Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Ο όρος «γυναικοκτονία» χρησιμοποιήθηκε από τη φεμινιστική θεωρία προκειμένου να αναδυθεί στο φως το «αόρατο» έγκλημα της δολοφονίας γυναικών και κοριτσιών λόγω του φύλου τους, διαφοροποιώντας το από το αδίκημα της απλής ανθρωποκτονίας. Οι γυναίκες αυτές συνήθως βρίσκουν τον θάνατο από τον σύζυγο, σύντροφο ή άλλο μέλος της οικογένειας τους, ως επακόλουθο της έμφυλης βίας που προϋπάρχει. Κοινό υπόβαθρο όλων των εγκλημάτων εναντίον τους, αποτελεί η πατριαρχική ιεραρχία και τα παγιωμένα σεξιστικά στερεότυπα, τα οποία ενισχύουν την ανισότητα σε βάρος τους και τις υποτάσσουν ακόμη και στην πιο ακραία μορφή έμφυλης βίας. Με την παρούσα εργασία επιχειρούμε αρχικά την εννοιολογική διερεύνηση της «γυναικοκτονίας», καθώς και την ανάλυση των ποιοτικών και ποσοτικών χαρακτηριστικών της σε διεθνές και εθνικό επίπεδο. Η έμφυλη βία- που στην κορύφωση της καταλήγει σε γυναικοκτονία- έχει ιδιαίτερη δυναμική και τα στατιστικά δεδομένα μαρτυρούν το εύρος και τη συχνότητα του φαινομένου. Σε επίπεδο διεθνών οργανισμών οι πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας και της γυναικοκτονίας είναι πολλές. Ανατρέχουμε ιδίως στις διεθνείς και περιφερειακές συμβάσεις, οι οποίες αρχικά αναγνώρισαν την ανάγκη κατοχύρωσης της αρχής για την ισότητα των φύλων και ακολούθως, προχώρησαν σε αποφασιστικότερα βήματα για την πρόληψη, αντιμετώπιση και εξάλειψη των διακρίσεων εναντίον των γυναικών και της βίας σε βάρος τους. Στη συνέχεια, η μελέτη προβαίνει σε συγκριτική επισκόπηση των τρόπων με τους οποίους διαφορετικά κοινωνικοπολιτικά συστήματα, επιχειρούν να αντιμετωπίσουν και να εισαγάγουν τη «γυναικοκτονία» στο δίκαιο τους. Προς το σκοπό αυτό, ταξιδεύουμε στην Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, όπου σε όλες σχεδόν τις νομοθεσίες των χωρών αυτών, έχει αναγνωριστεί η γυναικοκτονία ως αυτοτελές αδίκημα. Παράλληλα εξετάζουμε τη ζύμωση που γίνεται στο εσωτερικό ευρωπαϊκών εννόμων τάξεων ως προς την ένταξη της «γυναικοκτονίας» στο δικαιϊκό τους σύστημα. Εξάλλου, ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στην ελληνική έννομη τάξη και τις δράσεις- νομοθετικές και άλλες- που κατατείνουν στην πρόληψη και αντιμετώπιση της έμφυλης βίας και της γυναικοκτονίας. Στο σημείο αυτό εντοπίζονται σημεία που χρήζουν προσοχής, ιδίως εκ μέρους του εφαρμοστή του δικαίου. Από την παραπάνω αναδρομή και συνθετική εξέταση, διαφαίνεται ότι η αλληλεπίδραση και συνύπαρξη μεταξύ διεθνούς, περιφερειακού και εθνικού δικαίου είναι αναπόφευκτη και αμοιβαία, η σχέση δε αυτή, μεταφέρεται στην εσωτερική έννομη τάξη, η οποία καλείται να εντάξει στην νομοθεσία της θεμελιώδεις έννοιες και κανόνες και να εναρμονιστεί με αυτούς. Ωστόσο, η λύση δεν έγκειται απλώς στο χέρι του νομοθέτη και η συζήτηση δεν αρκεί να γίνει γύρω από τον όρο «γυναικοκτονία». Χρειάζεται έρευνα των βαθύτερων αιτιών της έμφυλης βίας, ουσιαστική εφαρμογή μέτρων πρόληψης και αντιμετώπισης αυτής και πραγματική στήριξη των θυμάτων. Προς τούτο, οφείλουμε να είμαστε σε διαρκή επαγρύπνηση, ιδίως εμείς οι γυναίκες, ώστε να διεκδικούμε την ισότητα, την εξάλειψη των σε βάρος μας διακρίσεων και φυσικά την μηδενική ανοχή σε οποιαδήποτε πράξη βίας, ώστε να μην επέλθει μία κανονικότητα της «γυναικοκτονίας».
Abstract:
The term "femicide" was initially used by the feminists to bring to light the "invisible" crime of killing females because of their gender, differentiating it from the crime of simple homicide. These women are usually killed by their husbands, partners or other family members as a result of pre-existing gender-based violence. The common denominator of all the crimes against them is the patriarchal hierarchy and entrenched sexist stereotypes, which reinforce the inequality against them and subject them to even the most extreme form of gender-based violence. With this paper, the conceptual investigation of "femicide" is initially attempted, as well as the analysis of its qualitative and quantitative characteristics both at an international and national level. Gender-based violence - culminating in femicide - has extreme dynamic, and statistics testify to the extent and frequency of this phenomenon. Many initiatives have been taken to address gender-based violence and femicide by international organizations. We are referring in particular to international and regional conventions, which initially recognized the need to enshrine the principle of gender equality and then took more decisive measures to prevent, address and eliminate discrimination against women and violence towards them. The study then proceeds to a comparative overview of the ways in which different socio-political systems attempt to deal with and introduce “femicide’’ into their law. For this purpose, we are examining Latin America and the Caribbean, where in almost all the legislations of these countries, femicide has been recognized as a separate crime. At the same time, we are also examining the process and the development within the legislation system of European countries and whether the term “femicide” will be included or not. In addition, special emphasis is placed on the Greek legal order and on the actions - legislative and other - which contribute to the prevention and the fight against gender-based violence and femicide. At this point there are many factors where attention needs to be called upon, especially where the judicial system is needed to enforce the law. From the above retrospective and complex examination it seems that the interaction and coexistence of international, regional and national law is inevitable and mutual and thus, this relationship is transferred to the domestic legal order, which is called upon the fundamental concepts and rules be included in its legislation. However, the solution does not simply lie in the hand of the legislator, and the debate is not enough to revolve around the term "femicide". We need to research into the root of the cause of gender-based violence, to effectively implement measures to preventing and solving it, and to show genuine support towards the victims. For this purpose, it is our duty to become constantly aware and vigilant, especially we the women, to claim equality as our right, to eliminate against any discrimination against us and above all, have zero tolerance for any act of violence, so that "femicide" is not considered as something of the norm.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, ΠΜΣ, κατεύθυνση Δίκαιο, Τεχνολογία και Οικονομία, 2023
