Ζητήματα λειτουργίας του κοινού τραπεζικού λογαριασμού
Τίτλος:
Issues of joint account operation
Κύρια Υπευθυνότητα:
Νικολάου, Μαρία Σ.
Επιβλέπων:
Χριστοπούλου, Χριστίνα, 1967-
Θέματα:
Banking law -- Greece Τραπεζικό δίκαιο -- Ελλάδα Bank accounts -- Law and legslation
Keywords:
Κοινός λογαριασμός, συνδικαιούχοι, ατομική χρήση του λογαριασμού, αναγκαίοι κληρονόμοι, απαγόρευση διάθεσης της κατάθεσης, απαλλαγή της κατάθεσης από κάθε φόρο κληρονομίας Joint account, co-beneficiaries, individual use of joint account, heir apparents, prohibition of disposal of the deposit, exemption of the deposit from any inheritance tax
Ημερομηνία Έκδοσης:
2018
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Στα πλαίσια της παρούσας εργασίας επιχειρείται η ανάλυση των βασικών ζητημάτων που άπτονται της λειτουργίας του κοινού τραπεζικού λογαριασμού μέσα από την ερμηνεία των διατάξεων του ν. 5638/1932, του βασικού νομοθετήματος που διέπει την λειτουργία του. Κύριο χαρακτηριστικό της κατάθεσης σε κοινό λογαριασμό είναι η δυνατότητα που παρέχεται σε οποιονδήποτε εκ των πλειόνων δικαιούχων να αναλαμβάνει ποσά, τα οποία δεν απαιτείται να έχει καταθέσει ο ίδιος, από το λογαριασμό, χωρίς την συγκατάθεση των λοιπών δικαιούχων. Στην παρούσα αναλύονται οι δημιουργούμενες στην εν λόγω σύμβαση έννομες σχέσεις, ήτοι η εξωτερική σχέση μεταξύ συνδικαιούχων και πιστωτικού ιδρύματος και η εσωτερική, που ρυθμίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις μεταξύ των περισσότερων δικαιούχων. Περαιτέρω, εξετάζεται το ζήτημα της διάθεσης της κατάθεσης: αφενός επιχειρείται η ερμηνεία της έννοιας της «απαγόρευσης διάθεσης της κατάθεσης» του άρθρου 3 ν. 5638/1932 και εξετάζονται οι εξαιρεθείσες από το πεδίο εφαρμογής της ως άνω διάταξης πράξεις χρήσεως του λογαριασμού της εκχώρησης και της ενεχύρασης˙ αφετέρου ερευνάται η τύχη της κατάθεσης σε περίπτωση θανάτου ενός εκ των συνδικαιούχων και ειδικότερα τα δικαιώματα των επιζώντων συνδικαιούχων και των κληρονόμων του θανόντος επί της καταθέσεως, τόσο στην πάγια στην τραπεζική πρακτική περίπτωση προσθήκης στη σύμβαση του όρου του άρθρου 2 ν. 5638/1932, σύμφωνα με τον οποίο μετά το θάνατο οποιουδήποτε δικαιούχου το υπόλοιπο του λογαριασμού περιέρχεται αυτοδικαίως στους επιζώντες συνδικαιούχους, όσο και στην σπάνια περίπτωση μη προσθήκης της ως άνω ρήτρας. Ακολουθεί εκτενής αναφορά στο ζήτημα της προστασίας των αναγκαίων κληρονόμων, οι οποίοι αποκλείονται ολοσχερώς από οποιοδήποτε δικαίωμα επί της καταθέσεως τόσο έναντι της τράπεζας, όσο και των συνδικαιούχων με την προσθήκη του όρου του άρθρου 2 ν. 5638/1932 στη σύμβαση. Ειδικότερα, αναλύεται η περιεχόμενη στη διάταξη του άρθρου 117 ΕισΝΑΚ προϋπόθεση που πρέπει να πληρείται για την προστασία του δικαιώματος των αναγκαίων κληρονόμων στη νόμιμη μοίρα τους επί του ποσού του λογαριασμού και ερευνάται κατά πόσον οι τελευταίοι και οι κληρονόμοι γενικότερα, προκειμένω να ασκήσουν τις αξιώσεις τους επί της καταθέσεως, δικαιούνται να λάβουν τις απαραίτητες πληροφορίες από τα πιστωτικά ιδρύματα, ή υπερισχύει τελικά η υποχρέωση των τελευταίων για τήρηση εχεμύθειας σχετικά με τις τηρούμενες σε αυτά καταθέσεις, λόγω δεσμεύσεώς τους από το απόρρητο των τραπεζικών καταθέσεων. Επιπρόσθετα, εξετάζεται το θέμα της κατάσχεσης της καταθέσεως και ειδικότερα η νομολογιακή και νομοθετική εξέλιξη του ζητήματος του κατασχετού των καταθέσεων, το αμάχητο τεκμήριο του άρθρου 4 ν. 5638/1932 περί ισομερούς κατανομής της χρηματικής κατάθεσης σε κοινό λογαριασμό έναντι του κατασχόντος δανειστή, καθώς και η διαδικασία της κατάσχεσης. Τέλος, αναπτύσσονται ορισμένα φορολογικά ζητήματα, που αφορούν την απαλλαγή της κατάθεσης από κάθε φόρο κληρονομίας ή άλλο τέλος κατά την περιέλευσή της στους επιζώντες συνδικαιούχους στην περίπτωση θανάτου οποιουδήποτε εκ των δικαιούχων και την (ορθή) κατανομή της μη δικαιολογημένης προσαύξησης περιουσίας - τεκμαιρόμενης από την ύπαρξη ποσού, προερχομένου από άγνωστη πηγή, σε κοινό τραπεζικό λογαριασμό - μεταξύ των συνδικαιούχων και παρατίθενται περιπτώσεις ανάλογης εφαρμογής του ν. 5638/1932 και συγκεκριμένα επί των κοινών μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων, των κοινών άϋλων τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου και των κοινών άϋλων κινητών αξιών καταχωρημένων στο Σύστημα Αϋλων Τίτλων (Σ.A.T.).
