Françafrique: παρουσία και δραστηριότητα της Γαλλιας στη Δυτ. Αφρική κατά τη μεταποικιοκρατική περίοδο (1960-2007)
Τίτλος:
Françafrique: presence and activity of France in West Africa during the post-colonial period (1960-2007)
Κύρια Υπευθυνότητα:
Ράπτης, Χαράλαμπος Θ.
Επιβλέπων:
Λάβδας, Κώστας Α., 1964-
Θέματα:
Keywords:
Françafrique", Γαλλία, υπο-σαχάρια Αφρική, παρουσία και δραστηριότητα Françafrique", France, sub-Saharan Africa, presence and activity
Ημερομηνία Έκδοσης:
2022
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η παρούσα διπλωματική εργασία επιχειρεί να ανατέμει την παρουσία και δραστηριότητα της Γαλλίας στην (υπο-σαχάρια) Δυτική και Ισημερινή Αφρική κατά την περίοδο μετά την παροχή της ανεξαρτησίας στις πρώην αποικίες της, όπως αποτυπώθηκε με την πολιτική ή/και σύστημα της "Françafrique". Η πολιτική της "Françafrique" καθόρισε την ειδική σχέση της παλαιάς μητρόπολης με τα νέα κράτη της Αφρικής που αναδύθηκαν στο διεθνές σύστημα στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Μέσα από μια ιστορική αναδρομή επιχειρείται να φωτιστεί το ιδιαίτερο φαινόμενο της «επίμονης παρουσίας» μιας παλαιάς αποικιακής δύναμης στην πάλαι ποτέ σφαίρα επιρροής της εστιάζοντας σε σημαντικές ημερομηνίες-σταθμούς, στους Γάλλους και Αφρικανούς δρώντες στο σύστημα αυτό, στα δίκτυα και τις διαπροσωπικές σχέσεις που αναπτύχτηκαν διαχρονικά. Η μελέτη της εξέλιξης του φαινομένου της "Françafrique" αφικνείται έως τις αρχές του 21ου αι. (2007) – με το τέλος της προεδρίας Σιράκ – οπότε και ολοκληρώνεται η αποχώρηση της παλαιάς γενιάς πολιτικών ηγετών στη Γαλλία που είχαν έμπρακτα στηρίξει και υλοποιήσει την «αφρικανική πολιτική» της Γαλλίας στο β’ μισό του 20ου αι. Περαιτέρω, η παρούσα διπλωματική φιλοξενεί μια απόπειρα εξήγησης του φαινομένου της "Françafrique" από διεθνολογικής σκοπιάς, με βάση τη ρεαλιστική προσέγγιση, και συγκεκριμένα το σχήμα του νεοκλασικού ρεαλισμού. Μ’ αυτόν τον τρόπο επιχειρείται να εξηγηθεί η πολιτική της "Françafrique" και στα δύο επίπεδα ανάλυσης, το μακρο- (του διεθνούς συστήματος) και το μικρο-(του κυρίαρχου κράτους), συνυπολογίζοντας παραμέτρους και μεταβλητές που εντοπίζονται και στα δύο επίπεδα, με σκοπό την πληρότητα – στο μέτρο του εφικτού – της ερμηνείας του φαινομένου. Τα όποια συμπεράσματα δε συνιστούν δικαίωση ή καταδίκη της συγκεκριμένης πολιτικής – άλλωστε τα γεγονότα μιλούν από μόνα τους – αλλά εκ των υστέρων ερμηνευτική αποτίμηση / διαπιστώσεις με όχημα τη ρεαλιστική προσέγγιση, χωρίς να επιδιώκεται παράλληλα να αποτελέσουν προβλέψεις για το μέλλον στο ολοένα περιδινούμενο πολιτικό τοπίο της υπο-σαχάριας Αφρικής.
Abstract:
This dissertation attempts to dissect France's presence and activity in its former colonies in (sub-Saharan) Western and Equatorial Africa during the post-independence period, as reflected in the policy and/or system of "Françafrique". The policy of "Françafrique" defined the special relationship of the old metropolis with the new African states that emerged in the international system at the beginning of the '60s. Through a historical review, an attempt is made to shed light on the special phenomenon of the "persistent presence" of an old colonial power in its former sphere of influence, focusing on important milestone dates, on the French and African actors in this system, on the networks and interpersonal relationships that have been developed. The study of the evolution of the "Françafrique" phenomenon reaches the beginning of the 21st century (2007) – with the end of the Chirac presidency – at which point the departure of the old generation of political leaders in France who had supported and implemented the "African policy" of France in the second half of the 20th century is completed. Furthermore, this dissertation includes an attempt to explain the phenomenon of "Françafrique" from an IR point of view, based on the realist approach, specifically the neoclassical realism scheme. In this way, an attempt is made to explain the policy of "Françafrique" at both levels of analysis, the macro- (of the international system) and the micro- (of the sovereign state), taking into account parameters and variables found at both levels, in order to complete the interpretation of the phenomenon. Any conclusions do not constitute a justification or condemnation of the specific policy - after all, the facts speak for themselves - but an ex post interpretive assessment based on the realist approach, without seeking at the same time to issue any predictions for the future in the constantly volatile political landscape of sub-Saharan Africa.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, ΠΜΣ Διεθνείς Σχέσεις και Στρατηγικές Σπουδές, 2022
