Η μετεξέλιξη των ISIS-Al Qaeda: ο υβριδικός πόλεμος και οι νέες τρομοκρατικές απειλές
Τίτλος:
The evolution of ISIS-Al Qaeda: the hybrid warfare concept and the emerging terrorist threats
Κύρια Υπευθυνότητα:
Φούκας, Βασίλειος Γ.
Επιβλέπων:
Γκόφας, Ανδρέας
Θέματα:
Keywords:
Ισλαμιστική τρομοκρατία, David Charles Rapoport, «τέσσερα κύματα» της σύγχρονης τρομοκρατίας, Al Qaeda (AQ), Ισλαμικό Κράτος (IS/ISIS/ISIL/DAESH), μεμονωμένοι δράστες (lone actors), επιστρέφοντες (returnees), UAVs (ή drones), ΡΒΧ (CBRN) ουσίες, «πέμπτο» κύμα τρομοκρατίας Islamist terrorism, David Charles Rapoport, "four waves" of modern terrorism, Al Qaeda (AQ), Islamic State (IS/ISIS/ISIL/DAESH), lone actors, returnees, UAVs (drones), CBRN, "fifth" wave of terrorism
Ημερομηνία Έκδοσης:
2019
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Αντικείμενο της παρούσας μελέτης αποτελεί η ισλαμιστική τρομοκρατία της εποχής μας, ως κυρίαρχη μορφή της θρησκευτικής τρομοκρατίας. Ο αριθμός των τρομοκρατικών επιθέσεων τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη από ισλαμιστικούς κύκλους, προερχόμενους τόσο από τα μέτωπα των πολέμων στη Μέση Ανατολή όσο και από γηγενείς φανατικούς εξτρεμιστές, έχουν προκαλέσει την αναθεώρηση της αντιτρομοκρατικής στρατηγικής στα κράτη ανά τον κόσμο, αλλά και της θεωρίας γύρω από τη μελέτη της τρομοκρατίας. Μέσα από την σύντομη ιστορική αναδρομή στη σύγχρονη τρομοκρατία, η μελέτη θα εστιάσει στην θρησκευτική τρομοκρατία και δη, στην ισλαμιστική. Η εμβάθυνση στην Al Qaeda (AQ) και εν συνεχεία στο Ισλαμικό Κράτος (IS/ISIS/ISIL/DAESH) θα προσφέρει την επάνοδο στο παρόν, δίνοντας την ευκαιρία για εξαγωγή ορισμένων συμπερασμάτων και κάποιων προβλέψεων – εκτιμήσεων για το μέλλον, με τις οποίες θα ολοκληρωθεί η παρούσα μελέτη. Στο πρώτο κεφάλαιο, λοιπόν, θα προβούμε σε μία ιστορική αναδρομή της τρομοκρατίας, βασιζόμενοι στη θεωρία του David Charles Rapoport περί των «τεσσάρων κυμάτων της σύγχρονης τρομοκρατίας». Αφού αναφερθούμε επιγραμματικά στα πρώτα τρία εξ αυτών, δηλαδή στον αναρχισμό, στον αντιαποικιοκρατισμό, και στη Νέα Αριστερά, θα εστιάσουμε στο τέταρτο, αυτό της θρησκευτικής τρομοκρατίας, το οποίο διαρκεί έως τις μέρες μας. Στο δεύτερο κεφάλαιο θα αναφερθούμε στην Al Qaeda, ως τη μεγαλύτερη οργάνωση του τέταρτου κύματος. Θα αποπειραθεί μία χρονολογική μελέτη της πορείας της οργάνωσης, εστιάζοντας σε σημαντικούς σταθμούς, όπως οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001, η δολοφονία του ηγέτη της Osama Bin Laden το 2001 από τις Αμερικανικές ειδικές δυνάμεις κ.ά. Στο τρίτο κεφάλαιο θα εστιάσουμε στο Ισλαμικό Κράτος (IS/ISIS/ISIL/DAESH), την οργάνωση που εκμεταλλεύτηκε την παρακμή της AQ και έφτασε στο απόγειο της ισχύος της, δημιουργώντας για πρώτη φορά, εδαφικά, «ισλαμικό χαλιφάτο». Θα ακολουθηθεί και στην περίπτωση του Ισλαμικού Κράτους η χρονολογική αναδρομή, καταλήγοντας στην σημερινή κατάσταση. Στο τελευταίο και αρκετά συνοπτικό κεφάλαιο, θα γίνει προσπάθεια καταγραφής των εκτιμήσεων για το μέλλον των ανωτέρω δύο τρομοκρατικών οργανώσεων. Εν συνεχεία, θα αναφερθούν ορισμένες νέες μέθοδοι τρομοκρατικής δράσης, όπως τα UAVs (Unmanned Aerial Vehicles ή drones) ή οι ΡΒΧ (CBRN) ουσίες, αλλά και η απειλή από τους μεμονωμένους δράστες (lone actors) και τους επιστρέφοντες (returnees). Εν τέλει, η παρούσα προσπάθεια θα κλείσει με την αναφορά στο debate περί «πέμπτου» κύματος τρομοκρατίας που υφίσταται εδώ και περίπου μία δεκαετία στην ακαδημαϊκή κοινότητα. Τέλος, είναι κρίσιμο να σημειωθεί ότι