Ρητές και άρρητες αντιστάσεις στις πολιτικές ισότητας: το παράδειγμα των στατιστικών δεδομένων για την έμφυλη βία στην Ελλάδα
Τίτλος:
Explicit and implicit resistances to gender equality policies: the example of gender-based violence statistical data in Greece
Κύρια Υπευθυνότητα:
Σιούλα-Γεωργουλέα, Ισμήνη Γ.
Επιβλέπων:
Στρατηγάκη, Μαρία
Θέματα:
Keywords:
Έμφυλη βία, σχέσεις εξουσίας, αντιστάσεις, πολιτικές ισότητας, στατιστικά δεδομένα Gender-based violence, power relations, resistances, gender equality policies, statistical data
Ημερομηνία Έκδοσης:
2022
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Το ξέσπασμα της πανδημίας covid-19 έφερε στην επιφάνεια και μια «σκιώδη πανδημία» (UN WOMEN, 2021), εκείνη της βίας κατά των γυναικών. Η ορατότητα που απέκτησε το φαινόμενο ήταν μεγάλη τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και στην Ελλάδα. Ωστόσο, οι έμφυλες σχέσεις εξουσίας και τα κοινωνικά στερεότυπα δεν επιτρέπουν την πλήρη αποτύπωση των χαρακτηριστικών του φαινομένου, καθώς τα περισσότερα θύματα έμφυλης βίας δεν καταγγέλλουν τη βία που έχουν δεχτεί, με έναν από τους κυριότερους λόγους να αποτελεί η έλλειψη εμπιστοσύνης προς τους επίσημους κρατικούς φορείς επιβολής του νόμου. Η καταγραφή, συλλογή και ανάλυση στατιστικών δεδομένων για την έμφυλη βία αποτελεί απαραίτητο εργαλείο για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή εξειδικευμένων παρεμβάσεων για την καταπολέμηση του φαινομένου. Παράλληλα, η ευρύτερη νοηματική πλαισίωση ενός κοινωνικού προβλήματος οδηγεί και σε συγκεκριμένες αναπαραστάσεις του φαινομένου (Bacchi, 1999). Έτσι, η παρούσα εργασία εκκινώντας από την θεωρία του Foucault αναφορικά με τις σχέσεις εξουσίας, μελετά τις αναπαραστάσεις μέρους των πολιτικών ισότητας που έχουν εφαρμοστεί στο ευρωπαϊκό επίπεδο, εστιάζοντας στις πολιτικές αντιμετώπισης της έμφυλης βίας στην Ελλάδα, αλλά και μέρος των αντιστάσεων που ανακύπτουν στη διαδικασία εφαρμογής πολιτικών ισότητας των φύλων. Εννοιολογώντας, δηλαδή, την αντίσταση ως εγγενή της εξουσίας, μελετάται η πατριαρχική αντίθεση απέναντι στην εφαρμογή φεμινιστικών στόχων (Lombardo and Mergaert, 2013). Στο ερευνητικό μέρος της παρούσας εργασίας εξετάζεται ένα μέρος των αντιστάσεων που αναδύονται στην προσπάθεια εφαρμογής μιας πολιτικής ισότητας για την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας στην Ελλάδα, εστιάζοντας στο πεδίο της συλλογής διοικητικών στατιστικών δεδομένων για το φαινόμενο. Μέσα από τον συνδυασμό θεματικής ανάλυσης, αυτοεθνογραφίας και ανάλυσης λόγου, εξετάζονται οκτώ ημι-δομημένες συνεντεύξεις με πληροφορήτριες-κλειδιά στο πεδίο και επιχειρείται η ανάδειξη των χαρακτηριστικών των αντιστάσεων που παρατηρήθηκαν στα πλαίσια εφαρμογής της υποχρέωσης για τη συλλογή και διάχυση στατιστικών δεδομένων για την ενδοοικογενειακή βία στην Ελλάδα σύμφωνα με το άρθρο 11 της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας κατά των γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας (Ν. 4531/2018).
Abstract:
The outbreak of the covid-19 pandemic brought to the surface a “shadow pandemic” (UN WOMEN, 2021), that of violence against women. The visibility that the phenomenon gained was substantial both at the global level and in Greece. However, gendered power relations and social stereotypes do not allow to fully capture the characteristics of the phenomenon, as most of gender-based violence victims do not report the violence they have been subjected to, one of the main reasons being the lack of trust in official law enforcement state agencies. The recording, collection and analysis of statistical data on gender-based violence are essential tools for planning and implementing specialized interventions to combat the phenomenon. At the same time, the broader conceptual framing of a social problem also leads to specific representations of the phenomenon (Bacchi, 1999). Thus, the present study, drawing on Foucault’s theory of power relations, looks into the representations of a number of equality policies that have been implemented at a European level, with a focus on the policies on combating gender-based violence in Greece, as well as into a part of the resistances that arise in the implementation process of gender equality policies. By conceptualizing resistance as inherent to power, it therefore explores the patriarchal opposition to the implementation of feminist goals (Lombardo and Mergaert, 2013). In the research chapter, the study examines some of the resistances emerging in the effort to implement an equality policy on combating gender-based violence in Greece, focusing on the field of collecting administrative data on the phenomenon. Through the combination of thematic analysis, autoethnography and discourse analysis, it examines eight semi-structured interviews with key informants in the field; further to that, an attempt is made to highlight the characteristics of the resistances observed in the implementation of the obligation to collect and disseminate statistical data on domestic violence in Greece in accordance with the Article 11 of the Council of Europe Convention on Preventing and Combating Violence against Women and Domestic Violence (Law 4531/2018).
