Οι θεσμικές πρωτοβουλίες για την προστασία των φυσικών πόρων και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας: οι περιοχές προστασίας ως μονάδες διατήρησης της αξίας της φύσης
Τίτλος:
Institutional initiatives to protect natural resources and preserve biodiversity: protected areas as nature conservation units
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Σκοπός της εν λόγω εργασίας είναι να διερευνήσει τις θεσμικές πρωτοβουλίες που διέπουν την προστασία των φυσικών πόρων και της βιοποικιλότητας σε διεθνές, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, υπό το πρίσμα των περιοχών προστασίας. Πρωτίστως, μέσω βιβλιογραφικής ανασκόπησης διατυπώνονται και επεξηγούνται οι βασικές έννοιες και οι ορισμοί που διέπουν την έννοια του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας, αναλύεται η αξία της και ορίζονται οι περιοχές προστασίας, τα κριτήρια ταξινόμησης που τις κατηγοριοποιούν, καθώς και τα οφέλη που αξιώνονται από αυτές. Στη συνέχεια, πραγματοποιείται μια ανασκόπηση διεθνών και περιφερειακών κειμένων προστασίας και διατήρησης του φυσικού κεφαλαίου, ξεκινώντας από τις πρώτες πρωτοβουλίες της δεκαετίας του 1970 για την προστασία των αποδημητικών πτηνών και της άγριας πανίδας, μέχρι τη Διεθνή Σύμβαση για τη Βιοποικιλότητα (1992), και το Πρωτόκολλο της Ναγκόγια (2010), τους Στόχους Aichi που τέθηκαν, αλλά και τη Σύμβαση της Βαρκελώνης (1995). Παρατηρείται μέσω των κειμένων αυτών και μέσω περιπτώσεων παγκοσμίως η αλλαγή της αντίληψης της έννοιας της προστασίας μέχρι σήμερα. Έμφαση δίνεται επίσης στις ενωσιακές πρωτοβουλίες που έλαβαν τη μορφή Οδηγιών και Κανονισμών προστασίας, καθώς και τα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως το LIFE και το Δίκτυο Natura 2000, ενώ βαρύτητα δίνεται στην Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα και τον τρόπο που αναπτύχθηκε. Σε εθνικό επίπεδο ακολουθεί η περιβαλλοντική πολιτική της Ελλάδας μέσω του Συντάγματος, και άλλων νομικών κειμένων της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και περιγράφεται το εθνικό σύστημα προστατευόμενων περιοχών και οι φορείς διαχείρισης και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις που δρουν στη χώρα. Μνεία γίνεται στην υφιστάμενη κατάσταση σε επίπεδο βιοποικιλότητας καθώς και στην Εθνική Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα που υιοθετήθηκε το 2004. Τέλος, βάσει των ερευνητικών ερωτημάτων που έχουν τεθεί πραγματοποιείται μια κριτική ανάλυση του πλαισίου προστασίας, όπως αυτό διαμορφώνεται μέσω των προστατευόμενων περιοχών μέχρι σήμερα, καθώς επίσης των πρωτοβουλιών και των προγραμμάτων που εφαρμόζονται.
Abstract:
The purpose of this paper is to examine the institutional initiatives governing the protection of natural resources and biodiversity at international, regional and national level, with respect to protected areas. First and foremost, through a bibliographic review, the basic concepts and definitions that characterise the concept of environment and biodiversity are outlined, its value is analyzed and the classification criteria that categorize protected areas, as well as the benefits claimed by them are defined. Subsequently, a review of international and regional texts on the protection and preservation of physical capital is carried out, starting with the first initiatives of the 1970s, for the protection of migratory birds and wildlife, to the Convention on Biological Diversity (1992), The Nagoya Protocol (2010), the Aichi Targets set forth, and the Barcelona Convention (1995). It is through these texts and through cases around the world that the notion of protection was shaped and has changed so far. Emphasis is also placed on the EU initiatives, taking the form of protection directives and regulations, as well as the European Union programs, such as the LIFE program and the Natura 2000 Network. Finally, the European Strategy on Biodiversity and the way it has developed is also examined. At a national level, Greece's environmental policy is explained through the Constitution and other legal texts of environmental legislation. Furthermore, a description of the national system of protected areas and management bodies as well as the environmental organizations operating in the country, is carried out. The condition of the country’s biodiversity status is reviewed and the National Biodiversity Strategy, adopted in 2004 is introduced. Finally, on the basis of the research questions, a critical analysis of the protection framework, as it is created through the protected areas to date, as well as the initiatives and programs implemented is carried out.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, ΠΜΣ, κατεύθυνση Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση και Βιώσιμη Ανάπτυξη, 2018
