th century to the present, d) the preoccupations for the establishment of the Foreign Archaeological Institutes in Greece as far as it concerns their organization and financial support. The second part examines the impact of foreign archaeological schools in the theoretical background of Greek archeology. It is analyzed how positivism affects indigenous premodern archeology theories and how the theoretical framework aimed the expantion of the new born Greek state. Also this chapter examins the impact of new social theories in the mental edifice of modern Greek archeology and the contibution of Foreign Archaeological Institutes in this.The third part deals with the history and activities of the American School of Classical Studies, which is one of the oldest archaeological institutions in our country.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού, ΠΜΣ "Πολιτιστική Πολιτική, Διοίκηση και Επικοινωνία", 2007
