Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η παρούσα έρευνα εξετάζει τους μηχανισμούς επεξεργασίας και αποδοχής των θέσεων της αποανάπτυξης, σε σχέση με το ιδεολογικό προφίλ των συμμετεχόντων. Σχεδιάστηκε με τρόπο τέτοιο, ώστε να ελεγχθούν κάποιες κατά τη γνώμη μας μεθοδολογικές αστοχίες, που έχουν κυριαρχήσει στη μελέτη της κοινωνικής επιρροής, ως συμπτώματα της παραγκώνισης της κοινωνικής σκέψης από την κοινωνική νόηση, στο συγκεκριμένο πεδίο έρευνας. Επιχειρείται δηλαδή η εγχειρηματοποίηση της διάκρισης της πηγής αλλά και του περιεχομένου του μηνύματος με κανονιστικούς όρους, μέσω της επιλογής της θεματικής της αποανάπτυξης, καθόσον όπως δείχνουμε η τελευταία αμφισβητεί τις κυρίαρχες αξίες, τα κυρίαρχα φαντασιακά ή τις κυρίαρχες αναπαραστάσεις, των δυτικών τουλάχιστον κοινωνιών, ενώ ταυτόχρονα οι υπερασπιστές των θέσεων αυτών στερούνται πόρων και εξουσίας . Επιπλέον με την επιλογή αυτή επιτυγχάνεται, η επαναγεφύρωση της σχετικής έρευνας με τα κοινωνικά κινήματα. Παράλληλα, επιχειρείται να εξεταστεί ο ρόλος του ιδεολογικού προσδιορισμού των συμμετεχόντων (προοδευτισμός-συντηρητισμός, βαθμός πολιτικοποίησης και πολιτική τοποθέτηση ) αλλά και των πεποιθήσεων τους σχετικά με τις διαδικασίες επιρροής (πλειονοκεντρισμός-μειονοκεντρισμός) στην επεξεργασία αλλά και αποδοχή , συγκρουσιακών και αντισυμβατικών θέσεων σε έργα γνώμης. Περαιτέρω ελέγχεται η δημοφιλής μεθοδολογική πρακτική της διάκρισης των επιχειρημάτων σε ισχυρά και ασθενή, ως ιδιότητες που έχουν αφ’ εαυτών, ανεξαρτήτως ιδεολογικού προσδιορισμού των κοινωνικών υποκειμένων ή κανονιστικής φόρτισης του θέματος και η συστηματική χρήση αυτής της διαφοροποίησης, γνωστής και ως επίδρασης ποιότητας ως ανεξάρτητη μεταβλητή, για την πρόβλεψη της αξιολόγησης του μηνύματος. Με βάση τα αποτελέσματα, προέκυψε ότι τόσο η ιδεολογία όσο και οι άρρητες θεωρίεςεπιρροής, έχουν επίδραση στην αποδοχή των θέσεων της αποανάπτυξης και μάλιστα αυτό συμβαίνει με τη διαμεσολάβηση της επεξεργασίας της ισχύος του περιεχομένου του μηνύματος, Ειδικότερα με τη χρήση του μοντέλου 4 του Hayes, βρέθηκε ότι οι συντηρητικοί, αποπολιτικοποιημένοι και πλειονοκεντρικοί συμμετέχοντες θεωρούν τις θέσεις της απονάπτυξης λιγότερο επιθυμητές, εφικτές και αναγκαίες σε σχέση με τα προοδευτικά, πολιτικοποιημένα, αντιπλειονοκεντρικά υποκείμενα, μέσω της πρόσληψης του περιεχομένου των επιχειρημάτων, ως λιγότερο ισχυρό. Επιπλέον παρατηρήθηκε μια συστηματική τάση των συντηρητικών συμμετεχόντων να υποβαθμίζουν τον συγκρουσιακό. ,μειοψηφικό και μειονοτικό, χαρακτήρα των μηνυμάτων, χαρακτηριστικά που βρέθηκε να συσχετίζονται θετικά με την ισχύ του περιεχομένου. Με βάση τα παραπάνω, προκύπτουν βάσιμες αμφιβολίες σχετικά με την ασφαλή χρήση της επίδρασης ποιότητας, ως μέσο διερεύνησης της επεξεργασίας ή μη του μηνύματος, ειδικά όταν οι θέσεις έχουν αντικανονιστική φόρτιση, διότι σε αυτήν την περίπτωση η διάκριση της ισχύος φέρεται να διαμεσολαβεί τη σχέση ιδεολογίας και διαμόρφωσης στάσης. Τέλος, συζητάμε τη σημασία και τους περιορισμούς των παραπάνω αποτελεσμάτων, που φέρονται συμβατά με τη θεωρία μεταστροφής, ενώ αναδεικνύουν το ρόλο της ιδεολογικής φόρτισης του μηνύματος αλλά και του ιδεολογικού προσδιορισμού των συμμετεχόντων, τόσο στην επεξεργασία του μηνύματος όσο και στην άρθρωση στάσης.
Abstract:
This research, examines evaluation and approval mechanisms of degrowth arguments, regarding participants’ ideological stance. It was designed in a way that permitted us the manipulation of some, in our opinion methodological inexpediencies, that have prevailed in the study of social influence. We deem them as symptoms of the displacement of social thinking by social cognition. In other words, it is an attempt to operate source and context distinction in normative terms, by choosing degrowth, as the topic of our research. Degrowth challenges the prevalent values, imaginaries and representations of western societies and at the same time the defenders of such positions, lack in social resources and ascendancy. Furthermore, by choosing that topic, it is assumed that we succeeded in rebridging the gap between social influence research and social movements. Moreover we examine the role of participants’ ideological stances, (conservatism-progressivism, degree of politicization and political position) as well as participants’ beliefs about social influence procedures (majorcentrism-minoritycentrism) in elaboration and approval of conflictious and heterodox arguments, on opinion tasks. Additionally, we check the common practice of classifying the arguments as strong or weak, as per se qualities , regardless of the subjects’ ideological beliefs or normative direction of the topic, which is systematically used as independent variable, for the prediction of the evaluation of a message (quality effect). As it emerges, in the present research, both ideology and implicit theories of social influence, impact on the approval of degrowth thesis, and this relation is actually mediated by the evaluation of the strength of arguments content. In particular, using Hayes model 4, we found that conservative, nonpoliticized and majorcentrist participants, deem degrowth less desirable, feasible, and necessary than progressive, politicized and antimajorcentrist subjects, by evaluating the content of the arguments, as weaker. It has also come to our attention that cοnservative participants, systematically tend to debase the conflictious and minority (both in numerical and normative terms) idiom of the message, characteristics that were found to have a significant correlation with the strength of the content. Based on these findings, we could argue that valid doubts came up, about the secure use of “quality effect”, as mean of measuring the elaboration of the messages, especially if the latter has antinormative content. Because in that case, strength mediates the relation between ideology and approval. Lastly, we discuss the importance and the limitations of these findings, that seem to fit well with conversion theory, giving prominence, to the role of ideological direction of the message, as well as participants worldview to the elaboration of the message and the expression of social attitude.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Ψυχολογίας, ΠΜΣ "Κοινωνική Ψυχολογία των Συγκρούσεων", 2020
