Ο ρόλος της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης στην ενεργοποίηση της διαδικασίας τοπικής-ενδογενούς ανάπτυξης: η περίπτωση του Δήμου Μετσόβου
Κύρια Υπευθυνότητα:
Ζούλια, Καλλιόπη
Επιβλέπων:
Χριστοφάκης, Μανώλης Σ.
Θέματα:
Τοπική αυτοδιοίκηση -- Ελλάδα -- Ήπειρος Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης Μέτσοβο (Ελλάδα) -- Οικονομικές συνθήκες Κοινοτική ανάπτυξη -- Ελλάδα -- Ήπειρος
Ημερομηνία Έκδοσης:
2007
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η τοπική ανάπτυξη µπορεί να θεωρηθεί ὡς µια διαδικασία οικονοµικής ανάπτυξης καιδιαρθρωτικών αλλαγών, η οποία οδηγεί σε βελήωση του επιπέδου ζωής του τοπικού.πληθυσμού και η οποία έχει οικονομική, κοινωνική, πολιτιστική και πολιτική -- διοικητικήδιάσταση. Η. στρατηγική της τοπικής ανάπτυξης αντιμετωπίζει κάθε χωρική ενότητα µεδιαφορετικό τρόπο, σύμφωνα µε το επίπεδο ανάπτυξης της τοπικής οικονοµίας, τηςδοµής και λειτουργίας του παραγωγικού συστήµατος, της αγοράς εργασίας και τωνχαρακτηριστικών που προσδιορίζουν την τοπική κουλτούρα.Στη διεθνή βιβλιογραφία, καθώς επίσης και στην πολιτική πρακτική των περισσότερωνχωρών, η έννοια της αποκέντρωσης και τα προβλήματα που σχετίζονται µε αυτή"βρίσκονται τα τελευταία Χρόνια στο επίκεντρο των πολιτικών, οικονοµικών καικοινωνιολογικών αναζητήσεων και προβληματισµών. |Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ὡς Ιδέα, ὡς Πολιτική Επιλογή, ὡς Τρέχουσα ΚαθημερινήΠρακτική, έχει να επιδείξει από μακρού χρόνου περιόδους δημιουργικής συμβολής σεεπίπεδο διοικητικό, Κοινωνικό, πολιτικό, περιόδους αδράνειας και λανθάνουσαςκατάστασης, περιόδους εγκατάλειψης, ανάστασης και ανάκαμψης.Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) αποτελούν κυρίως πολιτικό θεσµό, ενώαπό τη φύση τους μπορούν να υλοποιήσουν µε τον Καλύτερο δυνατό τρόπο τις αρχέςτης συμμµετοχικής δηµοκραῄας και συνάµα να αποτελέσουν το φορέα οργάνωσης τηςκοινωνικής συµµετοχής. Μέσα και γύρω από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησηςµπορεί να ενεργοποιηθούν όλοι οι πολίτες (συνελεύσεις κατοίκων, συνοικιακέςεπιτροπές) για να γίνουν οι πρωταγωνιστές της όλης διαδικασίας της τοπικής ανάπτυξηςκαι οργάνωσης.Ὑπάρχουν περίοδοι και μάλιστα πρόσφατες, όπου άλλοτε π.χ. οἱ αρμοδιότητες τωνΟ.Τ.Α. ήταν περιορισμένες, όπως περιορισµένοι ήταν και οι σχετικοί πόροι για τηνυλοποίησή τους, Και άλλοτε αυτές οι αρμοδιότητες «διογκώνονταν» µε αποτέλεσµα ναµην εἶναι δυνατή η άσκησή τους από τους Ο.Τ.Α., δεδομένης και της συνήθους µόνιµηςοικονοµικής Τους καχεξίας.Η Τοπική Αυτοδιοίκηση µπορεί να συμβάλλει µε υπευθυνότητα και διοικητική Ικανότηταστην προώθηση των στρατηγικών στόχων της Εθνικής και Περιφερειακής Ανάπτυξηςδεδομένου πως ο νέος ρόλος που επιδιώκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ανοίγει ένανουσιαστικό διάλογο για το ρόλο της στην ανάπτυξη της χώρας µας και στη συµµετοχήτης στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. |Ο σκοπός της παρούσας έρευνας, λοιπόν, ήταν να διαπιστωθεί κατά πόσο ηπρωτοβάθμια Τοπική Αυτοδιοίκηση, και Ιδιατερα ο Δήμος Μετσόβου, µπορεί ναδημιουργήσει συνθήκες τοπικής ανάπτυξης και κάτω από ποιες συνθήκες (νομοθετικόπλαίσιο, στρατηγική ανάπτυξης, αρμοδιότητες) είναι δυνατό να επιτευχθεί µια τέτοιαπροσπάθεια.