Library SitePandemos Repository
Pandemos Record
 

Προβολή στοιχείων εγγραφής

Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού  

Διδακτορικές διατριβές  

 
Τίτλος:Το εθνογραφικό στοιχείο στη σύγχρονη δημιουργική φωτογραφία
Κύρια Υπευθυνότητα:Καμινάρη, Μελίνα-Ζωή
Επιβλέπων:Σκαρπέλος, Ιωάννης Π.
Θέματα:Φωτογραφία στην εθνολογία
Photography in ethnology
Ημερομηνία Έκδοσης:2010-06
Εκδότης:Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:Πρωταρχική επιδίωξη της παρούσας διατριβής είναι να ερευνήσει τα θέματα που προκύπτουν από τη χρήση εθνογραφικά προσανατολισμένων διαδικασιών και μεθόδων έρευνας στη σύγχρονη καλλιτεχνική πράξη που σχετίζεται με το μέσο της φωτογραφίας. Στα κεφάλαια που ακολουθούν αναλύονται οι σύγχρονοι προβληματισμοί που αφορούν τον κλάδο της εθνογραφίας και εξετάζονται τα πεδία όπου εθνογραφία και τέχνη συνυπάρχουν. Επίκεντρο της ανάλυσης αποτελεί η νοητή γραμμή που διαχωρίζει την εθνογραφία και τις οπτικές τέχνες.Ένα μέσο όπως η φωτογραφία ή το φιλμ, δεν μπορεί να είναι αντικειμενικό ή επιστημονικό, εφόσον κάποιος το «χειρίζεται», το δε αποτέλεσμα είναι πολιτισμός που «γράφεται» από τη μοναδική, υποκειμενική ματιά του δημιουργού. Οι τρόποι σκέψης των καλλιτεχνών –ομοίως και των φωτογράφων– για την τέχνη είναι ποικίλοι και η έμπνευσή τους προέρχεται, μεταξύ άλλων, και από ένα εύρος επιστημονικών κλάδων.Σύμφωνα με τον James Clifford, η εθνογραφία «είναι απλώς διαφορετικοί τρόποι για να σκεφτούμε και να γράψουμε για τον πολιτισμό από τη θέση του συμμετοχικού παρατηρητή».210 Συνεπώς, θα μπορούσε άραγε ένα καλλιτεχνικό μέσο χρησιμοποιώντας εθνογραφικές μεθόδους (παρατήρηση, συνεντεύξεις, αρχειακό υλικό) να προσφέρει μια εξίσου πλούσια εμπειρία όσον αφορά την ποιότητα και το βάθος της επικοινωνίας, και την κατανόηση του έργου ενός ανθρωπολόγου; Το υπό διαπραγμάτευση ζήτημα εδώ είναι ότι, μολονότι η δημιουργική φωτογραφία δεν είναι επιστημονικό μέσο, η προσφορά της όταν συνδυάζεται με τις διεπιστημονικές εθνογραφικές μεθόδους είναι αναντικατάστατη και μοναδική, καθώς μέσω της βιωμένης εμπειρίας που εμπεριέχει μεταδίδει άρρητη γνώση.Δεύτερος στόχος της διατριβής είναι η εκπόνηση ενός εθνο-φωτογραφικού project με τίτλο «Ανιχνεύοντας μεταιχμιακές καταστάσεις: Στα όρια αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας και της Ελευσίνας», το οποίο αποτελεί εφαρμογή εθνογραφικών μεθόδων και δημιουργικής φωτογραφίας για την παραγωγή καλλιτεχνικού έργου από την ίδια τη γράφουσα. Στο επίκεντρο βρίσκονται οι «οριακοί» χώροι που εντοπίζονται210 Clifford J and Marcus GE (eds), The Predicament of Culture. Twentieth-Century Ethnography, Literature and Art, The Harvard University Press, 1999 [1988], σ. 9.1Το εθνογραφικό στοιχείο στη σύγχρονη δημιουργική φωτογραφίαμεταξύ των διαφορετικών χρονικοτήτων του «αρχαιολογικού» και του σύγχρονου στους οριοθετημένους και προς εκμετάλλευση χώρους της αρχαιολογικής έρευνας και τα «αδιάφορα» περίχωρά τους, στην πόλη της Αθήνας.Μέσα από αρκετές μελέτες περιπτώσεων και αξιοποιώντας φωτογραφικές και εθνογραφικές μεθόδους (φωτογράφηση, συμμετοχική παρατήρηση και συνεντεύξεις) εξετάζεται το πώς αυτές οι «συνοριακές» γραμμές-πεδία έρευνας εγκαθιδρύουν και (επανα)διαπραγματεύονται τον εαυτό τους. Απαθανατίζοντας σε τακτά χρονικά διαστήματα και για πέντε χρόνια τα ίχνη του υλικού πολιτισμού τους, και αποκωδικοποιώντας μια σειρά συνεντεύξεων από ανθρώπους που κατά καιρούς «κατοίκησαν» αυτούς τους χώρους, φανερώνεται μια φευγαλέα ανθρωπογεωγραφία μιας «μεταιχμιακής» κατάστασης. Τα μικρο-τοπία που φωτογραφίστηκαν, αποκομμένα από τα τόσο βαριά σημασιοδοτημένα περιβάλλοντά τους, αφηγούνται ιστορίες που αποκαλύπτουν συμπεριφορές, τακτικές και συνεπώς στοιχεία του σύγχρονου πολιτισμού.Παρόλ’ αυτά, τα παραπάνω δεν μπορούν να λειτουργήσουν ως τεκμήρια με την παραδοσιακή έννοια του όρου. Αντ’ αυτού, μια τρίτη διάσταση πολλών «κατασκευασμένων ορατοτήτων» και νοητικών αναπαραστάσεων βιωμένης εμπειρίας ανοίγεται εδώ, καθώς συνδυάζεται με το δημιουργό της. Ένα νέο αποτέλεσμα –συνδυασμός λόγου και εικόνας– προκύπτει, το οποίο ποτέ πριν δεν είχε ιδωθεί ή δεν είχαμε μπορέσει να συναισθανθούμε.Το «λογισμικό» στο οποίο βασίστηκε η ανάπτυξη του θεωρητικού μέρους της διατριβής, καθώς και προσωπικοί στοχασμοί και συνειρμοί σχετικά με το φωτογραφικό project, προήλθαν από έρευνα και μελέτη της θεωρίας διαφορετικών επιστημών, ώστε πρόκειται, τελικά, για το αποτέλεσμα αντιθέσεων και παραλληλισμών με παραδοσιακές εθνογραφικές μεθόδους παρατήρησης, συζητήσεων και διαμαχών που προέκυψαν από τη χρήση εικόνων σε «επιστημονικές» μελέτες της οπτικής ανθρωπολογίας και κοινωνιολογίας, αλλά και της επιρροής όλων αυτών στο έργο καλλιτεχνών (site-specificity και εθνογραφικό πεδίο έρευνας, το «κοινωνικό» επενδυμένο σε project τέχνης, κλπ.).
Περιγραφή:Διατριβή (διδακτορική) - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού, 2010
Περιγραφή:Βιβλιογραφία: σ. 233-252
Περιγραφή:Η βιβλιοθήκη διαθέτει αντίτυπο σε έντυπη μορφή
 
 
Αρχεία σε Αυτό το Τεκμήριο:
Αρχείο Τύπος
41DID_Kaminari_MeT1 application/pdf
41DID_Kaminari_MeT2 application/pdf
 
FedoraCommons OAI Βιβλιοθήκη - Υπηρεσία Πληροφόρησης, Πάντειον Πανεπιστήμιο