Μοντέλα Κουλτούρας, Γραφειοκρατικό Μοντέλο Διοίκησης, Συμμετοχικό Μοντέλο Διοίκησης Models of Culture, Bureaucratic Model of Management, Participatory Model of Management
Ημερομηνία Έκδοσης:
2013
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Στο σημερινό παγκόσμιο και ανταγωνιστικό περιβάλλον, με τις μεταβαλλόμενες οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις, με τις προκλήσεις και τους περιορισμούς, οι οργανισμοί καλούνται να επιβιώσουν και να προσαρμοστούν. Ιδιαίτερα, οργανισμοί όπως το δημόσιο νοσοκομείο, το οποίο διαδραματίζει θεμελιακό ρόλο στη λειτουργία των κοινωνιών, καλείται να υπερβεί τις όποιες οργανωτικές και διοικητικές δυσλειτουργίες και να εξελιχθεί σε έναν οργανισμό μάθησης με κύριες συνιστώσες την ποιότητα και την ασφάλεια του ασθενή. Κρίσιμη μεταβλητή επίτευξης του ως άνω στόχου θεωρείται η οργανωσιακή κουλτούρα. Ερευνητές τη θεωρούν ως μια κρίσιμη μεταβλητή στην οργανωτικό-διοικητική και οικονομικό-διαχειριστική λειτουργία που επηρεάζει θεμελιακά την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα του οργανισμού, την ικανοποίηση των εργαζομένων και των ασθενών καθώς και την ποιότητα των αγαθών και υπηρεσιών. Ο σκοπός της παρούσας διατριβής, είναι πρώτον, η κατανόηση και η καταγραφή της υφιστάμενης οργανωσιακής κουλτούρας των δημοσίων νοσοκομείων καθώς και η διερεύνηση του μοντέλου κουλτούρας που επιθυμούν τα στελέχη να διέπει τον οργανισμό τους στο προσεχές 5ετές χρονικό διάστημα και δεύτερον, η διερεύνηση των τρόπων επίτευξης αυτής της μετάβασης. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε 20 γενικά δημόσια νοσοκομεία του λεκανοπεδίου Αττικής και το δείγμα αποτελείται από 541 ανώτατα και ανώτερα στελέχη των τεσσάρων υπηρεσιών των νοσοκομείων. Στα στελέχη χορηγήθηκε το Εργαλείο Αξιολόγησης της Οργανωσιακής Κουλτούρας (OCAI), που βασίζεται στη θεωρία του Πλαισίου των Ανταγωνιστικών Αξιών των Cameron και Quinn. Τα αποτελέσματα της έρευνας, κατέγραψαν ότι η επικρατούσα οργανωσιακή κουλτούρα, που διέπει το νοσοκομειακό χώρο, είναι το γραφειοκρατικό μοντέλο οργάνωσης σε ποσοστό 47,05%. Το επιθυμητό μοντέλο οργάνωσης είναι των ανθρωπίνων πόρων ή του συμμετοχικού μάνατζμεντ σε ποσοστό 31,11%, ακολουθεί το μοντέλο του ανοικτού συστήματος (25,08%), το μοντέλο των στόχων αποδοτικότητας (24,42%) και τέλος το ιεραρχικό – γραφειοκρατικό μοντέλο με ποσοστό μόλις 19,40%. Διαφαίνεται λοιπόν, η επιθυμία μετάβασης από το ιεραρχικό-γραφειοκρατικό μοντέλο οργάνωσης, στο μοντέλο του συμμετοχικού μάνατζμεντ, το οποίο όμως θα εμπεριέχει στοιχεία ευελιξίας, δημιουργικότητας, δυναμισμού και ανταγωνιστικότητας. Τα ως άνω αποτελέσματα, οδήγησαν, την παρούσα διατριβή, στη διενέργεια ποιοτικής έρευνας με τη μέθοδο Delphi, ώστε να διερευνηθούν οι τρόποι επίτευξης αυτής της μετάβασης. Η επιτροπή εμπειρογνωμόνων της μεθόδου αποτελείται από 10 μέλη, ειδικοί στο χώρο διοίκησης-διαχείρισης υπηρεσιών υγείας και στον ακαδημαϊκό χώρο με εξειδίκευση στον τομέα υγείας. Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, η εκπαίδευση για την εκ βαθέων αλλαγή φιλοσοφίας και νοοτροπίας των δημοσίων υπαλλήλων, η ενδυνάμωση αυτών για τη συναισθηματική τους εμπλοκή στο νοσοκομειακό χώρο, η ουσιαστική λειτουργία των κύκλων ποιότητας, η τοποθέτηση ηγετών με συστημική προσέγγιση και συναισθηματική νοημοσύνη που θα ενορχηστρώνουν τη συλλογική προσπάθεια, η απεμπλοκή των ηγετών από πολιτικά συμφέροντα και πιέσεις, η εισαγωγή σύγχρονης τεχνολογίας, η μείωση της πολυνομίας (απογραφειοκρατικοποίηση) και η υποστήριξη της όλης αλλαγής από το Υπουργείο Υγείας, μπορούν να οδηγήσουν ένα δημόσιο νοσοκομείο στην αλλαγή του μοντέλου κουλτούρας και από γραφειοκρατικό μοντέλο σταδιακά να καταλήξει σε συμμετοχικό με στοιχεία ευελιξίας και δημιουργικότητας.
