Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Στις μέρες μας, ερχόμαστε αντιμέτωποι περισσότερο από ποτέ με ένα πλήθος περιβαλλοντικών προβλημάτων, όπως το φαινόμενο του θερμοκηπίου, την κλιματική αλλαγή κ.α., καθιστώντας την ανάγκη λήψης μέτρων για την επίλυση τους επιτακτική τόσο σε ατομικό όσο και κοινωνικό επίπεδο. Μεγάλο βάρος για την αποτροπή μη αντιστρέψιμων ζημιών για τον πλανήτη μας κατέχουν σαφώς οι επιχειρήσεις και οι βιομηχανίες, οι οποίες αποτελούν από τις μεγαλύτερες ρυπαντές, καθώς ζούμε σε μια κοινωνία με έντονη βιομηχανική παραγωγή και κατανάλωση. Όπως αποδεικνύεται και από τους στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, η ευθύνη των επιχειρήσεων είναι αυξημένη απέναντι στο περιβάλλον και την κοινωνία. Ενδιαφέρον έχει επομένως ο τρόπος με τον οποίο μπορούν μέσα από βιώσιμες επιχειρηματικές πρακτικές να γίνουν περισσότερο «Πράσινες», αποκτώντας ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και οδηγώντας ταυτόχρονα στην κοινωνική, οικονομική και περιβαλλοντική αναβάθμιση του πλανήτη, ώστε να επιτευχθεί η Βιώσιμη Ανάπτυξη. Για τον σκοπό αυτό έχει διαμορφωθεί θεσμικό πλαίσιο σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο με πιο σημαντικά το Πρωτόκολλο του Κιότο, τη Συμφωνία του Παρισίου και τους 18 στόχους του ΟΗΕ για την Βιώσιμη Ανάπτυξη, τονίζοντας την σημασία λήψης μέτρων από όλες τις χώρες, επηρεάζοντας και τον τομέα των επιχειρήσεων. Μόνο του όμως το θεσμικό πλαίσιο δεν επαρκεί και οι επιχειρήσεις καλούνται να επαναπροσδιορίσουν την στρατηγική τους μέσα από δράσεις καινοτομίας, μετατρέποντας τα Επιχειρηματικά τους Μοντέλα σε Βιώσιμα, καθώς και μέσα από την επίτευξη Βιώσιμης Παραγωγής και Κατανάλωσης. Έτσι, με εργαλεία όπως η αποδοτικότητα πόρων, η αξιολόγηση κύκλου ζωής, η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, τα οικολογικά σήματα, οι εκθέσεις βιωσιμότητας κ.α. επιδιώκουν να βελτιώσουν ταυτόχρονα τόσο την παραγωγή τους, όσο τα προϊόντα και υπηρεσίες τους, αναβαθμίζοντας την εικόνα τους και χτίζοντας παράλληλα καλύτερες σχέσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη τους. Η υιοθέτηση των Συστημάτων Περιβαλλοντικής Διαχείρισης είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για την βελτίωση της περιβαλλοντικής στρατηγικής των επιχειρήσεων, ελέγχοντας καλύτερα τα προϊόντα, υπηρεσίες και πρακτικές τους. Απαραίτητος είναι ο εντοπισμός ενός παγκόσμιου και λεπτομερούς μοντέλου Βιώσιμης Ανάπτυξης, το οποίο να εφαρμόζουν όλες οι επιχειρήσεις με κοινό τρόπο. Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που οφείλουν να αντιμετωπίσουν οι επιχειρήσεις είναι η βελτίωση της διαχείρισης των βιομηχανικών αποβλήτων τους τόσο στερεάς, όσο υγρής και αέριας μορφής, μέσα από καινοτομίες 10 και τεχνολογίες. Τέλος, αναλύονται τα οικονομικά εργαλεία διαχείρισης του περιβάλλοντος, τα οποία μέσα από την χρήση οικονομικών υποδειγμάτων συντελούν στην κατάλληλη επιλογή πολιτικών και εργαλείων τόσο από επιχειρήσεις όσο και από κυβερνήσεις, επηρεάζοντας με την σειρά τους το νομικό πλαίσιο και προκαλώντας κρατικές παρεμβάσεις, όπως η επιβολή περιβαλλοντικών φόρων. Kαθ’ όλη την εργασία αυτή αποδεικνύεται ότι οι ανθρώπινες αντιλήψεις και δράσεις κατέχουν καταλυτικό ρόλο για την επίτευξη του στόχου της Βιώσιμης Ανάπτυξης, και μόνο με την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και πληροφόρηση των ανθρώπων με την βοήθεια των ΜΜΕ, ΜΚΟ, εκπαίδευσης και κυβερνήσεων οι οργανισμοί και οι βιομηχανίες θα καταφέρουν να υιοθετήσουν πρακτικές για την επίτευξη της Βιώσιμης Ανάπτυξης.
Abstract:
Nowadays, we face more than ever a variety of environmental problems, such as the greenhouse effect, the climate change etc., making the need to take some measures to solve them imperative both at the individual and societal level. A major factor to prevent irreversible damage to our planet clearly rests with businesses and industries, which are among the biggest polluters, as we live in a society with intense industrial production and consumption. As evidenced by the UN Sustainable Development Goals, the responsibility of businesses towards the environment and society is increased. It is therefore of interest to focus on how companies and industries can become more "Green", through sustainable business practices, gaining a competitive advantage and simultaneously leading to the social, economic and environmental upgrading of the planet, so as Sustainable Development to be achieved. For this purpose, an institutional framework has been formed at global and European level, with most important the Kyoto Protocol, the Paris Agreement and the 18 UN Sustainable Development Goals, emphasizing in the importance of taking measures of all countries, influencing the business sector. However, the institutional framework alone is not sufficient and companies are called upon to redefine their strategy through innovating actions, transforming their Business Models into Sustainable ones, as well as through the achievement of Sustainable Production and Consumption. Thus, applying tools such as resource efficiency, Life Cycle assessment, Corporate Social Responsibility, eco- labels, sustainability reports, etc. they seek to simultaneously improve both their production and their products and services, upgrading their image and simultaneously building better relationships with their stakeholders. The adoption of Environmental Management Systems is really useful for improving the environmental strategy of businesses, so as to control better their products, services and practices. It is necessary that a global and detailed model of Sustainable Development be identified, which will be applied by all companies in a common way. One of the most important issues that businesses have to deal with is the improvement of the management of their industrial waste in both solid, liquid and gaseous form, through innovations and technologies. Finally, the economic tools of environmental management are analyzed, through the use of economic models, which contribute to the appropriate selection of suitable policies and tools by both businesses and governments, in turn influencing the legal framework and causing state interventions, such as the imposition of environmental 12 taxes. Throughout this study it is proven that human perceptions and actions do have a catalytic role in achieving the goal of Sustainable Development, and only by the environmental awareness and information of people with the help of SMEs, NGOs and governments, will organizations and industries succeed in adopting practices to achieve Sustainable Development.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, ΠΜΣ, κατεύθυνση Δίκαιο και Πολιτική για το Περιβάλλον και την Ενέργεια, 2022
