Η μόνιμη έκθεση της συλλογής σύγχρονης τέχνης της Εθνικής Πινακοθήκης: Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου: μία κριτική προσέγγιση
Τίτλος:
The permanent exhibition of the contemporary art collection of the National Gallery: Alexandros Soutsos Museum: a critical approach
Κύρια Υπευθυνότητα:
Τσαροπούλου, Αναστασία Ι.
Επιβλέπων:
Γκαζή, Ανδρομάχη
Θέματα:
Keywords:
Εθνική Πινακοθήκη, μουσείο, σύγχρονη ελληνική τέχνη, μουσειολογική μελέτη, τεχνοϊστορικό αφήγημα, σύγχρονη μουσειολογία National Gallery, museum, Contemporary Greek Art, museological study, art-historical narrative, contemporary museology
Ημερομηνία Έκδοσης:
2024
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η ιστορική συγκρότηση του μουσείου επιδέχεται πολλές αναγνώσεις. Το δημόσιο μουσείο δημιουργείται στα τέλη του 18ου αιώνα ως φορέας διάσωσης και διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς και ιστορίας. Στα μέσα του 19ου αιώνα το εθνικό μουσείο έχει επικρατήσει και έχει καθιερωθεί η αποστολή του ως δημόσιου οργανισμού με παιδευτικό χαρακτήρα. Κατά τον 20ό αιώνα η εικόνα του μουσείου – θησαυροφυλακίου είναι πλέον αρκετά μακρινή. Παύει να αποτελεί τον αποκλειστικό θεσμό μνήμης, διαφύλαξης και αρχειοθέτησης του ιστορικού παρελθόντος. Σήμερα, στον 21ο αιώνα, το μουσείο δεν θυμίζει - σε καμία περίπτωση- έναν χώρο παθητικό όπου ο επισκέπτης/τρια ακολουθεί μία προδιαγεγραμμένη διαδρομή περιήγησης, αντιθέτως η επίσκεψη σε αυτό αποτελεί μία προσωπική εμπειρία. Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει τον τρόπο ορισμού, πρόσληψης και παρουσίασης της σύγχρονης ελληνικής τέχνης από την Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου. Η ανακαίνιση του κεντρικού κτηρίου της Πινακοθήκης προσέθεσε στο υπάρχον κτήριο έναν επιπλέον όροφο ειδικά διαμορφωμένο για την παρουσίαση έργων σύγχρονης ελληνικής τέχνης από τη μόνιμη συλλογή του μουσείου. Η επέκταση των εκθεσιακών χώρων της Πινακοθήκης επιτρέπει την εκτενέστερη παρουσίαση της μόνιμης συλλογής σύγχρονης τέχνης και προσφέρει νέες αναγνώσεις των έργων της. Επιπλέον, δίνει τη δυνατότητα διοργάνωσης περισσότερων περιοδικών εκθέσεων και άλλων δράσεων στο χώρο του μουσείου. Η παρούσα εργασία παρέχει μία συνολική αποτίμηση του τρόπου παρουσίασης και ερμηνείας της συλλογής σύγχρονης ελληνικής τέχνης από το θεσμό, ο οποίος έπειτα από τριάντα χρόνια τελεί υπό νέα διεύθυνση. Στο πλαίσιο της διερεύνησης του θεσμικού πλαισίου κρίθηκε αναγκαία η συζήτηση με πρώην εφόρους, την επιμελήτρια Νεοελληνικής Ζωγραφικής και νέων μέσων έκφρασης και τέλος, με τη νυν διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης. Επιπλέον, κρίθηκε απαραίτητη η μελέτη του αρχείου της Εθνικής Πινακοθήκης και του αρχειακού υλικού του Ινστιτούτου Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης. Από τα ευρήματα της έρευνας προέκυψαν ουσιώδη συμπεράσματα που τεκμηριώνουν ότι η εδραίωση και επέκταση του κεντρικού κτηρίου της Πινακοθήκης, καθώς ο ρόλος που διαδραμάτισαν οι διευθυντές της στα 100 και πλέον χρόνια λειτουργίας του μουσείου, συνέβαλαν καθοριστικά στον τρόπο εμπλουτισμού, ανάπτυξης και παρουσίασης των συλλογών του.
Abstract:
The historical formation of the museum may be subject to many different interpretations. The public museum was created at the end of the 18th century as a means to recover and preserve the country’s historical and cultural legacy. By the mid-19th century, the National Museum’s role was uniformly accepted and established as a public and educational entity. During the 20th century, the idea of a museum-treasury became a far-gone concept. It no longer constituted the only institution responsible for the preservation and archiving of the country’s history. Currently, during the 21st century, the museum no longer resembles a space where the visitor’s only option is to follow a predesigned tour. On the contrary, it offers a unique experience that is customized and personal to each person walking through the halls. The goal of this dissertation is to examine how the National Gallery - Alexandros Soutsos Museum conceives, defines, and presents contemporary Greek Art. The renovation of the main building of the National Gallery resulted in the addition of an extra floor. This added level is specially designed to fulfil the needs of future presentations of contemporary Greek art, which is part of the Museum’s permanent collection. The extension of the National Gallery’s exhibition halls allows a wider presentation of the permanent collection of contemporary art, which in turn offers the opportunity for new interpretations of its art pieces. Furthermore, these renovations have presented the Museum with more opportunities to organize and host new art shows as well as art related events. This dissertation includes an overall evaluation of the way the contemporary art collection is interpreted and presented within this institution, which after many years, is currently under new management. In the context of investigating this institutional framework it was essential to come in contact and converse with past curators, with the curator of Modern Greek Painting and New Media and lastly with the current director of the National Gallery – Alexandros Soutsos Museum. In addition, another major part of the research was the study of the archives of the National Gallery as well as the Contemporary Greek Art Institute. The research findings resulted in important conclusions which certify that the establishment and extension of the main building of the National Gallery, as well as the role that its managers and directors have played during these past one hundred years of the National Gallery’s operations, have been crucial to the development, richness, and presentation of the art collections.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού, ΠΜΣ, κατεύθυνση Πολιτιστική Διαχείριση, 2024
