Η επικυριαρχία του «οικονομικού» επί του «θεσμικού» ως πρόσκομμα στην ευρωπαϊκή ενοποίηση
Τίτλος:
The dominion of the economic over the institutioanl element as an obstacle to the european integration
Κύρια Υπευθυνότητα:
Φλίγκου, Βασιλική Ι.
Επιβλέπων:
Παπαγιάννης, Δονάτος Ι.
Θέματα:
Keywords:
Οικονομική διακυβέρνηση, δημοσιονομική πειθαρχία, Ευρωομάδα, κράτος δικαίου, δημοκρατική αρχή, ευρωπαϊκή ολοκλήρωση Economic governance, budgetary discipline, Εurogroup, state of justice, democratic principle, European integration
Ημερομηνία Έκδοσης:
2019
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η οικονομική κρίση, που ταλάνισε την Ευρώπη αμέσως μετά τη θέση σε ισχύ της Συνθήκης της Λισαβόνας, φρέναρε την ενδυνάμωση του υπερεθνικού στοιχείου που αυτή κατάφερε να δρομολογήσει και λειτούργησε ως εφαλτήριο για την εμβάθυνση της διακυβερνητικής συνεργασίας στην Ευρωζώνη. Για την άμεση αντιμετώπιση της κρίσης επιστρατεύτηκαν μέσα έντονου διακυβερνητικού χαρακτήρα, που κατέστησαν έκδηλη τη διάθεση των κρατών μελών του σκληρού πυρήνα της ζώνης του ευρώ να προστατεύσουν πρωτίστως το ενιαίο νόμισμα και τις εγχώριες οικονομίες τους, παρά να προάγουν την ευρωπαϊκή ενοποιητική διαδικασία. Πρόκειται για ένα σύνηθες αντανακλαστικό των κρατών μελών να προτάσσουν το εθνικό συμφέρον και όχι το ενωσιακό, όταν καλούνται να διαχειριστούν καταστάσεις με υψηλό κόστος σε εθνικό επίπεδο είτε αυτό αποτιμάται πολιτικά είτε οικονομικά. Εν προκειμένω η υιοθέτηση διακυβερνητικών εργαλείων για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη θα έπρεπε να χαρακτηρίζεται από προσωρινότητα, καθώς η παγίωση τους και το ενδεχόμενο επέκτασης τους κλυδωνίζει συθέμελα το ευρωπαϊκό οικοδόμημα και καθιστά την ιδέα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης γράμμα κενό περιεχομένου. Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί η ανατροπή της θεσμικής ισορροπίας των οργάνων της Ένωσης υπέρ των διακυβερνητικών οργάνων. Καθ’όλη τη διάρκεια της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη εξέχοντα ρόλο κατέχει η Ευρωομάδα, η οποία όμως κινείται σ’ ένα θεσμικό «ημίφως», με την έννοια της κανονιστικής ανεπάρκειας, ως προς τον καθορισμό της οργάνωσης, των αρμοδιοτήτων της και των εννόμων συνεπειών σε περίπτωση παράβασης εκ μέρους της του ενωσιακού κεκτημένου. Το θεσμικόέλλειμμα της Ευρωομάδας είναι δυσανάλογο του ρόλου που διαδραματίζει, καθώς εγκρίνει πολιτικά καίριες αποφάσεις, που επιδρούν καταλυτικά στις οικονομίες κρατών μελών, χωρίς να έχει την κατάλληλη νομιμοποίηση βάσει του ενωσιακού δικαίου. Η θεσμικά ανεπαρκής κατοχύρωση της Ευρωομάδας επιβαρύνει το έλλειμμα δημοκρατίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θέτει ένα εμπόδιο στην εξελικτική υπερεθνική της πορεία.
Abstract:
The economic crisis that rocked Europe immediately after the entry into force of the Treaty of Lisbon, slowed down the strengthening of the supranational element that it achieved and served as a springboard for deepening governance in the Eurozone. Immediate response to the crisis was driven by strong intergovernmental cooperation in the Eurozone. Immediate response to the crisis has been fostered by strong intergovernmental instruments, which have made it clear to the euro area hard core member states to primarily protect their single currency and their domestic economies, rather than promote the European integration process. It is a common reflex of the member states to propose the national interest rather than the EU when they are called upon to handle high-cost situations at national level whether politically or economically valued. Thus the adoption of intergovernmental tools to deal with the debt crisis in the Eurozone is justified to the extent that it serves a transitional stage, an emergency. Their consolidation and the potential for expansion, however, are deeply shaking the European edifice and making the idea of European integration a void. An example of this is the overthrow of the institutional balance of the Union's institutions in favor of intergovernmental bodies. Throughout the Eurozone debt crisis, the Eurogroup plays a prominent role, but moves to an institutional “half-light”, in the sense of regulatory inadequacies in defining its organization, responsibilities and legal consequences, in the event of a breach by it of the Union acquis. The institutional deficit of the Eurogroup is disproportionate to the role it plays, as it adopts politically crucial decisions that have a catalytic effect on the economies of the member states, without proper legalization under EU law. The institutional inadequate consolidation of the Eurogroup aggravates the European Union's democracy deficit and poses an obstacle to its evolutionary supranational course.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, ΠΜΣ, κατεύθυνση Εθνική και Ενωσιακή Διοίκηση, 2019
