Διασυνοριακή συνεργασία για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής
Τίτλος:
Transborder cooperation to combat tax evasion and tax avoidance
Κύρια Υπευθυνότητα:
Κωνσταντακοπούλου, Ευρυδίκη Π.
Επιβλέπων:
Μουστάκας, Μελέτιος
Θέματα:
Keywords:
Φοροδιαφυγή, φοροαποφυγή, παραοικονομία, ΟΟΣΑ, σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής BEPS, οδηγία 2011/107/ΕΕ για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών στο φορολογικό τομέα, οδηγία (ΕΕ) 2016/1164 για τη θέσπιση κανόνων κατά πρακτικών φοροαποφυγής Tax evasion, tax avoidance, black economy, OECD, action plan for base erosion and profit shifting BEPS, Directive 2011/107/EU on the mandatory automatic exchange of information in the field of taxation, Dierective (EU) 2016/1164 laying down rules against tax avoidance practices
Ημερομηνία Έκδοσης:
2017
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η οικονομική κρίση, που πλήττει την παγκόσμια οικονομία, έχει καταστήσει σαφές στα κράτη ότι η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας έχει οδηγήσει στην παγκοσμιοποίηση της φορολογίας και ότι είναι απαραίτητη η διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ τους για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής. Η φοροδιαφυγή ενέχει το στοιχείο της χρήσης παράνομων μέσων για τη μείωση της φορολογικής βάσης, στοιχείο που τη διαφοροποιεί από τη φοροαποφυγή και από άλλες έννοιες, όπως η παραοικονομία. Οι συνηθέστερες μορφές φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής είναι η χρήση υπερτιμολογήσεων και υποτιμολογήσεων μεταξύ μητρικών και θυγατρικών εταιρειών, η επένδυση κεφαλαίων σε κράτη με χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές, η υποκεφαλαιοδότηση μεταξύ επιχειρήσεων του ίδιου ομίλου και η σύσταση υπεράκτιων εταιρειών σε φορολογικούς παραδείσους, ο ρόλος των οποίων στη φοροδιαφυγή είναι καταλυτικός. Ήδη από τις αρχές του 20ου αιώνα η διεθνής κοινότητα κατέβαλε προσπάθειες για την αντιμετώπιση της φοροαποφυγής και των φορολογικών παραδείσων. Τα τελευταία χρόνια ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) με τη συνεργασία της ομάδας των G 20, ανέπτυξε ένα σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση της διάβρωσης της φορολογικής βάσης και της μετατόπισης των κερδών. Παρόλο που οι περισσότερες χώρες έχουν αρχίσει να υλοποιούν τις δεκαπέντε δράσεις, που προβλέπονται σε αυτό, πολλοί χαρακτήρισαν το σχέδιο του ΟΟΣΑ ανεπαρκές και γραφειοκρατικό. Η Ευρωπαϊκή Ένωση από τη μεριά της δημοσίευσε τον Ευρωπαϊκό Κώδικα Δεοντολογίας για τη Φορολογία των Επιχειρήσεων και την οδηγία 2003/48/ΕΚ για τις αποταμιεύσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκπόνησε σχέδιο δράσης για δίκαιη και αποτελεσματική φορολόγηση, προωθώντας κατά προτεραιότητα την οδηγία 2014/107/ΕΕ για την υποχρεωτική αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών στον τομέα της φορολογίας. Παρά τον προβληματισμό σχετικά με το σεβασμό του απορρήτου των πληροφοριών και την προστασία της ιδιωτικότητας, η υποχρεωτική αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών θεωρείται βασικό βήμα για την επίτευξη φορολογικής διαφάνειας. Σημαντική, επίσης, είναι η οδηγία (ΕΕ) 2016/1164 για τη θέσπιση κανόνων κατά πρακτικών φοροαποφυγής με άμεση επίπτωση στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Παρά τις προσπάθειες της ΕΕ, εκφράζονται ανησυχίες για το ρόλο ορισμένων κρατών – μελών, που φαίνεται ότι ευνοούν τον επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό και υπονομεύουν τις μεταρρυθμίσεις. Μέτρα που θεωρούνται σημαντικά στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής είναι η δημιουργία της Κοινής Ενοποιημένης Βάσης Φορολογίας Εταιρειών, η εξασφάλιση υλικοτεχνικής υποδομής για τον εκσυγχρονισμό των φορολογικών διοικήσεων παγκοσμίως και η σύσταση μίας Παγκόσμιας Φορολογικής Αρχής. Συμπερασματικά, η όλο και μεγαλύτερη οικονομική και κοινωνική ανισότητα, η οποία έχει εν μέρει τη ρίζα της στην άνιση φορολόγηση, κάνει επιτακτικότερη την ανάγκη για επίτευξη ουσιαστικής φορολογικής δικαιοσύνης, με τη διασυνοριακή συνεργασία όλων των κρατών και την καλλιέργεια φορολογικής συνείδησης όλων των πολιτών.
Abstract:
The financial crisis that has hit economies worldwide has made it clear to most states that globalisation of the economy has led to the globalisation of taxation and that cross-border cooperation is of paramount importance in combating tax evasion and tax avoidance. Tax evasion involves the use of illicit means to reduce the tax base, which distinguishes it from tax avoidance and other concepts, such as the informal economy. The most common forms of tax evasion and tax avoidance are the use of transfer pricing and price undercutting between parent and subsidiary companies, investing of funds in countries with low tax rates, shifting of capital between undertakings in the same group and setting up offshore companies in tax havens, whose role is instrumental to tax evasion. Since the beginning of the 20th century, the international community has made efforts to tackle tax avoidance and tax havens. In recent years, the Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD) with the cooperation of the G-20, developed an action plan for tackling base erosion and profit shifting. Although most countries have started to implement the fifteen actions provided for therein, many considered the OECD action plan inefficient and bureaucratic. The European Union for its part published a European Code of Conduct for Business Taxation and the Savings Directive 2003/48/EC. The European Commission adopted an action plan for fair and effective taxation, promoting as a priority Directive 2014/107/EU on the mandatory automatic exchange of information in the field of taxation. Despite concerns on the respect of confidentiality of information and protection of privacy, mandatory automatic exchange of information is considered as a key step towards tax transparency. Also relevant is Directive (EU) 2016/1164 laying down rules against tax avoidance practices that directly affect the functioning of the internal market. Despite the EU’s efforts, there are concerns about the role of some Member States, which seem to favour aggressive tax planning and undermine reforms. In the fight against tax evasion and tax avoidance, important measures are the creation of the Common Consolidated Corporate Tax Base, logistics for ensuring the modernisation of tax administrations worldwide and the establishment of a Global Tax Authority. In conclusion, growing economic and social inequality, which is partly due to unequal taxation, makes more urgent the need to achieve effective tax justice and transparency, by means of cross-border cooperation of all states and development of taxpayer morale and compliance of all citizens.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, ΠΜΣ, κατεύθυνση Δίκαιο, Τεχνολογία και Οικονομία, 2017
