Θεσμικές διαστάσεις και δικαστικός έλεγχος της δράσης των ενόπλων δυνάμεων σε καιρό ειρήνης και ένοπλης σύρραξης, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και της νομολογίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
Τίτλος:
Institutional dimensions and judicial review of the armed forces' action during peace-time and armed conflict, in the context of the European Convention on Human Rights and the jurisprudence of the European Court of Human Rights
Κύρια Υπευθυνότητα:
Κύρκος, Σωτήριος
Επιβλέπων:
Περράκης, Στέλιος Ε.
Θέματα:
Ένοπλες Δυνάμεις Armed Forces Στρατιωτικό δίκαιο Ανθρώπινα δικαιώματα Military Law Human rights
Keywords:
Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Διεθνές Δίκαιο Προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο, Εξωεδαφική Εφαρμογή Συμβάσεων Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων European Convention on Human Rights, European Court of Human Rights, International Human Rights Law, International Humanitarian Law, Εxtraterritorial application of human rights treaties
Ημερομηνία Έκδοσης:
2013
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η χρήση ένοπλης βίας από τους τομείς εκείνους της κρατικής δράσης που τυγχάνουν προορισμένοι προς τούτο, αποτελεί ένα κατ'εξοχήν πεδίο δοκιμασίας και αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας του διεθνούς θεσμικού πλαισίου και των μηχανισμών δικαστικού ελέγχου προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το ξέσπασμα , ιδίως μετά τη λήξη του "Ψυχρού Πολέμου", ενόπλων συρράξεων μείζονος κλίμακας στο ευρωπαϊκό έδαφος αποτέλεσε μια αληθινή δοκιμασία ως προς τη λυσιτέλεια και την αποτελεσματικότητα του ευρωπαϊκού συστήματος διεθνούς προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που είχε την αγαθή τύχη να προφυλαχθεί για τέσσερις περίπου δεκαετίες από την ίδρυσή του, με τη θέση σε ισχύ της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου την δεκαετία του 1950, από τις τραχιές και βάναυσες περιστάσεις των ενόπλων συρράξεων. Ταυτόχρονα, οι ραγδαίες εξελίξεις στο ευρύτερο διεθνές περιβάλλον, με κυριότερο σημείο αναφοράς την ένταση του επιλεγομένου «πολέμου κατά της τρομοκρατίας», ιδίως μετά τα γεγονότα της 11-9-2001, οδήγησε και σε ευρωπαϊκό έδαφος στην γενικευμένη υιοθέτησης μιας ενισχυμένης μορφής στρατιωτικοποιημένης αντιμετώπισης προσβολών του νόμου και της τάξης, μέσω της συνεχώς διευρυνόμενης εμπλοκής των ενόπλων δυνάμεων σε αποστολές και επιχειρήσεις αστυνομικού χαρακτήρα. Στόχος της διατριβής είναι η συστηματική παρουσίαση και ανάλυση των σχετικών θεωρητικών θέσεων αλλά και της νομολογίας των οργάνων του Στρασβούργου (Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και η προϋφιστάμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου) σε υποθέσεις οι οποίες αφορούν τη χρήση ένοπλης βίας από τις ένοπλες δυνάμεις των κρατών-μερών της ΕυρΣΔΑ, τόσο κατά την περίοδο της ειρήνης όσο και στο πλαίσιο ενόπλων συρράξεων διεθνούς και μη διεθνούς χαρακτήρα. Στο πλαίσιο αυτό, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην προστασία του δικαιώματος στη ζωή, με παράλληλη συγκριτική αποτίμηση των πορισμάτων της νομολογίας του Δικαστηρίου και της Επιτροπής με την αντίστοιχη νομολογιακή παραγωγή των οργάνων που λειτουργούν στο πλαίσιο των λοιπών μειζόνων οικουμενικών και περιφερειακών συστημάτων προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επιπλέον, εξετάζεται και αναλύεται σε έκταση το ζήτημα των σχέσεων Διεθνούς Δικαίου Προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου, καθώς και αυτό της εξωεδαφικής εφαρμογής των προβλέψεων της ΕυρΣΔΑ, στο μέτρο που αφορά την εμπλοκή στρατιωτικών δυνάμεων των κρατών-μερών της ΕυρΣΔΑ σε επιχειρήσεις εκτός του γεωγραφικού χώρου του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Abstract:
Τhe employment of armed force by the pertinent sectors of state action (mainly the military and the police) poses a plethora of serious questions concerning the effectiveness of the international legal instruments and the relevant mechanisms concerning the protection of human rights. The outbreak of major-scale armed conflicts in Europe, especially after the end of the “Cold War” period, has been proven as a powerful test for the usefulness and effectiveness of the European system of international human rights protection, which, during the first four decades from its establishment, with the entry into force of the European Convention on Human Rights in the 1950’s, had remained practically unaffected from the harsh and brutal circumstances of armed conflicts. Moreover, the cataclysmic changes in the broader international plane, brought about mainly after the events of 11/9/2001 and the intensification of the so-called “war against terrorism” has led many European countries as well to the general adoption of a more frequent and intense use of military personnel and weaponry in the context of law enforcement activities. The aim of this thesis is to provide a systematic and thorough presentation and analysis of the relevant theoretical approaches as well as of the jurisprudence of the Strasburg organs (European Court of Human Rights and the now defunct European Commission of Human Rights) in cases concerning the use of force by the armed forces of State-Parties to the European Convention on Human Rights, both during peace-time and armed conflicts of international and non-international character. Special attention is given to the protection of the right to life, including a comparative analysis with the jurisprudence of the competent organs of the other major universal and regional human rights protection systems. Moreover, the thesis deals extensively with the issues of the relationship between International Human Rights Law and International Humanitarian Law and of the extraterritorial application of the European Convention of Human Rights, in cases when armed forces of Member-States operate outside the geographical area of the Council of Europe.
Περιγραφή:
Διατριβή (διδακτορική) - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, 2013
