Διομαδική παροχή βοήθειας ως έκφραση των σχέσεων εξουσίας : ο ρόλος του οριζόντιου και κάθετου ατομικισμού και κολλεκτιβισμού
Κύρια Υπευθυνότητα:
Κανάβα, Ευαγγελία
Θέματα:
Ατομικισμός Κολεκτιβισμός Εξουσία (Κοινωνικές επιστήμες) Individualism Collectivism Power (Social sciences)
Ημερομηνία Έκδοσης:
2012
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η διομαδική βοήθεια μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως έμμεση στρατηγική των ομάδων υψηλού κύρους για τη διατήρηση της άνισης σχέσης κύρους, μέσω της παροχής βοήθειας προσανατολισμένης στην εξάρτηση σε μια ομάδα χαμηλού κύρους (έναντι βοήθειας προσανατολισμένης στην αυτονομία) ιδιαίτερα σε ένα ασταθές κοινωνικό πλαίσιο. Η παρούσα μελέτη εξετάζει το ρόλο του οριζόντιου και κάθετου ατομικισμού και κολλεκτιβισμού ως ενδο-ομαδικές νόρμες, στον καθορισμό του είδους και του ποσού της βοήθειας που παρέχεται σε μια εξω-ομάδα χαμηλότερου κύρους. Ο ατομικισμός και ο κολλεκτιβισμός είναι πολιτισμικοί προσανατολισμοί που μπορεί να έχουν κανονιστικό χαρακτήρα σε μία κοινωνία υπαγορεύοντας τις σχέσεις ανάμεσα στο άτομο και το σύνολο, ενώ η οριζόντια και κάθετη διάσταση καθορίζει τις κοινωνικές πεποιθήσεις σχετικά με τις ιεραρχικές σχέσεις και την αποδοχή της ανισότητας. Ο κάθετος ατομικισμός αναμενόταν να οδηγήσει περισσότερο σε παροχή βοήθειας προσανατολισμένης στην εξάρτηση, ενώ οι οριζόντιες νόρμες θα οδηγούσαν στην παροχή σε μια εξω-ομάδα, βοήθειας προσανατολισμένης στην αυτονομία. Δύο πιλοτικές έρευνες δεν έδειξαν κάποια διαφοροποίηση στην αντίληψη του οριζόντιου και κάθετου ατομικισμού για το ελληνικό δείγμα και ως εκ τούτου οι νόρμες ατομικισμού αποκλείστηκαν από την έρευνα. Στο κυρίως πείραμα τα άτομα (Ν=95) εκτέθηκαν στη νόρμα οριζόντιου ή κάθετου κολλεκτιβισμού και στη συνέχεια είχαν την ευκαιρία να προσφέρουν βοήθεια σε ένα μέλος εξω-ομάδας χαμηλότερου κύρους, υπό συνθήκες ασταθών σχέσεων εξουσίας. Τέλος αξιολόγησαν την κοινωνική χρησιμότητα και επιθυμητότητα του μέλους αυτού. Αντίθετα με τις προβλέψεις, περισσότερη βοήθεια προσανατολισμένη στην αυτονομία προσφέρθηκε στη συνθήκη κάθετου κολλεκτιβισμού και ιδίως από άτομα που εξέφρασαν ταύτιση με την ομάδα τους, ενώ στη συνθήκη της οριζόντιας νόρμας δόθηκε περισσότερη βοήθεια αυτονομίας από όσους δεν δήλωσαν ταύτιση. Δεν παρατηρήθηκαν ουσιαστικές διαφορές για την βοήθεια με προσανατολισμό στην εξάρτηση, ούτε για την εκτίμηση της χρησιμότητας και επιθυμητότητας του μέλους της εξω-ομάδας. Πιθανές ερμηνείες και περιορισμοί της έρευνας θα συζητηθούν.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Ψυχολογίας, ΠΜΣ "Οργανωτική και Οικονομική Ψυχολογία", 2012
