Οι επιχορηγήσεις ως μοχλός ανάπτυξης του σύγχρονου χορού στην Ελλάδα
Τίτλος:
Subsidies and funding as a tool of contemporary dance development
Κύρια Υπευθυνότητα:
Μαντούκου, Μαρία Α.
Επιβλέπων:
Λέανδρος, Νίκος, 1958-
Θέματα:
Keywords:
Σύγχρονος χορός, παραστατικές τέχνες, πολιτιστική πολιτική, κρατικές επιχορηγήσεις, καλλιτεχνική χρηματοδότηση Contemporary dance, performing arts, cultural policy, subsidies, art funding
Ημερομηνία Έκδοσης:
2022
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η παρούσα έρευνα αποτελεί μια απόπειρα αποτύπωσης της οικονομίας της καλλιτεχνικής παραγωγής του σύγχρονου χορού στην Ελλάδα. Με αφετηρία τα ιδιαίτερα εργασιακά χαρακτηριστικά του πεδίου του σύγχρονου χορού, τις επιπτώσεις του στις ανεξάρτητες καλλιτέχνιδες και καλλιτέχνες και τις ιδιαιτερότητες της ανάπτυξης του στην Ελλάδα, ερευνάται η σημασία των επιχορηγήσεων, των κρατικών και ιδιωτικών προγραμμάτων υποστήριξης και χρηματοδότησης, στην ανάπτυξη του πεδίου. Η βιβλιογραφική επισκόπηση, αποπειράται να αναδείξει την πολυπλοκότητα της σύστασης του πεδίου, όπως επίσης και να υπερκεράσει το ζήτημα της έλλειψης βιβλιογραφίας. Εξαιτίας αυτών, αναφέρεται εξίσου στις καλλιτέχνιδες και καλλιτέχνες του σύγχρονου χορού ως εργατικό δυναμικό και σε οργανισμούς, φορείς και χαρακτηριστικά της οικονομίας του χορού. Τα ερευνητικά ερωτήματα εστιάζουν στην σκιαγράφηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του πεδίου, την επιρροή της ελληνικής πολιτιστικής πολιτικής στη λειτουργία του, τα κριτήρια και τους μηχανισμούς με τους οποίους δίνονται οι επιχορηγήσεις και τους λόγους για τους οποίους αποτελούν μοχλό ανάπτυξης του σύγχρονου χορού και το μόνο, μέχρι στιγμής, μοντέλο με το οποίο μπορεί να καταστεί η τέχνη του σύγχρονου χορού βιώσιμη. Για τη διερεύνησή τους επιλέχθηκε η διεξαγωγή ποιοτικής έρευνας μέσω συνεντεύξεων ημιδομημένων ερωτήσεων εξίσου σε χορογράφους και εκπροσώπους φορέων που χρηματοδοτούν, υποστηρίζουν ή επιχορηγούν το σύγχρονο χορό. Το τελικό δείγμα αποτελείται από πέντε χορογράφους και τέσσερις εκπροσώπους φορέων και επιλέχθηκε με μη πιθανοτική δειγματοληψία σκοπιμότητας Επιβεβαιώνοντας τη βιβλιογραφία, η έρευνα αναδεικνύει τις δυσχέρειες που αντιμετωπίζουν οι καλλιτέχνιδες και καλλιτέχνες του σύγχρονου χορού, λόγω της έλλειψης οικονομικών πόρων και του μικρού κοινού. Αυτά τα χαρακτηριστικά επιτείνονται, εξαιτίας των ελληνικών ιδιομορφιών της οικονομίας και της πολιτιστικής πολιτικής, με επιπτώσεις στο πλήθος των παραστάσεων σύγχρονου χορού. Επιπρόσθετοι λόγοι του μικρού πλήθους παραστάσεων, αναδεικνύονται στοιχεία της βιβλιογραφίας όπως η άυλη και πειραματική φύση του σύγχρονου χορού, που τον καθιστά μια μη μαζική τέχνη που μπορεί ενίοτε να προσλαμβάνεται ως ακατανόητη. Όσον αφορά την πολιτιστική πολιτική, τα πρωτότυπα ευρήματα σχετίζονται την ανάγκη να σταθεροποιηθεί και να ενισχυθεί ο θεσμός των επιχορηγήσεων με υψηλότερο προϋπολογισμό, επιπρόσθετες μακροχρόνιες επιχορηγήσεις, επιχορηγήσεις για έρευνα και για περιοδείες, την χάραξη περιφερειακής πολιτικής και τη συμπερίληψη του χορού στο εκπαιδευτικό σύστημα. Σε σχέση με τις κρατικές επιχορηγήσεις, σημαντικό μειονέκτημα θεωρείται η γραφειοκρατία και η αυξημένη ευθύνη των καλλιτέχνιδων και καλλιτεχνών στην παραγωγή του έργου, ενώ θετικά αποτιμάται η ελευθερία που υπάρχει στην πραγματοποίηση του έργου και η πολυφωνία στις επιλογές των γνωμοδοτικών επιτροπών. Οι εκπρόσωποι των ιδιωτικών φορέων διακρίνουν μια ευελιξία στις διαδικασίες των ιδιωτικών φορέων και ενθάρρυνση του καλλιτεχνικού πειραματισμού, ενώ οι χορογράφοι αποτιμούν θετικά τους υψηλότερους προϋπολογισμούς σε συνδυασμό με πρόσθετες παροχές. Σε σχέση με τους μηχανισμούς και τα κριτήρια απόδοσης των επιχορηγήσεων, η πολυφωνία αναδεικνύεται σε βασικό κριτήριο των αποφάσεων των γνωμοδοτικών επιτροπών και των θεσμών, ενώ ως σημαντικά στοιχεία αποτιμώνται η πρότερη καλλιτεχνική δραστηριότητα, η ορατότητα τους στο πεδίο, το δίκτυο των συνεργατών τους και το σαφές περιεχόμενο των αιτήσεων. Τέλος, αναγνωρίζεται, η ύπαρξη υποκειμενικότητας και η επιρροής των άτυπων σχέσεων στις επιλογές των επικεφαλής.
