Η αρχή ne bis in idem: ελληνική και ευρωπαϊκή νομολογιακή «προσέγγιση»
Τίτλος:
The principle ne bis in idem: hellenic and european legal "approach"
Κύρια Υπευθυνότητα:
Καρουζάκης, Αθανάσιος Β.
Επιβλέπων:
Μουστάκας, Μελέτιος
Θέματα:
Keywords:
Ευρωπαϊκά Δικαστήρια, ΣτΕ, ΕΔΔΑ, ΔΕΕ, ΕΣΔΑ, δεύτερη δίωξη, καταδίκη European Courts, SC, ECtHR, WEU, second prosecution, conviction
Ημερομηνία Έκδοσης:
2019
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Αντικείμενο μελέτης της παρούσας διπλωματικής εργασίας αποτελεί η αρχή ‘’ne bis in idem’’ και ειδικότερα πως η αρχή αυτή ερμηνεύεται τόσο από τα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια, ήτοι τη νομολογία των ΕΔΔΑ και ΔΕΕ, όσο και από τα Ελληνικά Δικαστήρια, ήτοι τη νομολογία του ΣτΕ. Η ανωτέρω αρχή κατοχυρώνεται ως ατομικό δικαίωμα στα διεθνή νομικά μέσα των ανθρώπινων δικαιωμάτων , ενώ παράλληλα αναγνωρίζεται από όλα τα νομικά συστήματα που διαπνέονται από την ιδέα του σεβασμού και της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων (σεβασμός στην ελευθερία και την αξιοπρέπεια των πολιτών) , αποτελώντας την ουσιαστική θωράκιση έναντι της καταχρηστικής άσκησης των κρατικών εξουσιών επί των πολιτών. Η παρούσα εργασία σκοπό έχει να παρουσιάσει το περιεχόμενο που προσέδωσαν στην αρχή ‘’ne bis in idem’’ η ΕΣΔΑ και το ενωσιακό δίκαιο, να εξετάσει πως η ανωτέρω αρχή εφαρμόζεται από την εθνική έννομη τάξη αλλά και να αναδείξει τόσο τη σύγκρουση όσο και την προσπάθειας σύγκλισης από το ΣτΕ με τη νομολογία του ΕΔΔΑ στο χρόνο. Αρχικά, θα παρουσιασθεί το πεδίο εφαρμογής της αρχής ne bis in idem υπό το πρίσμα της νομολογίας των δύο Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων, κυρίως δε της διασαφήνισης της αυτόνομης έννοιας της «κατηγορίας ποινικής φύσεως» κατά το άρθρο 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ, όπως αυτή προσδιορίστηκε μέσω των κριτηρίων Engel, καθώς και των αντίστοιχων όρων «δεύτερη δίωξη ή καταδίκη» και «ταυτότητα της παράβασης» του άρθρου 4 παρ. 1 του 7ου Π.Π. της ΕΣΔΑ, όπως αυτές ερμηνεύτηκαν από τη νομολογία κυρίως του ΕΔΔΑ. Εν συνεχεία, εξετάζεται και αναλύεται η εφαρμογής της ανωτέρω αρχής από τα εθνικά δικαιοδοτικά όργανα, έχοντας ως στόχο να αποτυπωθεί με χρονική προτεραιότητα, η αρχική ασυμβατότητα μεταξύ των αποφάσεων του ΕΔΔΑ και του ΣτΕ. Τέλος, περιγράφεται η μεταστροφή της ημεδαπής νομολογίας και η επιτυχής ενσωμάτωση της νομολογίας του ΕΔΔΑ στην εσωτερική έννομη τάξη, μέσα από την παρουσίαση των πρόσφατων νομολογιακών εξελίξεων.
Abstract:
The object of study of this dissertation is the principle "ne bis in idem" and in particular that this principle is interpreted both by the European Courts, ie the case law of the ECtHR and the WEU, and by the Greek Courts, ie the case law of the Court of Cassation. . The above principle is enshrined as an individual right in the international legal instruments of human rights, while at the same time it is recognized by all legal systems inspired by the idea of respect and protection of fundamental rights (respect for the freedom and dignity of citizens), constituting the essential shield against the abusive exercise of state powers over citizens. The purpose of this paper is to present the content given to the "ne bis in idem" principle by the ECHR and EU law, to examine how the above principle is applied by the national legal order but also to highlight both the conflict and the convergence effort by the SC with the case law of the ECtHR over time. First, the scope of the ne bis in idem principle will be presented in the light of the case law of the two European Courtsand in particular the clarification of the autonomous meaning of the "criminal charge" under Article 6 1 1 of the ECHR, as defined by the Engel criteria, as well as the corresponding terms "second prosecution or conviction" and "identity of the offense" of Article 4 par. 1 of the 7th P.P. of the ECHR, as they have been interpreted by the case law mainly of the ECHR.Then, the application of the above principle by the national courts is examined and analyzed, aiming to capture with time priority, the initial incompatibility between the decisions of the ECtHR and the SC. Finally, the transformation of the domestic case law and the successful integration of the case law of the ECtHR in the internal legal order is described, through the presentation of the recent case law developments.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, ΠΜΣ, κατεύθυνση Δίκαιο, Τεχνολογία και Οικονομία, 2019
