Η εγκληματοποίηση των μεταναστών: πρακτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Ελλάδα
Κύρια Υπευθυνότητα:
Μακρυνικόλα, Μαρία
Επιβλέπων:
Νικολόπουλος, Γιώργος Π.
Θέματα:
Μετανάστες -- Ευρωπαϊκή Ένωση, Χώρες της Immigrants -- European Union countries Μετανάστες -- Ελλάδα Immigrants -- Greece Μεταναστευτική πολιτική Emigration and immigration -- Government policy Έγκλημα Crime
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η παρούσα εργασία έχει ως αντικείμενο μελέτης τη διαδικασία εγκληματοποίησης των μεταναστών μέσα από τις πρακτικές που υιοθετούνται σε επίπεδο Ε.Ε και Ελλάδας με σκοπό τη διαχείριση του μεταναστευτικού φαινομένου. Κατ’αρχάς προηγείται μια σύντομη εισαγωγή σχετικά με τη διαχρονικότητα του μεταναστευτικού φαινομένου και την πολιτική αντιμετώπισή του ανά χρονικές περιόδους για να καταλήξει σε μια σύντομη αναφορά σχετικά με τις σύγχρονες πολιτικές διαχείρισής του. Αποτελείται από τρία βασικά μέρη, που το καθένα διαιρείται σε υποενότητες και ολοκληρώνεται με το γενικό συμπέρασμα που αποτελεί το τέταρτο μέρος της.Το πρώτο μέρος αναφέρεται στη διαδικασία εγκληματοποίησης των μεταναστών. Γίνεται εκτενής αναφορά στον εννοιολογικό της προσδιορισμό, στο περιεχόμενό της, στους φορείς της, στα μέσα και στους μηχανισμούς με τους οποίους η εγκληματοποίηση αυτή συντελείται. Επιπλέον, αναλύεται με ποιόν τρόπο αυτή «νομιμοποιείται» στη σύγχρονη ευρωπαϊκή πολιτική διαχείρισης της μετανάστευσης, μέσα από τα επιχειρήματα που χρησιμοποιούνται για την εδραίωση της σχέσης ανάμεσα στη μετανάστευση και την εγκληματικότητα, η οποία αποτελεί τη βάση δόμησης της διαδικασίας εγκληματοποίησης των μεταναστών.Το δεύτερο μέρος αναφέρεται διεξοδικά στις πρακτικές εγκληματοποίησης των μεταναστών μέσα από το θεσμικό πλαίσιο της Ε.Ε, τις επί μέρους στρατηγικές ελέγχου και αστυνόμευσης της μετανάστευσης που υιοθετούνται από αυτή, καθώς επίσης και στην εγκληματοποίηση των μεταναστών στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας. Για να κατανοήσουμε τη διαδικασία εγκληματοποίησης των αλλοδαπών στην Ε.Ε προηγείται καταρχήν μια εισαγωγή σχετικά με το πλαίσιο δημιουργίας και τους σκοπούς της Ε.Ε, τη μετάβαση από το στόχο της οικονομικής ενοποίησης και ολοκλήρωσης στο στόχο της «εσωτερικής ασφάλειας» και την αντιμετώπιση της μετανάστευσης στο πλαίσιο κατασκευής ενός «ευρωπαϊκού χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης». Στη συνέχεια αναλύεται η εγκληματοποίηση των αλλοδαπών μέσα από την ευρωπαϊκή διαχείριση της νόμιμης μετανάστευσης συμπεριλαμβανομένης και της ένταξης των μεταναστών καθώς και του τρόπου με τον οποίον αυτές συντελούνται ενόψει της απουσίας μιάς ενιαίας μεταναστευτικής ευρωπαϊκής πολιτικής. Ακολουθεί η εγκληματοποίηση των μεταναστών μέσα από την μελέτη των βασικότερων μέσων και στρατηγικών αστυνόμευσης, ελέγχου και καταπολέμησης της παράνομης μετανάστευσης, στο βαθμό που η τελευταία συνδέεται και με άλλες μορφές εγκληματικής δραστηριότητας. Το μέρος αυτό ολοκληρώνεται με την περιγραφή της εγκληματοποίησης των μεταναστών στην αγορά εργασίας και την ένταξή τους στην παραοικονομία.Στο τρίτο μέρος περιγράφεται η διαδικασία εγκληματοποίησης των μεταναστών στη χώρα μας. Αυτό επιχειρείται μέσα από την ανάλυση των επί μέρους μεταναστευτικών νομοθεσιών που έχει κατά καιρούς υιοθετήσει η χώρα μας μέχρι και τον πρόσφατο νόμο 3536/2007. Έπεται η αναφορά στην αντιμετώπιση των μεταναστών μέσα από τις πρακτικές του διοικητικού μηχανισμού της χώρας μας προκειμένου να αναδειχτεί ειδικότερα η σημασία της κακοδιοίκησης, της πολυπλοκότητας των διοικητικών πρακτικών και των γραφειοκρατικών διαδικασιών στην περιθωριοποίησή τους, και τελικά, στην εγκληματοποίησή τους. Στη συνέχεια, περιγράφεται η δυσμενής αντιμετώπισή τους από το ΣΑΠΔ και τους επίσημους φορείς του, η εγκληματοποίησή τους μέσα από την παραβίαση βασικών τους δικαιωμάτων, η κακομεταχείρισή τους από τα ελληνικά αστυνομικά όργανα και η αυξημένη χρήση της κράτησης και της απέλασης. Το μέρος αυτό ολοκληρώνεται με την εξέταση της ρατσιστικής αντιμετώπισης των μεταναστών από την ελληνική κοινωνία και την περαιτέρω περιθωριοποίησή τους μέσα στην ελληνική αγορά εργασίας.Η εργασία ολοκληρώνεται με το τέταρτο μέρος που περιλαμβάνει αφενός μεν την εξαγωγή γενικών συμπερασμάτων από την ανάλυση που προηγήθηκε, και αφετέρου ορισμένες προτάσεις για τη δημιουργία μιας κοινής και ορθολογικής ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής, που θα καταπολεμά την περιχαράκωση και την εγκληματοποίηση των μεταναστών δίνοντας έμφαση στην αποτελεσματικότερη ένταξη και δίκαιη μεταχείρισή τους στις κοινωνίες υποδοχής.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Κοινωνιολογίας, ΠΜΣ “Η Σύγχρονη Εγκληματικότητα και η Αντιμετώπισή της”, 2009