Abstract:
In today's global and competitive environment, with the changing economic and social developments, challenges and limitations, organizations must adjust in order to survive. In particular, public hospitals which have a fundamental role in the functioning of societies, must overcome any organizational and administrative dysfunctions and evolve into learning organizations characterized by quality and the safety of patients. A critical factor in achieving this objective is Organizational Culture. Researchers consider it as a critical variable that fundamentally affects the organizational, administrative and financial functions, the effectiveness and efficiency of the organization, the employees’ and patients’ satisfaction as well as the quality of produced goods and services. The purpose of this research is to understand and record the existing organizational culture of public hospitals, investigate the model of culture that the executives of the hospitals wish to see prevailing in the next 5-year period and the investigation of the way that this change can be. The survey was conducted in 20 general public hospitals of the region of Athens. The sample consists of 541 top and senior executives of the four departments of hospitals (medical, nursing, administrative, technical). The executives were asked to provide assessments using the Organizational Culture Assessment Instrument (OCAI), based on the Competing Values Framework of Cameron and Quinn. The results of the survey, show that the dominant organizational culture, in hospitals, can be described by the Bureaucratic Culture model (47.05% of respondents). The desired culture model is the Clan Culture or Teamwork (31.11%), followed by the model of Entrepreneurial-Adhocracy Culture (25.08%), the Market Culture model (24.42%) and finally the Bureaucratic Culture model (19.40%). Consequently, it reveals a desire to transition from the bureaucratic culture model to the clan culture model which will include elements of flexibility, creativity, dynamism and competitiveness. The above results necessitated the undertaking of qualitative research with the Delphi method, in order to explore ways of achieving this transition. The team of experts of the method consists of 10 members, specializing in health services management either as leaders or as professors. According to our team of experts, organizational culture change in public hospitals from the bureaucratic culture model to clan culture model can gradually be achieved by: Training public employees for a deep change in philosophy and attitudes, empowering them in order to have emotional involvement in their work, effectively implement quality circles, select leaders with systemic approach and emotional intelligence who will orchestrate the collaborative effort, make sure the leaders resist political interests and pressures, introduce modern technology, eliminate bureaucracy and enlist the support of the Ministry of Health for all these efforts. These reforms will change a public hospital from the bureaucratic model of culture to become a clan culture model which will include elements of flexibility and creativity.
Περιγραφή:
Διατριβή (διδακτορική) - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, 2013