Όσον αφορά στο µέσο που Χρησιμοποιήθηκε για τη συλλογή των ερευνητικώνδεδοµένων, αυτό ήταν δύο αυτοσχέδια ερωτηματολόγια, ένα για τις επιχειρήσεις και ταΝΓΙΑΔ, και ένα για το Δήμαρχο του Δήμου Μετσόβου, τα οποία κατασκευάστηκαν απότην εκπονήτρια -- µεταπτυχιακή φοιτήτρια της παρούσας ὅπτλωµατικής εργασίας -- σεσυνεργασία µε τον υπεύθυνο επιβλέποντά της, κύριο Μανώλη Χριστοφάκη, Λέκτορα του15Παντείου Πανεπιστηµίου. Το δείγμα της παρούσας μελέτης αποτελούν 33 φορείς τουΔήμου Μετσόβου, από τους οποίους οι 298 ήταν ατομικές επιχειρήσεις, ενώ οἱ 3 ήτανΝΠΔΔ και ο Δήμαρχος. |Η διπλωματική αυτή εργασία αναλύεται σε έξι κεφάλαια.Το θεωρητικό πλαίσιο. της τοπικής ανάπτυξης αποτελεί αντικείµενο του πρώτου .κεφαλαίου και, ειδικότερα, γίνεται ολοκληρωμένη παρουσίαση της διαμόρφωσης τουπροτύπου τοπικής ανάπτυξης, αποσαφηνίζονται οἱ έννοιες Ἰοπική Και ενδογενήςανάπτυξη, προσδιορίζεται η πολιτική της τοπικής ανάπτυξης, οι προὔποθέσειςεφαρµογής της «εκ των κάτω» ανάπτυξης, ενώ τέλος, παρουσιάζονται αναλυτικά ταστάδια του μοντέλου αυτού. |Στο δεύτερο κεφάλαιο προσεγγίζεται η σηµασία και ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησηςστην Ελλάδα µέσα από µια ιστορική αναδρομή στό θεσμό. Παράλληλα, γίνεται αναφοράστο μέγεθος και στη διάρθρωση των Ο.Τ.Α. στην Ελλάδα, ενώ προσδιορίζονται οἱαρμοδιότητές τους µέσα από µία σύγκριση µε τις αρμοδιότητες των Ο.Τ.Α. στηνΕυρώπη. Στη συνέχεια, αναφέρονται! οἱ οικονομικές λειτουργίες των Ο.Τ.Α. και ο ρόλοςτης Τοπικής Αυτοδιοίκησης στον Ευρωπαϊκό χώρο, µε εἰδική αναφορά στον ΕυρωπαϊκόΧάρτη Τοπικής Αυτοδιοίκησης.Το τρίτο κεφάλαιο αναλύει το ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στον αναπτυξιακόπρογραμματισμό, µέσα από την αναφορά στη σχέση πρωτοβάθµιων Ο.Τ.Α. και τοπικήςανάπτυξης. Ταυτόχρονα, γίνεται σκιαγράφηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας τωνπρωτοβάθµιων Ο.Τ.Α. και της συµµετοχής τους σε εθνικά και κοινοτικά προγράµµατα,ενώ γίνεται και µία αναφορά σε θέµατα διαδηµοτικής συνεργασίας.Το τέταρτο κεφάλαιο αφιερώνεται στο Δήμο Μετσόβου µέσα από το ευρύτερο πλαίσιοτης περιφέρειας Ηπείρου. Το κεφάλαιο αναφέρεται στα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά καιστις βασικές στρατηγικές επιλογές των ορεινών περιοχών, ενώ στη συνέχειαπεριγράφονται τα αναπτυξιακά ᾿χαρακτηριστικά της περιφέρειας Ηπείρου, του ΔΝ.ἰωαννίνων και τελικά του Δ. Μετσόβου.Στο πέμπτο κεφάλαιο γίνεται αναλυτική παρουσίαση τής έρευνας, που διενεργήθηκε στοπλαίσιο της παρούσας διπλωματικής εργασίας στο Δήμο Μετσόβου, και στην οποίασυμμετείχαν επιχειρηµατικοί Φορείς, ο δήμαρχος και διάφορα Νομικά ΠρόσωπαΔημοσίου Δικαίου του Δήμου. Τέλος, στο έκτο, και τελευταίο, κεφάλαιο παραήθενται τασυμπεράσματα της παρούσας μελέτης.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης, ΠΜΣ, 2007
