Ο ρόλος των χωρικών ανισοτήτων στην επιλογή του τόπου εγκατάστασης των βιομηχανιών: η περίπτωση της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας
Τίτλος:
The role of spatial inequalities in the choice of location of industries: the case of the Region of Central Greece
Κύρια Υπευθυνότητα:
Διαμαντή, Παναγιώτα Κ.
Επιβλέπων:
Τσέλιος, Βασίλειος
Θέματα:
Keywords:
Παράγοντες χωροθέτησης, Χωρικές ανισότητες, Βιομηχανικές περιοχές, Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας Location factors, Spatial inequalities, Industrial areas, Region of Central Greece
Ημερομηνία Έκδοσης:
2021
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Απώτερος σκοπός της εν λόγω εργασίας είναι η διερεύνηση των χωρικών ανισοτήτων και ο ρόλος που διαδραματίζουν στην επιλογή τόπου εγκατάστασης των βιομηχανιών που δραστηριοποιούνται στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, η οποία υπάγεται στο γεωγραφικό διαμέρισμα της Κεντρικής Ελλάδας και αποτελεί μία νέα αυτοδιοικητική αρχή πέντε περιφερειακών ενοτήτων. Ένα εκ των χαρακτηριστικών της είναι η γεωμορφολογική, κοινωνικοοικονομική και πολιτισμική της πολυμορφία, συνθέτοντας πλούσια και αξιόλογη παραγωγική βάση, αγροτική παραγωγή και βιομηχανία, με πολλαπλές δυνατότητες παροχής υπηρεσιών ειδικά στον τουρισμό και το εμπόριο. H διάρθρωση της οικονομίας της ανά τομέα παραγωγής συνοδεύεται από την έντονη παρουσία του δευτερογενή τομέα (38,1%) έναντι του τριτογενούς. Επίσης, πρόκειται για μία Περιφέρεια με πολλές ανισότητες μεταξύ των νομών, αναφορικά με το κ.κ.ΑΕΠ, τον «Συνθετικό Δείκτη Ευημερίας και Ανάπτυξη» (ΣΔΕΑ) και τον πληθυσμό, με τις περισσότερες αναπτυξιακές της δραστηριότητες να είναι συγκεντρωμένες στις ορεινές και όχι στις πεδινές περιοχές της. Για την κάλυψη του ερευνητικού σκοπού, διεξήχθη πρωτογενής ποσοτική έρευνα, μέσω ερωτηματολογίου, με ερευνητικό δείγμα 173 ατόμων από βιομηχανικές και βιοτεχνικές επιχειρήσεις της Π.Ε. Φθιώτιδας και Βοιωτίας. Τα αξιολογικά κριτήρια της χωροθέτησης των βιομηχανιών του δευτερογενούς τομέα της εν λόγω Περιφέρειας εμφάνισαν ποικιλομορφία. Πιο συγκεκριμένα, ως βασικότεροι αξιολογικοί παράγοντες προέκυψαν οι επιτρεπόμενες χρήσεις γης, το κόστος γης, οι υπάρχουσες υφιστάμενες υποδομές, η ευκολία προσβασιμότητας, το εργατικό δυναμικό, το κόστος μεταφοράς πρώτων υλών, η γειτνίαση με προμηθευτές και συνεργάτες, καθώς επίσης και η προϋπάρχουσα συγκέντρωση οικονομικής δραστηριότητας. Πρόκειται για ένα σύνολο αξιολογικών κριτηρίων που εμφάνισαν στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ τους. Συν τοις άλλοις, εντοπίστηκε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ της επιλογής χωροθέτησης με βάση τα στάδια του κύκλου ζωής του προϊόντος της επιχείρησης και του αν εφαρμόστηκαν και συναισθηματικά ή ορθολογικά κριτήρια στην επιλογή αυτή. Επίσης, αποδείχτηκε ότι οι υφιστάμενες υποδομές αποχέτευσης, τηλεπικοινωνιών, βιολογικού καθαρισμού και διαχείρισης απορριμμάτων δεν επηρεάζουν την επιλογή του τόπου εγκατάστασης της επιχείρησης. Στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας παρατηρείται μείωση του πληθυσμού κατά τη δεκαετία 2001-2011, μείωση του εργατικού δυναμικού, στέρηση ανθρωπίνων πόρων υψηλής εξειδίκευσης, μείωση του Ακαθάριστου Περιφερειακού Προϊόντος σε όλη την περίοδο 2010-2015 και αύξηση της ανεργίας τα τελευταία χρόνια. Γίνεται αντιληπτό λοιπόν, πως οι χωρικές ανισότητες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην επιλογή τόπου εγκατάστασης των επιχειρήσεων. Οι χωρικές ανισότητες διέπονται τόσο απο οικονομικούς όσο και απο κοινωνικούς παράγοντες οι οποίοι με τη σειρά τους επηρεάζουν την επιλογή τόπου εγκατάστασης των επιχειρήσεων. Απόρροια των παραπάνω και μέσω της έρευνας που πραγματοποιήθηκε είναι ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό να υποστηρίζει πως οι υφιστάμενες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες μεταξύ των Περιφερειακών Ενοτήτων της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας είναι καθοριστικές για την εγκατάσταση των μεταποιητικών επιχειρήσεων σε αυτές.
Abstract:
The ultimate goal of this work is to investigate the existing regional disparities and the role they play in choosing the location of the industries operating in the Region of Central Greece, which belongs to the geographical region of Central Greece and is a new self-governing authority of five regional regions. One of its characteristics is its geomorphological, socio-economic and cultural diversity, composing a rich and valuable productive base, agricultural production and industry, with multiple possibilities of providing services especially in tourism and trade. The structure of its economy per production sector is accompanied by the strong presence of the secondary sector (38.1%) compared to the tertiary sector. It is also a Region with many inequalities between the prefectures, regarding the GDP per capita, the "Synthetic Index of Prosperity and Development" and the population, with most of its development activities being concentrated in the mountainous and not in its lowlands. To cover the research purpose, a primary quantitative research was conducted, through a questionnaire, with a research sample of 173 people from industrial and craft enterprises of Regions of Fthiotida and Viotia. The evaluation criteria for the location of the industries of the secondary sector of this Region showed diversity. More specifically, the main assessed factors were the permitted land uses, land costs, existing infrastructure, ease of accessibility, labor force, the cost of transporting raw materials, proximity to suppliers and partners, as well as the pre-existing co-existence. activity. This is a set of evaluation criteria that showed a statistically significant correlation between them. In addition, a statistically significant difference was found between the choice of location based on the stages of the life cycle of the company's product and whether emotional or rational criteria were applied to this choice. It was also shown that the existing infrastructure for sewerage, telecommunications, biological treatment and waste management does not affect the choice of location of the business. In the Region of Central Greece there is a decrease in population during the decade 2001-2011, a decrease in the workforce, deprivation of highly specialized human resources, a decrease in the Gross Regional Product throughout the period 2010-2015 and an increase in unemployment in recent years. It is therefore understood that spatial inequalities play an important role in choosing the location of businesses. Spatial inequalities are governed by both economic and social factors which in turn influence the choice of location of businesses. As a result of the above and through the research that carried out, a large percentage argue that the existing economic and social inequalities between the Regional Units of the Region of Central Greece are crucial for the establishment of manufacturing companies in them.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης, ΠΜΣ, κατεύθυνση Αστικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης, 2021
