Μια συγκριτική ανάλυση των μορφών του κράτους πρόνοιας
Τίτλος:
A comparative analysis of the forms of the welfare state
Κύρια Υπευθυνότητα:
Σταθόπουλος, Σπυρίδων Θ.
Επιβλέπων:
Χριστοφόρου, Ασημίνα
Θέματα:
Keywords:
Μια συγκριτική ανάλυση των μορφών του κράτους πρόνοιας A comparative analysis of the forms of the welfare state
Ημερομηνία Έκδοσης:
2023
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
To θέμα της παρούσας εργασίας είναι η συγκριτική ανάλυση των διαφορετικών μορφών των κρατών πρόνοιας. Η εργασία εστιάζει στα μοντέλα κρατών κοινωνικής πρόνοιας όπως έχουν αναπτυχθεί στην Ευρώπη (σκανδιναβικό μοντέλο, μοντέλο των χωρών του νότου κλπ.) και προσπαθεί να τα συγκρίνει μεταξύ τους χρησιμοποιώντας στοιχεία από την θεωρία αλλά και από δείκτες κοινωνικών δαπανών μέσω βάσεων δεδομένων. Ο βασικός σκοπός της εργασίας μέσω της σύγκρισης αυτής είναι να δημιουργηθούν προτάσεις για την αξιολόγηση του κοινωνικού κράτους στη σύγχρονη εποχή. Για να γίνει αυτό θα υπάρξει μια πλήρης αναφορά σε θεωρητικές και εννοιολογικές προσεγγίσεις απέναντι σε αυτό το μοντέλο κράτους καθώς και ιστορική αναφορά σε κάθε μία από αυτές. Θα αναφερθούν οι διάφορες προσεγγίσεις που χρησιμοποιούνται από διαφορετικά κράτη και πως έχουν διαμορφωθεί σε ομάδες κρατών, όπως για παράδειγμα στις Σκανδιναβικές χώρες (Νορβηγία, Σουηδία κα)που ακολουθούν ένα δικό τους συγκεκριμένο τύπο κοινωνικής πρόνοιας στις κυβερνήσεις τους. Ιδιαίτερη αναφορά θα υπάρξει και για την Ελλάδα. Η εργασία βασίζεται σε συγκεκριμένα τρία ερευνητικά ερωτήματα. Το πρώτο ερώτημα αφορά στην ύπαρξη ή μη κοινών στοιχείων που θεμελιώνουν ένα πρόγραμμα κοινωνικού κράτους πρόνοιας και το κάνουν να έχει μια συγκεκριμένη δομή ανεξάρτητα από τις διαφοροποιήσεις που πραγματοποιούνται από το ένα κράτος σε σύγκριση με κάποιο άλλο, διαφοροποιήσεις που έχουν να κάνουν με τους οικονομικούς, κοινωνικούς, πολιτικούς, ιστορικούς και πολιτισμικούς παράγοντες. Το δεύτερο ερώτημα αφορά τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να λειτουργήσει ένα κράτος πρόνοιας στη σημερινή μεταβαλλόμενη εποχή που υπάρχουν παράλληλα προβλήματα τόσο στην οικονομική όσο και στην πολιτική και κοινωνική ζωή, και οι παραδοσιακοί θεσμοί της οικονομίας και του κράτους δυσκολεύονται να προλαμβάνουν ή να αντιμετωπίζουν τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές κρίσεις των τελευταίων δεκαετιών. Τέλος, το τρίτο ερευνητικό ερώτημα σχετίζεται με το ποιες είναι οι μέθοδοι εκείνες που μπορούν αν χρησιμοποιηθούν για να δοθεί μια ενίσχυση και ώθηση στο κοινωνικό κράτος του 21ου αιώνα και πως μπορεί να διαμορφωθεί για το μέλλον. Με βάση αυτά τα τρία κοινωνικά ερωτήματα θα δημιουργηθεί και ο βασικός σκελετός της διπλωματικής εργασίας. 7 Η μεθοδολογία που θα ακολουθήσει η εργασία στο πρώτος μέρος είναι η βιβλιογραφική ανασκόπηση και η συγκριτική ανάλυση των μορφών κράτους πρόνοιας βάσει στατιστικών δεδομένων για τις δημόσιες δαπάνες των κρατών της Ευρώπης Αυτό σημαίνει πως θα κινηθεί με βάση την βιβλιογραφική ανασκόπηση σε επίσημα ακαδημαϊκά site, σε άρθρα από επιστημονικά περιοδικά, επιστημονικά συγγράμματα, που ασχολούνται με τα μοντέλα της κοινωνικής πρόνοιας. Το δεύτερο μέρος της εργασίας χρησιμοποιεί την συγκριτική ανάλυση, ουσιαστικά συγκεντρώνει και συγκρίνει στατιστικά στοιχεία για τις δαπάνες και άλλους δείκτες από διάφορα κράτη της Ευρώπης και τους ασκεί σύγκριση ώστε να μπορέσει να εξάγει συμπεράσματα σχετικά με σημεία τόσο υπεροχής όσο και σημεία που υπολείπεται κάποια χώρα. Γι’ αυτό το λόγο δημιουργεί χρησιμοποιείται και η μορφή της cluster analysis για την ομαδοποίηση δεδομένων που αφορούν δείκτες δημόσιων δαπανών που βασίζονται σε χρήματα που δίνονται από το κράτος προς τους πολίτες για υγειονομική περίθαλψη, ασφαλιστική κάλυψη, επιδόματα στέγασης κλπ., οι οποίοι θα μελετηθούν ανά διαφορετικές περιοχές χωρών της Ευρώπης. Εντός της Cluster Analysis πραγματοποιείται η PCA που αποτελεί μία γραμμική μέθοδο συμπίεσης δεδομένων η οποία στοχεύει στην καταλληλότερη ανάλυσή τους και συνίσταται από τον επαναπροσδιορισμό των συντεταγμένων ενός συνόλου δεδομένων σε ένα άλλο σύστημα συντεταγμένων. Η εργασία είναι χωρισμένη σε τέσσερα κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο είναι μια βασική βιβλιογραφική ανασκόπηση, εισαγωγικό και ξεκαθαρίζει τον σκοπό, τον στόχο, την σημαντικότητα της ΔΕ. Το δεύτερο κεφάλαιο μελετά την διάρθρωση και μεταβολές των κοινωνικών δαπανών στις χώρες της ΕΕ. Το τρίτο κεφάλαιο αφορά το εμπειρικό μέρος της εργασίας και περιλαμβάνει τη