Κορονοϊός, παραπληροφόρηση, νέοι, ΜΜΕ, ΜΚΔ Covid, disinformation, young people, media, social media
Ημερομηνία Έκδοσης:
2022
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η πανδημία (του κορονοϊού) αποτελεί ένα παγκόσμιο και ιστορικό γεγονός που κλόνισε συθέμελα τις κοινωνίες του 21ου αιώνα, ενώ, ταυτόχρονα ανέδειξε την πολυπλοκότητα και την μη γραμμική δυναμική τους (Ζέρη και Τσέκερης, 2020). Επίσης, απέδειξε οτι ο ανθρώπινος παράγοντας διαδραματίζει κομβικό ρόλο τόσο για την δημιουργία του φαινομένου όσο και για την επίλυσή του (Ζέρη και Τσέκερης, 2020). Άλλωστε, στην σύγχρονη εποχή οι επιδημίες χρήζουν διαφορετικής αντιμετώπισης απ' οτι στο παρελθόν. Έχουν πάψει να γίνονται αντιληπτές ως φυσικά φαινόμενα πέρα και πάνω από την κοινωνία και τους ανθρώπους που την αποτελούν (Ζέρη και Τσέκερης, 2020). Αντίθετα, ο άνθρωπος στις σύγχρονες κοινωνίες καθίσταται υπεύθυνος για τις πράξεις του, ενώ, την ίδια στιγμή καλείται να πάρει σημαντικές αποφάσεις όπως είναι το ζήτημα του εμβολιασμού. Υπό αυτές τις συνθήκες συνειδητοποιεί οτι ένα ζήτημα που ο ίδιος αντιλαμβάνεται ως προσωπικό μπορεί να είναι συνάμα και συλλογικό καθώς και οτι η στάση του απέναντι σε αυτό (συμμόρφωση ή μη με τα μέτρα προστασίας) μπορεί να έχει αντίκτυπο στο κοινωνικό σύνολο από το οποίο εξαρτάται. Με αυτόν τον τρόπο, αναδεικνύεται η αλληλεπίδραση που ενυπάρχει ανάμεσα στο ατομικό "εγώ" και το συλλογικό "εμείς". Επιπλέον, η πανδημία έφερε στην επιφάνεια τις παθογένειες του εκάστοτε θεσμικού συστήματος καθώς και την κουλτούρα του κάθε λαού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα του προαναφερθέντος αποτέλεσε τόσο ο τρόπος διαχείρισης της πανδημίας από κάθε χώρα όσο και η στάση των πολιτών της κάθε χώρας απέναντι στα μέτρα προστασίας. Λαμβάνοντας υπόψιν οτι τα μαζικά και ψηφιακά μέσα έχουν την πρωτοκαθεδρία στον σύγχρονο κόσμο, δεν θα μπορούσαν να μην αποτελέσουν κεντρικό παράγοντα για την ενημέρωση και την επικοινωνία των πολιτών κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Είναι γεγονός οτι η πολυπλοκότητα και η ρευστότητα της εποχής συνεπάγεται και την πολλαπλότητα των μέσων και των πληροφοριών. Οι άνθρωποι μπορούν πλέον να ενημερωθούν από μία πληθώρα μέσων στα οποία μπορούν να συναντήσουν ποικιλία πληροφοριών, παραπλανητικών και μη που μεταδίδονται σε παγκόσμιο επίπεδο με εξαιρετικά γρήγορους ρυθμούς. Η πανδημία πυροδότησε την ήδη υπάρχουσα παραπληροφόρηση, καθώς τα μέσα μετέδιδαν μεγάλη ποσότητα πληροφοριών σχετικά με τον κορονοϊό. Ωστόσο, το φαινόμενο της παραπληροφόρησης οφείλεται τόσο στην δομή των νέων τεχνολογιών και ιδιαίτερα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (αλγόριθμοι) όσο και στους εγγενείς ψυχολογικούς μηχανισμούς των ανθρώπων. Παράλληλα, στη σύγχρονη εποχή έχει αλλάξει και ο τρόπος χρήσης των μέσων, αφού οι άνθρωποι τα χρησιμοποιούν και για να επικοινωνούν, γεγονός που έπαιξε καθοριστικό ρόλο κατά τη διάρκεια της πανδημίας που εξέλειπε η δια ζώσης επαφή. Τέλος, τα συναισθήματα μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά τον τρόπο σκέψης και δράσης των πολιτών. Για τον λόγο αυτό, η ψυχολογική κατάσταση των νέων κατά τη διάρκεια της πανδημίας ενδέχεται να έχει αντίκτυπο τόσο στην συχνότητα ενημέρωσης τους όσο και στην στάση τους απέναντι στην επιστήμη και κατ΄ επέκταση το εμβόλιο. Στο επίκεντρο της έρευνας, που βασίζεται σε ποιοτικές συνεντεύξεις βάθους, βρίσκε-ται η σχέση ανάμεσα στην χρήση των μαζικών και ψηφιακών μέσων επικοινωνίας και η πρόσληψη παραπληροφόρησης σχετικά με βασικά γεγονότα για τον COVID-19 από νέους μεταξύ 18 και 32 ετών. Ερευνάται το πώς οι συναισθηματικές στάσεις διαμορφώνουν τις απόψεις για την επιστήμη και την ιατρική, κατά πόσο οι πληροφορίες των ερωτώμενων σχετικά με τον κορονοϊό και την ασθένεια που προκαλεί ήταν σκόπιμα παραπλανητικές (παραπληροφόρηση) και εάν και κατά πόσο αποφεύγουν τις ειδήσεις και την τήρηση των δημόσιων συστάσεων (αποστάσεις, πλύσιμο χεριών, μάσκα). Κρίθηκε σημαντικό να πραγματοποιηθεί ποιοτική έρευνα μέσω συνεντεύξεων σε 12 ερωτώμενους για να δοθεί η δυνατότητα να εκφραστούν ελεύθερα και ανοιχτά προ-κειμένου να κατανοήσει ο ερευνητής τις βαθύτερες σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Καθ’ όλη τη διάρκεια της έρευνας διατηρήθηκε η ανωνυμία, ενώ οι ερωτώμενοι γνώριζαν πλήρως τους σκοπούς της έρευνας. Εξαιτίας του χαμηλού αριθμού συμμετεχόντων, τα αποτελέσματα είναι ενδεικτικά και δεν ανταποκρίνονται σε αντιπροσωπευτικά αποτελέσματα του πληθυσμού.