λόγω χώρου δεν θα αναλυθεί εν τέλει η διάσταση του Υβριδικού Πολέμου στην παρούσα εργασία, αν και περιέχεται στον τίτλο της. Για την ακρίβεια, ο ορθός τίτλος που αποδίδει ο συγγραφέας στο παρόν πόνημα, ο οποίος δεν ενσωματώθηκε για λόγους που δεν άπτονται ακαδημαϊκού ενδιαφέροντος, έχει ως εξής: «Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΙΣΛΑΜΙΣΤΙΚΗΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ: AL QAEDA (AQ), ΙΣΛΑΜΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ (IS/ISIS/ISIL/DAESH) ΚΑΙ ΤΟ ΑΓΝΩΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ».
Abstract:
The object of this study is the Islamist terrorism of our time as the dominant form of religious terrorism. The number of terrorist attacks in Europe over the last few years by Islamist circles, originating both from the fronts of the Middle East wars and from homegrown extremists, has triggered the revision of the counter-terrorism strategy in the states around the world, but also of the theories around the study of terrorism. Through the brief historical retrospective of modern terrorism, the study will focus on religious terrorism, particularly Islamist. The deepening in Al Qaeda (AQ) and then in the Islamic State (IS / ISIS / ISIL / DAESH) will provide a return to the present, giving the opportunity to draw some conclusions and some predictions - estimates for the future, with which the study will be completed. In the first chapter we will make a historical retrospective of terrorism, based on David Charles Rapoport’s theory of the "Four Waves of Modern Terrorism". After referring briefly to the first three of them, namely anarchism, anti-colonization, and the New Left, we will focus on the fourth, that of religious terrorism, which lasts to nowadays. In the second chapter we will refer to Al Qaeda as the largest organization of the fourth wave. We will attempt a chronological study of the course of the organization, focusing on important stations such as the September 11, 2001 attacks, the assassination of its leader, Osama Bin Laden, in 2001 by the US Special Forces etc. In the third chapter we will focus on the Islamic State (IS / ISIS / ISIL / DAESH), the organization that exploited the decline of AQ and reached the peak of its power, creating for the first time a territorially "Islamic caliphate". In this case too, a chronological retrospective will be attempted, ending with the current situation. In the last and quite concise chapter, an attempt will be made to record estimates for the future of the above terrorist organizations. Followingly, some new methods of terrorist activity, such as the UAVs (Unmanned Aerial Vehicles or drones) or CBRN substances, will be mentioned, as well as the threat from lone actors and returnees. Ultimately, the current effort will end up with the debate on the "fifth" wave of terrorism that has existed the last decade in the academic community. Finally, it is crucial to note that due to space, the Hybrid Warfare dimension in the present work will ultimately not be analyzed, although it is contained in its title. In fact, the proper title attributed by the writer to this study, which was not incorporated for reasons beyond academic interest, is as follows: "THE HISTORY OF ISLAMIST TERRORISM: AL QAEDA (AQ), ISLAMIC STATE (IS / ISIS / ISIL / DAESH) AND THE UNKNOWN FUTURE".
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, ΠΜΣ, κατεύθυνση Διεθνείς Σχέσεις και Στρατηγικές Σπουδές, 2019
