Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Σύμφωνα με τη Butler και στα πλαίσια της θεωρίας της τής επιτελεστικότητας, η τραβεστί γίνεται ένας χώρος αμφισβήτησης της διάκρισης της εμφάνισης και πραγματικότητας, μία απόδειξη πως τα έμφυλα χαρακτηριστικά είναι επιτελεστικού/παραστασιακού και όχι εκφραστικού χαρακτήρα. Αυτά που φοράμε και ο τρόπος που φέρουμε το σώμα μας δεν εκφράζει μια προϋπάρχουσα ταυτότητα αλλά τη συγκροτεί μέσω μιας διαδικασίας που θυμίζει τη δραματουργική. Η επιτέλεση του φύλου, λοιπόν, φέρει αναλογίες με το θέατρο και τον κινηματογράφο, στη βάση της συγκρότησης μίας «πραγματικότητας». Το θέατρο, εκ των πραγμάτων, παρουσιάζεται στους θεατές ως μια συνθήκη που μιμείται την πραγματικότητα, άρα εδραιώνει μια απόσταση ασφαλείας από την ανοίκεια πραγματικότητα της τραβεστί. Οι ταινίες, ωστόσο, όπως το φύλο, αποκρύπτουν κατά κανόνα τις διαδικασίες δημιουργίας τους. Μπορεί να διατυπωθεί ένας λόγος που θα εξομοιώνει τον κινηματογράφο και την πραγματικότητα ως προς τον αντίκτυπο της ανατροπής της «αλήθειας» του φύλου όπως την εισηγείται συμβολικά η παρουσία μιας τραβεστί; Είναι αρκετή η παρουσία μιας τραβεστί σε μία ταινία για να αμφισβητηθεί η ουσία των έμφυλων κατηγοριών; Πόσο βάζει σε κίνδυνο την καθολικότητα της ανατροπής αυτής η αποκάλυψη των συνθηκών παραγωγής μιας ταινίας; Και πόσο εφικτή ή/και ασφαλής είναι η εξέταση της πρόσληψης από τους θεατές; Η προσέγγιση αυτών των ερωτημάτων θα γίνει με εργαλείο την ανάλυση δύο ταινιών με τραβεστί πρωταγωνίστριες, τα Tacones lejanos του Pedro Almodóvar και το Pink Flamingos του John Waters. Παρόλο που οι δύο ταινίες είναι πολύ διαφορετικές, θα εξεταστούν στη βάση των κοινών χαρακτηριστικών τους, της παρουσίας τραβεστί σε πρωταγωνιστικό ρόλο σε συνάρτηση με τη μη αποκάλυψη των συνθηκών παραγωγής τους και θα διερευνηθεί η δυναμική τους ενάντια στην ετεροκανονική αυθαιρεσία. Το εγχείρημα αυτό προϋποθέτει τη, στο μικρότερο δυνατό βαθμό, διατύπωση -άρα και σκέψη- με όρους διπόλων όπως εμφάνιση/πραγματικότητα (με αναφορά στον κινηματογράφο και τα φύλα), βιολογικό/ κοινωνικό φύλο, φύλο/σεξουαλικότητα, αντικείμενο/υποκείμενο (με όρους φαινομενολογίας) με την πρόθεση και την ελπίδα διερεύνησης της εγκυρότητας αυτής καθαυτής της χρήσης μιας τέτοιας δομής.
Abstract:
According to Butler and her performativity theory, drag performing creates a space where the distinction between appearance and reality is blurred, which indicates the performative (rather than expressive) character of gender. What we wear as well as the way we move our body does not express a preexisting identity but, rather, constructs it through a procedure that resembles the dramatic performance. Therefore, gender performance, bears analogy to the theatre and the cinema, on the basis of the construction of a “reality”. Drama is introduced to the audience as a mimesis, a state that simulates reality; hence it establishes a safety distance from the awkward drag. Films, on the other hand, as is the case with gender, conceal the process of their making. Is there space for a discourse where cinema could be juxtaposed to gender on the basis of the subversive act of undermining the “truth” or the “essence” of gender as introduced by a drag performance in a film? Is the presence of a drag in a film sufficient for this subversive act to take place? To what degree is the universality (if at all possible) of such an act put into risk by the unveiling of the filmmaking process? And how feasible and/or safe is the analysis of the audience’s perception? The attempt will employ the analysis of two films with drag protagonists. Even though the films are different in many ways, they will be approached on the basis of their shared characteristics: the drag protagonist and the lack of the filmmaking process manifestation; both will be explored in terms of their dynamics against an arbitrary authoritative heteronormativity. This endeavor builds upon a discourse –and a way of thinking- which evolves, to the least possible degree, round bipolar structures such as appearance/reality (with a common reference to films and gender), sex/ gender, gender sexuality, object/subject (in terms of phenomenology) with the overall intention and hope for a critical inspection of the reliability of this very pattern of structuring.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού, ΠΜΣ "Πολιτιστική Διαχείριση", 2015
