Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Οι σχέσεις της Σερβίας με το ΝΑΤΟ από τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας μέχρι τη νατοϊκή διεύρυνση στα δυτικά Βαλκάνια Μιχαήλ Μιχαηλίδης Περίληψη Στην περιοχή των Βαλκανίων εκτυλίχτηκε το δράμα της διάλυσης της πρώην Γιουγκοσλαβίας στο τέλος του περασμένου αιώνα η οποία ακόμα και σήμερα ταλανίζει τη ζωή των χωρών της περιοχής. Η επέμβαση της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, χωρίς την έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας άλλαξε άρδην τις σχέσεις στα δυτικά Βαλκάνια καθώς και του ίδιου του οργανισμού με το διεθνές περιβάλλον. Στο πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζονται οι έννοιες της αυτοδιάθεσης και της απόσχισης καθώς και ο χάρτης των Ηνωμένων Εθνών ως η βάση του Διεθνούς Δικαίου στην προσπάθεια αξιολόγησης, ως προς την διεθνή νομιμότητα, της επέμβασης του ΝΑΤΟ στην Γιουγκοσλαβία. Η αμφισβητούμενη πρωτοβουλία του ΝΑΤΟ κατέδειξε την μετεξέλιξη της συμμαχίας στην αντιμετώπιση των νέων σύγχρονων απειλών. Στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται μία ιστορική αναδρομή από το 1990 μέχρι και το τέλος του πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία για την καλύτερη κατανόηση των προκλήσεων που αναδύθηκαν στη διεθνή σκηνή με σημείο αναφοράς τα δυτικά Βαλκάνια. Τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν αποτέλεσαν τη βάση διαμόρφωσης των σχέσεων πάνω στην οποία αναπτύχθηκαν τα δυτικά Βαλκάνια, τόσο μεταξύ των κρατών που τα αποτελούν, όσο και με εξωτερικούς δρώντες, κρατικούς ή μη. Οι νατοϊκοί βομβαρδισμοί τραυμάτισαν ανεξίτηλα την ψυχή του σερβικού λαού. Στο επόμενο κεφάλαιο παρουσιάζονται οι σημερινές σχέσεις Σερβίας και ΝΑΤΟ στον 21ο αιώνα. Από το 2006, η Σερβία συμμετέχει στο πρόγραμμα Partnership for Peace. Το 2015, η συνεργασία αυτή ενισχύεται με τη συμφωνία της Σερβίας να είναι μέρος στο πρώτο Individual Partnership Action Plans, σχέση η οποία υφίσταται μέχρι σήμερα. Η KFOR μέχρι σήμερα παρέχει υπηρεσίες ασφαλείας στην περιοχή. Κλειδί στις σχέσεις Σερβίας και Βορειοατλαντικής συμμαχίας αποτελούν οι σχέσεις Βελιγραδίου και Πρίστινας. Στο τέταρτο κεφάλαιο μνημονεύονται οι στρατηγικές επιδιώξεις της Σερβίας, οι οποίες είναι, η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η στρατιωτική ουδετερότητα, η συνεργασία με το ΝΑΤΟ, τον οργανισμό Collective Security Treaty Organization - CSTO, τη Ρωσία και την Κίνα, αποδεχόμενη την κυριαρχία των λοιπών χωρών της περιοχής, αλλά υποστηρίζοντας παράλληλα την σερβοβοσνιακή μειονότητα. Το ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση πολιτικής και ασφάλειας της Σερβίας. Στο επόμενο κεφάλαιο αναλύεται η επίδραση και ο ρόλος της Ρωσίας, της Κίνας, της Αυστρίας, της Ελλάδας της Τουρκίας και των χωρών του περσικού κόλπου στην περιοχή των δυτικών Βαλκανίων και ειδικότερα οι σχέσεις τους με τη Σερβία. Συμπερασματικά, παρατηρείται ότι οι σχέσεις μεταξύ ΝΑΤΟ και Σερβίας την τελευταία εικοσαετία από σχέσεις νικητή και ηττημένου, έχουν μετατραπεί σε σχέσεις αγαστής συνεργασίας στο βέλτιστο επίπεδο και αλληλοσεβασμού της αξίας του καθενός. Το ΝΑΤΟ προσδοκά στην συνεχή εμβάθυνση των σχέσεων του με τη Σερβία, σεβόμενο την ρητή δήλωση της τελευταίας ότι, δεν επιθυμεί την ένταξή της σε αυτό και στην ολοκλήρωση της διεύρυνσής του προς τα ανατολικά. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία ασπάζεται τις ίδιες αξίες και αντιλήψεις για την ασφάλεια και τον εκδημοκρατισμό με το ΝΑΤΟ, επιδιώκει την ένταξη της Σερβίας στους κόλπους της, γεγονός που αναμένεται να διευκολύνει μακροπρόθεσμα και την ένταξη της Σερβίας στην βορειοατλαντική συμμαχία. Η αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Κοσόβου από 117 χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Αμερικής, παραμένει πρόκληση και απειλή για την εξωτερική πολιτική της Σερβίας.
Abstract:
"Serbia's Relations with NATO from the Dissolution of Yugoslavia to NATO Enlargement in the Western Balkans" Michalis Michailidis Abstract The drama of the dissolution of the former Yugoslavia at the end of the last century unfolded in the Balkans, which still haunts the life of the countries in the region. The intervention of the North Atlantic Alliance, without the approval of the Security Council, drastically changed the relations in the Western Balkans as well as the organization itself with the international environment. The first chapter presents the concepts of self-determination and secession as well as the United Nations Charter as the basis of international law in the effort to understand NATO intervention in Yugoslavia. The controversial NATO initiative has demonstrated the alliance's evolution in tackling new modern threats. The second chapter provides a historical overview from 1990 until the end of the war in the former Yugoslavia for a better understanding of the challenges that emerged on the international stage with reference to the Western Balkans. The events that took place formed the basis for the formation of relations on which the Western Balkans developed, both between the states that constitute them, and with external actors, state or not. The NATO bombings indelibly wounded the souls of the Serbian people. The next chapter presents the current relations between Serbia and NATO in the 21st century. Serbia has been participating in the Partnership for Peace program since 2006. In 2015, this cooperation is strengthened by the agreement of Serbia to be part of the first Individual Partnership Action Plans, a relationship that exists to this day. To date, KFOR has been providing security services in the area. The key to relations between Serbia and the North Atlantic Alliance is the relations between Belgrade and Pristina. The fourth chapter mentions Serbia's strategic aspirations, which are: accession to the European Union, military neutrality, cooperation with NATO, the Collective Security Treaty Organization - CSTO, Russia and China, accepting the sovereignty of the other countries in the region, but at the same time supporting the Bosnian Serb minority. The Kosovo issue is Serbia's biggest political and security challenge. The next chapter analyzes the influence and role of Russia, China, Austria, Greece, Turkey and the Persian Gulf countries in the Western Balkans, and in particular their relations with Serbia. In conclusion, it is observed that the relations between NATO and Serbia in the last twenty years from relations of winner and loser, have been transformed into relations of good cooperation at the best level and mutual respect for the value of each. NATO looks forward to continuing to deepen its relations with Serbia, respecting the latter's explicit statement that it does not want to join it and to complete its eastward expansion. The European Union, which shares the same values and perceptions of security and democratization with NATO, is seeking Serbia's accession, which is expected to facilitate Serbia's accession to NATO in the long run. Recognition of Kosovo's independence by 117 countries, including the United States, remains a challenge and a threat to Serbia's foreign policy.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, ΠΜΣ Στρατηγικές Σπουδές Ασφάλειας, 2021
