Library SitePandemos Repository
Pandemos Record
 

Προβολή στοιχείων εγγραφής

Τμήμα Ψυχολογίας  

Μεταπτυχιακές εργασίες  

 
Τίτλος:Φωνάζοντας για τα ψυχοφάρμακα: η κοινωνική αναπαράσταση και η μειονοτική επιρροή στο πρόβλημα των ψυχοφαρμάκων
Τίτλος:Voicing out about psychotropic drugs: social representation and minority influence on the psychotropic drug problem
Κύρια Υπευθυνότητα:Θεολογίτης, Φοίβος-Κωνσταντίνος Χ.
Επιβλέπων:Προδρομίτης, Γεράσιμος
Θέματα:
Keywords:Ψυχοφάρμακα, ψυχιατρικά φάρμακα, φάρμακα, κοινωνικά κινήματα, αντιψυχιατρική, Ακούγοντας Φωνές, κοινωνικές αναπαραστάσεις, μειονοτική επιρροή, κριτικός ρεαλισμός
Psychotropic drugs, drugs, social movements, antipsychiatry, social representations, minority influence, critical realism
Ημερομηνία Έκδοσης:2022
Εκδότης:Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:Σε μία συνθήκη όπου τα φάρμακα καταναλώνονται καθημερινά, αλλά και ταυτόχρονα οι παραδεδεμένες αντιλήψεις για τις φαρμακευτικές ουσίες αλλάζουν, διεξαγάγαμε μία κοινονιοψυχολογική έρευνα με κύριο αντικείμενο τα ψυχοφάρμακα. Με μία συγκρουσιακή οπτική, αμφότερα σε αναπαραστασιακό και σε πραξιακό επίπεδο, εξετάζουμε τις κοινωνικές αναπαραστάσεις για τα ψυχοφάρμακα και την κοινωνική επιρροή που ασκεί ένα κοινωνικό κίνημα, το Δίκτυο Ακούγοντας Φωνές (ΔΑΦ). Κάναμε ορισμένες θεωρητικές και μεθοδολογικές προπαραδοχές. Μεταθεωρητικά, θεωρούμε τα ψυχοφάρμακα ένα κοινωνικά διλημματικό και κοινωνικά προβληματικό αντικείμενο. Έτσι, μας επιτρέπεται να εξετάσουμε τα ψυχοφάρμακα υπό το πλαίσιο της Θεωρίας των Κοινωνικών Αναπαραστάσεων και του γενετικού μοντέλου της Κοινωνικής Επιρροής, δίνοντας έμφαση στην επικοινωνία ανάμεσα στις δύο προσεγγίσεις. Μεθοδολογικά, εντάσσουμε τα ψυχοφάρμακα σε μία διαστρωματωμένη πραγματικότητα, αντιστοιχώντας τα επίπεδά της με κοινωνιοψυχολογικές προβληματικές: το τριαδικό μοντέλο επιρροής, το κοινωνιογενετικό μοντέλο και τις άρρητες θεωρίες επιρροής. Εφαρμόσαμε αμφότερα ποιοτικούς και ποσοτικούς τρόπους συλλογής δεδομένων. Συγκεκριμένα, κάνοντας θεματική ανάλυση στον λόγο του ΔΑΦ για τα ψυχοφάρμακα, απομονώσαμε τα τυπικά αποσπάσματά του και κατασκευάσαμε ένα κείμενο, το οποίο στη συνέχεια χορηγήθηκε σε 175 άτομα. Οι συμμετέχοντες αφού απαντούσαν πρώτα σε ένα προτεστ σχετικά με τις στάσεις τους για γενικότερα θέματα, διάβαζαν το κείμενο και στη συνέχεια έπρεπε να αξιολογήσουν κατά τη γνώμη τους τα επιχειρήματα του κειμένου και τη μειονότητα που διαδίδει το κείμενο, να δηλώσουν κατά πόσο συμφωνούν συνολικά με το κείμενο, να απαντήσουν κατά πόσο συμφωνούν με μεμονωμένες προτάσεις του κειμένου και με προτάσεις που αφορούσαν τα φάρμακα εν γένει, να επιλέξουν από μία δοσμένη λίστα ποιες ομάδες πιστεύουν ότι διαδίδουν το κείμενο. Με βάση αυτές τις μετρήσεις, διαμορφώσαμε τις μεταβλητές για τις ποσοτικές αναλύσεις. Ως ανεξάρτητη μεταβλητή χρησιμοποιήθηκε ο δείκτης «πολιτιστικός φιλελευθερισμός» που κατασκευάστηκε από το πρότεστ· ως μεταβλητές διαμεσολάβησης χρησιμοποιήθηκαν οι δείκτες που κατασκευάστηκαν από έκαστα τα ερωτηματολόγια που αφορούσαν τα επιχειρήματα (ισχυρά, συμβατικά, αντιεξουσιαστικά επιχειρήματα), τις αναπαραστάσεις της μειονότητας (συντηρητική, συμβατική, αντιδραστική μειονότητα) και τη λίστα με τις κοινωνικές ομάδες («δεξιές ριζοσπαστικές», «κανονιστικές», «αριστερές ριζοσπαστικές», «κοινωνιακές», «εξευγενισμένες» ομάδες)· ως εξαρτημένες μεταβλητές χρησιμοποιήθηκαν η συνολική συμφωνία με το κείμενο, η άμεση και έμμεση επιρροή («υπέρ της κάνναβης», υπέρ των φαρμάκων», «κατά των φαρμάκων», «ενάντια στα φάρμακα»). Από τις αναλύσεις φάνηκε γενικά ότι: όταν η ομάδα αναπαρίσταται ως ενεργή και ως αντιδραστική αυξάνει τη συμφωνία με το κείμενο, την άμεση επιρροή και έμμεση επιρροή, τη στάση υπέρ της κάνναβης, υπέρ των φαρμάκων και ενάντια στα φάρμακα· όταν τα επιχειρήματά της αξιολογούνται ως ισχυρά αυξάνεται η συνολική συμφωνία με το κείμενο, η άμεση και έμμεση επιρροή και η στάση υπέρ της κάνναβης, υπέρ των φαρμάκων, κατά των φαρμάκων και ενάντια στα φάρμακα· όταν η ομάδα αντικειμενοποιείται ως μη δεξιά ριζοσπαστική ομάδα αυξάνει την άμεση επιρροή, τη στάση υπέρ της κάνναβης και την εναντίωση στα ψυχοφάρμακα. Αν και πρόκειται μόνο για μία έρευνα στάθμισης, τα αποτελέσματα της παρούσας εργασίας υποδεικνύουν τις θεωρητικές και μεθοδολογικές προπαραδοχές, που ακολουθούν μία κοινωνιακή κατεύθυνσης, μέσα από τις οποίες μπορεί να καταστεί δυνατή και να εξηγηθεί η ταυτόχρονη άσκηση άμεσης και έμμεσης επιρροής, τουλάχιστον στο ζήτημα των ψυχοφαρμάκων.