Abstract:
In the context of this thesis an attempt is being made to analyze the basic issues concerning the operation of joint account through the interpretation of the provisions of law 5638/1932, the basic statute governing its operation. One of the main properties of a joint account is the ability given to any one of the co-beneficiaries to withdraw money, not necessarily deposited by themselves, from the account, and without the consent of the other beneficiaries. Hereby the legal relationships, created by the contract, are analyzed namely the external relationship between co-beneficiaries and credit institutions and the internal one, regulating rights and obligations among most beneficiaries. Furthermore, the issue of the disposal of the deposit is examined: on the one hand, an effort is being made to interpretate the meaning of the «prohibition of the disposal of the deposit» in article 3 of law 5638/1932 as well as an analysis on the acts of usage of the account of assignment and pledging, that are excluded from the scope of this provision˙ on the other hand we are researching the fate of the deposit in the event of death of one of the co-beneficiaries and in particular the rights of the surviving beneficiaries and the heirs of the deceased on the deposit both: in the standard banking practice of adding the term of article 2 of law 5638/1932 to the contract, according to which the account balance is automatically passed on to the surviving co-beneficiaries after the death of any beneficiary, and in the rare case of not adding the above clause. An extensive reference is made to the issue of the protection of heir apparents, who are totally excluded from any right to deposit vis-à-vis both the bank and the co-beneficiaries, by adding the term of article 2 of law 5638/1932 to the contract. In particular, the prerequisite contained in the provision of article 117 of Introductory Law of the Civil Code, which must be fulfilled so that heir apparents protect their right at the reserved portion on the balance of the account, is analyzed and it is investigated whether the latter and the heirs in general are entitled to get the necessary information from the credit institutions, in order to exercise their rights on the deposit, or latter's obligation to maintain confidentiality with regard to the deposits held in them prevails ultimately, due to their commitment from the secrecy of bank deposits. Furthermore, the issue of attachment of bank deposit is being considered and in particular the case law and legislative development of the issue of the attachable of deposits, the irrebuttable presumption of article 4 of law 5638/1932 about the equal distribution of the deposit in joint account against the foreclosing creditor and the procedure of attachment. Finally, certain tax issues, concerning the exemption of the deposit from any inheritance tax or other charge when deposit is passed on to the surviving co-beneficiaries in the event of death of any of the co-beneficiaries and the (correct) distribution of the increase of property - presumed by the existence of an amount coming from an unknown source into a joint account - among co-beneficiaries, are developed and cases of equivalent application of law 5638/1932, specifically on common share of mutual funds, on common dematerialized Greek government titles and on common dematerialized securities registered in the Dematerialized Securities System (DSS) are listed.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, ΠΜΣ, κατεύθυνση Δίκαιο Επιχειρήσεων και Διοίκηση, 2018