Abstract:
The pandemic (of the coronavirus) is a global and historical event that systematically shook the societies of the 21st century, while at the same time highlighting their com-plexity and non-linear dynamics (hot-check). The pandemic also proved that the hu-man factor plays a key role both in creating the phenomenon and in resolving it (Zeri-checker, Leggewie, 2020). After all, in modern times epidemics need to be treated differently than in the past. They have ceased to be perceived as natural phenomena beyond and above society and the people who make it up (Zeri-checker, Baecker, 2020b). On the contrary, man in modern societies becomes responsible for his actions while at the same time being called upon to make important decisions such as the issue of vaccination. Under these circumstances, he realizes that an issue that he perceives as personal can be both collective and that his behavior (compliance or not with pro-tection measures) can have an impact on the society on which he depends. In this way, the interaction between the individual "I" and the collective "we" is highlighted. In addition, the pandemic brought to the surface the pathogenesis of the respective insti-tutional system as well as the culture of each people. A typical example of the above was both the way the pandemic was managed by each country and the attitude of the citizens of each country towards the protection measures. Given that the mass and digital media are at the forefront of the modern world, they could not but be a central factor in information and communication during the pan-demic. It is a fact that the complexity and fluidity of the time implies the multiplicity of media and information. People can now be informed by a variety of media in which they can encounter a variety of information, misleading and non-global that is trans-mitted at an extremely fast pace. The pandemic triggered the already existing misin-formation, as the media transmitted a large amount of information about the corona-virus. However, the phenomenon of misinformation is due both to the structure of new technologies and especially to social media (algorithms) and to the inherent psy-chological mechanisms of people. At the same time, in the modern era, the way of us-ing the media has changed, since people also use them to communicate, a fact that played a decisive role during the pandemic that lost contact with life. Finally, emo-tions can significantly affect the way citizens think and act. For this reason, the psy-chological state of young people during the pandemic may have an impact on both their frequency of information and their attitude towards science and, consequently, the vaccine. At the heart of the research, which is based on quality in-depth interviews, is the rela-tionship between the use of mass and digital media and the perception of misinfor-mation about key facts about COVID-19 by young people between the ages of 18 and 32. It investigates how emotional attitudes shape opinions about science and medicine, whether respondents' information about coronavirus and the disease it causes was de-liberately misleading (misinformation), and whether and to what extent they avoid news and public observance. recommendations (distances, hand washing, mask). It was considered important to conduct qualitative research through interviews with 12 respondents (5to enable them to express themselves freely and openly in order for the researcher to understand their deepest thoughts and feelings. Anonymity was main-tained throughout the survey, and respondents were fully aware of the purpose of the survey. Due to the low number of participants, the results are indicative and do not correspond to representative results of the population.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού, ΠΜΣ, κατεύθυνση Επικοινωνία και Ρητορική των Μέσων, 2022
