Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η παρούσα εργασία αποτελεί μία κριτική προσέγγιση του σύγχρονου αθλητισμού, μέσα από την παρουσίαση των κυρίαρχων λόγων περί ορθού αθλητικού σώματος, υπό τους όρους της ικανότητας και της αναπηρίας. Πιο συγκεκριμένα, η επιρροή των νεοφιλελεύθερων προταγμάτων και η ηγεμονική θέση που κατέχει η ιατρική επιστήμη, έχουν ως αποτέλεσμα την ανάδειξη ενός σωματικού προτύπου, συνδεδεμένου με τις έννοιες της ικανότητας, της ετεροσεξουαλικότητας, της αρτιμέλειας και της λειτουργικότητας. Στο πρώτο κεφάλαιο, αναλύονται βασικά θεωρητικά πλαίσια κατανόησης του σώματος, της αθλητικής ενσώματης δραστηριότητας και των τρόπων μέσα από τους οποίους αυτά παράγονται και υλικοποιούνται. Στο δεύτερο κεφάλαιο, αναλύονται οι κυρίαρχες νόρμες περί αθλητικού σώματος, μέσα από τις υποθέσεις τριών δημοφιλών αθλητών και αθλητριών, που κατέχουν προβεβλημένη θέση στη καθημερινή αθλητική επικαιρότητα και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τα σώματα τους αναδεικνύονται ως φιγούρες αντιθετικών λόγων και είτε συνηγορούν στην ενδυνάμωση των ηγεμονικών σωματικών καθεστώτων, είτε αντιστέκονται σε αυτά. Οι φυσικές ιδιότητες και οι σωματικές επιδόσεις των αθλητών/αθλητριών συσχετίζονται μεταξύ τους και ελέγχονται από την ιατρική επιστήμη, στην προσπάθεια αποκατάστασης, κατανόησης και φυσιολογικοποίησης της ασθένειας, της παραδοξότητας και του αφύσικου, έμφυλου σώματος. Ποιες είναι οι ιεραρχικές ταξινομήσεις των σωμάτων που δημιουργούνται και ποια σώματα περιθωριοποιούνται και μένουν εκτός; Στο τρίτο κεφάλαιο, εξετάζεται το ανάπηρο σώμα και οι νοητικές κατανοήσεις του, ως μια συνθήκη στιγματισμού αλλά και ως μια δυνατότητα αντίστασης. Η είσοδος αθλητών με αναπηρία στα γήπεδα μπορεί να αναλυθεί στα πλαίσια μιας πολιτικής δράσης απαίτησης ορατότητας, ανεμπόδιστης κίνησης και ίσων ευκαιριών στο δημόσιο χώρο. Πώς μπορεί η αθλητική δράση των αθλητών να επιφέρει αλλαγές στις κυρίαρχες ταυτίσεις του ανάπηρου σώματος με την δυσλειτουργία, την αδράνεια και την ανικανότητα; Και σε ένα επακόλουθο ερώτημα, πως και με ποιους τρόπους τα λεγόμενα και η δράση των αθλητών με αναπηρία μπορούν να παράξουν διαφορετικά πρότυπα σωματικής ικανότητας; Μπορεί η περαιτέρω ερευνητική ενασχόληση με τον αθλητισμό και την αναπηρία να εγείρει μια διαφορετική βίωση και εμπειρία συγκρότησης της ενσώματης υποκειμενικότητας;
Abstract:
This essay is a critical approach to contemporary sports, through the presentation of the dominant discourses for a proper athletic body, in terms of ability and disability. More specifically, the influence of neoliberal projects and the hegemonic position of medical science, have resulted in the emergence of a physical model, associated with the concepts of ability, heterosexuality, perfection and functionality. The first chapter analyzes basic theoretical frameworks for understanding the body, athletic activity and the ways in which they are produced and implemented. In the second chapter, the dominant norms about the sports body are analyzed, through the cases of three popular athletes, who hold a prominent position in the daily sports news and on social media. Their bodies emerge as figures of opposite reasons and either advocate the strengthening of hegemonic bodily regimes, or resist them. Athletes’ natural qualities and physical performance are interrelated and controlled by medical science in the effort to restore, understand and normalize the disease, paradox and the abnormal, gendered body. What are the hierarchical classifications of bodies that are created and which bodies are marginalized and left out? In the third chapter, the disabled body and its mental understandings are examined, as a condition of stigma but also as a possibility of resistance. The entry of athletes with disabilities on the field can be analyzed in the context of a political action demanding visibility, unimpeded movement and equal opportunities in public space. How can the athletic action of athletes bring about changes in the dominant identities of the disabled body with dysfunction, inactivity and impotence? And a subsequent question, how and in what ways can the words and actions of athletes with disabilities produce different patterns of physical fitness? Can further research into sports and disability raise a different experience of building tangible subjectivity?
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, ΠΜΣ "Κοινωνική και Πολιτισμική Ανθρωπολογία", 2021