Abstract:In a situation where drugs are consumed daily, but at the same time the accepted perceptions of pharmaceuticals are changing, we conducted a sociopsychological study with psychotropic drugs as the main subject. From a conflictual perspective, both on a representational and a praxial level, we examine the social representations of psychotropic drugs and the social influence exerted by a social movement, the Hearing Voices Network (HVN). We made some theoretical and methodological premises. Metatheoretically, we consider psychotropic drugs a socially dilemmatic and socially problematic subject. Thus, we are allowed to examine psychotropic drugs under the framework of Social Representation Theory and the genetic model of Social Influence, emphasizing the communication between the two approaches. Methodologically, we situate psychotropics in a layered reality, mapping its levels to sociopsychological concerns: the triadic model of influence, the sociogenetic model and the implicit theories of influence. We applied both qualitative and quantitative modes of data collection. Specifically, by conducting a thematic analysis of the HVN discourse on psychotropic drugs, we isolated typical segments and constructed a text, which was then administered to 175 participants. After first answering a pretest about their attitudes on general issues, participants read the text and then had to evaluate in their opinion the arguments of the text and the minority disseminating the text, state whether they agreed with the text overall, answer whether they agreed with individual sentences in the text and with sentences concerning drugs in general, and select from a given list which groups they thought were disseminating the text. Based on these measurements, we formulated the variables for the quantitative analyses. As an independent variable we used the indicator "cultural liberalism" constructed from the pretest; as mediating variables we used the indicators constructed from each of the questionnaires concerning arguments (strong, conventional, anti-authoritarian arguments), representations of the minority (conservative, conventional, reactionary minority) and the list of social groups ("radical right", "normative", "radical left", "societal", "refined" groups); overall agreement with the text, direct and indirect influence ("pro-cannabis", "pro-drug", "anti-drug", "anti-drug") were used as dependent variables. The analyses generally showed that: when the group is represented as active and as reactive it increases agreement with the text, direct influence and indirect influence, pro-cannabis, pro-medicine and anti-medicine stance; when its arguments are evaluated as strong it increases overall agreement with the text, direct and indirect influence and pro-cannabis, pro-drug, anti-drug and anti-drug attitudes; when the group is objectified as a non-radical right-wing group it increases direct influence, pro-cannabis and opposition to psychotropic drugs. Although this is only a weighting study, the results of this paper suggest the theoretical and methodological premises, following a social orientation, through which the simultaneous exercise of direct and indirect influence, at least on the issue of psychotropic drugs, can be made possible and explained.
Περιγραφή:Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Ψυχολογίας, ΠΜΣ "Κοινωνική Ψυχολογία των Συγκρούσεων", 2022
Περιγραφή:Βιβλιογραφία: σ. 46-54
 
 
Αρχεία σε Αυτό το Τεκμήριο:
Αρχείο Τύπος
6PMS_TheologitisFo_0620M005.pdf application/pdf
 
FedoraCommons OAI Βιβλιοθήκη - Υπηρεσία Πληροφόρησης, Πάντειον Πανεπιστήμιο