Η συστημική προσέγγιση ως μέθοδος ευαισθητοποίησης της κοινότητας και εκπαίδευσης των ατόμων στην αντιμετώπιση της ποικιλότητας και των αλλαγών στην ελληνική κοινωνία
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η παρούσα εργασία αναφέρεται στις εφαρμογές της συστημικής προσέγγισης στο χώρο του σχολείου. Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα έχει μετατραπεί απο χώρα αποστολής σε χώρα υποδοχής μεταναστών και η ελληνική κοινωνία σταδιακά μεταμορφώνεται σε ένα πολυπολιτισμικό μωσαϊκό. Απαιτείται να βρεθούν οι κατάλληλες μέθοδοι ευαισθητοποίησης απέναντι σε αυτές τις αλλαγές και να αποκτηθούν δεξιότητες που θα επιτρέπουν το σεβασμό της διαφοράς και θα οδηγήσουν σε αρμονική συμβίωση τις ποικίλες πολιτισμικές ομάδες. Η παρούσα εργασία προσπαθεί να εξετάσει τις ευνοϊκές επιδράσεις που μπορεί να επιφέρει σε αυτά τα ζητήματα η συστημική προσέγγιση. Μετά από μια σύντομη αναφορά στην ιστορική εξέλιξη και τις βασικές αρχές της συστημικής επιστημολογίας εξετάζεται ο τρόπος εφαρμογής αυτών των αρχών στο εκπαιδευτικό σύστημα. Η συστημική προσέγγιση εξετάζει τους λειτουργικούς και δομικούς κανόνες που ισχύουν για όλα τα ζωντανά συστήματα, έχοντας ως κεντρική θέση πως ένα σύστημα είναι ποιοτικά διαφορετικό από το άθροισμα των ατομικών του στοιχείων. Σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης προβάλλεται έντονη η ανάγκη ευαισθητοποίησης των εκπαιδευτικών, των διευθυντών, όσων εμπλέκονται στις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, των γονιών και όλης της κοινότητας απέναντι στις διεργασίες των κοινωνικών αλλαγών, που συντελούνται καθημερινά σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, και την ανάγκη αναζήτησης και εύρεσης νέας παιδαγωγικής. Η αναζήτηση ενός νέου, συνθετικού τρόπου σκέψης και θεώρησης της διαδικασίας της μάθησης και οι επακόλουθες αλλαγές στο χώρο του σχολείου πιστεύεται πως θα μπορέσουν να σηματοδοτήσουν και να πλαισιώσουν τις ζητούμενες αλλαγές και στον ευρύτερο κοινωνικό χώρο. Η συστημική προσέγγιση προτείνεται ως πλαίσιο ανάλυσης για τα πολιτισμικά συμφραζόμενα και τις αλλαγές που συντελούνται στην ελληνική κοινωνία, και η προσέγγιση της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας - μεφαρμογή συστημικών αρχών - προβάλλεται ως απάντηση στην αδυναμία του σχολείου ναανταποκριθεί στις σύγχρονες απαιτήσεις. Στα πλαίσια των παραπάνω θεωρήσεων εξετάζονται τα ζητήματα του χώρου, της συναισθηματικής απαρτίωσης, της ομαδικής εργασίας και της άσκησης της πειθαρχίας. Ο συμβολισμός και η λειτουργικότητα του σχολικού χώρου επεμβαίνει έμμεσα και δραστικά στηδισδικασία μάθησης και κοινωνικοποίησης, γιαυτό και προτείνεται ως άξονας ανάλυσης διδακτικών πρακτικών. Η ‘συναισθηματική’ νοημοσύνη αγνοείται από το αναλυτικό πρόγραμμα μαθημάτων, ενώ έχει προταθεί ως βασική δεξιότητα ζωής. Γίνεται αναφορά στις επίστημολογικές εξελίξεις που πριμοδοτούν τη διαδικασία μάθησης έναντι του γνωστικούπεριεχομένου, τη συνεργασία έναντι του ανταγωνισμού. Αναλύονται τα οφέλη από την εφαρμογή της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας και εξετάζεται η επαναπλαισίωσης της έννοιας της πειθαρχίας, που οδηγεί στον επαναπροσδιορισμό της διδασκαλικής εξουσίας και στην αντιμετώπιση της δυσλειτουργικής συμπεριφοράς ως ευκαιρία αναδιοργάνωσης σχέσεων κι όχι ως σύμπτωμα που χρήζει καταστολής ,Η εργασία ολοκληρώνεται με τις προτάσεις για την αξιοποίηση της διεπαγγελματικής συμβουλευτικής εφαρμογής συστημικών αρχών - στο χώρο του σχολείου και για την οργάνωση σεμιναρίωνδια βίου επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Κοινωνιολογίας, ΔΠΜΣ "Κοινωνικός Αποκλεισμός και Μειονότητες", 2000