συγκριτική ανάλυση των μοντέλων κράτους πρόνοιας μέσω ανάλυσης cluster και principal component. Το τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζει τα ευρήματα του εμπειρικό μέρους, όπου φαίνεται πως υπάρχει ένας βασικός διαχωρισμός ανάμεσα στις χώρες που προσαρμόζονται στο μοντέλο των χωρών της Κεντρικής Ευρώπης που δίνει την τάση της εποχής και χώρες που αργούν να προσαρμοστούν στις ανάγκες της εποχής κυρίως χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Κλείνουμε με ορισμένα συμπεράσματα για την εξέλιξη του κράτους πρόνοιας στην Ευρώπη το 21ο αιώνα, με βάση τα αποτελέσματά μας και προχωράμε σε προτάσεις πολιτικής για την αναμόρφωση του κράτους για την προστασία της κοινωνίας και του περιβάλλοντος.
Abstract:
The topic of this thesis is the comparative analysis of the different forms of welfare states. The paper focuses on the models of welfare states as they have been developed in Europe (Nordic model, Southern model, etc.) and tries to compare them with each other using elements from theory and social expenditure indicators through databases. The main purpose of the paper through this comparison is to generate proposals for strengthening the welfare state in modern times. In order to do this, there will be a full account of theoretical and conceptual approaches towards this model of the state as well as a historical account of each of them. The different approaches used by different states will be mentioned and how they have been shaped in groups of states, for example in the Nordic countries (Norway, Sweden etc.) that follow their own particular type of welfare in their governments. A special reference will also be made to Greece. The paper is based on three specific research questions. The first question concerns the existence or otherwise of common elements that underpin a welfare state programme and make it have a specific structure irrespective of the variations made by one state compared to another, variations that are often based on economic, social, political, historical, and cultural factors. The second question concerns the ways in which a welfare state can function in today's changing times when there are parallel problems in across the economic, political, and social life, in an era of institutional obsolescence. Finally, the third research question relates to seeking the methods that can be used to give a boost and impetus to the welfare state in the 21st century and how it can be shaped for the future. Based on these three social questions, the basic framework of the thesis will be created. The methodology that the thesis will follow is that of secondary research. This means that it will move on the basis of a literature review on official academic sites, articles from scientific journals, scientific papers on welfare state models.. The second part of the paper uses comparative analysis, essentially bringing together various models from states that have implemented the welfare model and comparing them so that conclusions can be drawn about points of both excellence and points where a country falls short. This is why the form of cluster analysis is also used to group together data concerning indicators of public expenditure based on money given by the state to 9 citizens for health care, insurance coverage, housing benefits, etc., which will be studied by different regions of European countries. The paper is divided into four chapters. The first chapter is a basic literature review, introductory and clarifies the purpose, objective, importance of IC. The second chapter studies the structure and changes of social expenditure in EU countries. The third chapter deals with the empirical part of the paper and includes the comparative analysis of welfare state models through cluster and principal component analysis. The fourth chapter presents the findings of the empirical part, where it seems that there is a basic division between the countries that adapt to the model of Central European countries which gives the trend of the times and countries that are slow to adapt to the needs of the times mainly Eastern European countries. We conclude with some conclusions on the evolution of the welfare state in Europe in the 21st century based on our results and proceed to policy recommendations for the reform of the state to protect society and the environment.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης, ΠΜΣ, κατεύθυνση Εφηρμοσμένων Οικονομικών και Διοίκησης, 2023