Abstract:
This dissertation is an attempt to capture the Greek economy of contemporary dance production. Starting from the eminent characteristics of labor in the field of contemporary dance, their implications upon independent dance artists and the peculiarity of the Greek contemporary dance development, I examine the importance of subsidies, public and private funding of contemporary dance production, in the development of this field. The literature review attempts to feature the complexity of the field’s composition, as well as get past the lack of academic literature. To succeed this, it refers both to independent contemporary dance artists as workforce and to organizations, funding bodies, as well as characteristics of contemporary dance economy. The research questions focus on outlining the eminent characteristics of the field, the influence of the Greek cultural policy over the field, the criteria and mechanisms by which subsidies and funding is given to dance artists and the reasons why they consist of a tool of contemporary dance development and the only business model by which dance can be viable. In order to examine them, the chosen research methodology is qualitive research via semi-structured interviews with choreographers and representatives of contemporary dance funding bodies. Τhe final sample consists of five choreographers and four representatives that were selected by non-probability purposive sampling. Confirming the literature review, the research reveals the difficulties that independent contemporary dance artists face, due to the lack of funds and shrunk dance audiences. Those characteristics are intensified by the distinctiveness of the Greek economy and cultural policy, that influence the quantity of contemporary dance performances. Additional cause of the very few dance performances is, as the literature outlines, the immaterial and experimental nature of contemporary dance, that makes it a non-commercial art, sometimes considered to be beyond understanding. In terms of cultural policy, the original findings relate to the need to stabilize and strengthen the subsidies with higher-budget grants, additional long-term grants, research and tour grants, as well as to create regional cultural policy and to include dance in public education. In relation to subsidies, a significant disadvantage is the bureaucracy and increased artists’ responsibility in the production of the performance, while the artists’ freedom regarding the creation of the performance and the pluralism in the choices of the advisory committees are positively assessed. The representatives of contemporary dance funding bodies see a flexibility in the processes and encouragement of artistic experimentation in private organizations, while choreographers evaluate positively their highest budgets in combination with additional benefits. Regarding the mechanisms and criteria for the award of grants, pluralism emerges as a key criterion of the decisions of advisory committees and institutions, while important elements are previous artistic activity, the visibility of artists in the field, their network of collaborators and the clarity the applications. Finally, the existence of subjectivity and the influence of informal relationships on the choices of leaders is recognized.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού, ΠΜΣ, κατεύθυνση Πολιτιστική Διαχείριση, 2022
