Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Ένας έντονος και διαρκής διακρατικός ανταγωνισμός, από τους πολλούς που λαμβάνουν χώρα στο παγκόσμιο πολιτικό περιβάλλον, είναι αυτός μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας. Το παραπάνω επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι οι δύο χώρες μετά το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, τουλάχιστον μια φορά κάθε δεκαετία (συγκεκριμένα τις περιόδους 1955, 1963-64, 1967, 1974, 1976, 1987, 1996), έφταναν στα όρια της σύρραξης και το πλήθος των μεταξύ τους αντεγκλήσεων δημιουργεί κλίμα αντιπαράθεσης και σύγκρουσης. Η σύγκρουση των δύο κρατών πηγάζει από την ύπαρξη του διλήμματος ασφαλείας στις μεταξύ τους δομικές σχέσεις, καθώς όχι μόνο οι δύο παίκτες αναζητούν την ασφάλεια, αλλά ο ένας από τους δύο τείνει να μεγιστοποιεί την ισχύ του με αναθεωρητικούς στόχους και με απώτερο σκοπό την επέκταση. Ο αναθεωρητισμός της Τουρκίας ως επιθετική πρακτική κυρίως τις τελευταίες δεκαετίες και η προσπάθεια της Ελλάδας να τον αποκρούσει επιβεβαιώνουν την ύπαρξη σύγκρουσης. Η συγκεκριμένη διαπίστωση επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι υφίσταται αντιπαράθεση για διεκδικήσεις που αφορούν γεωγραφικές και θαλάσσιες περιοχές και η σύγκρουσή τους είναι αναπόφευκτη από τη στιγμή που τα δύο κράτη ερίζουν για την κυριαρχία των συγκεκριμένων περιοχών. Οι γεωγραφικές διεκδικήσεις εκατέρωθεν έχουν βαθύτερα αίτια από τον απλό έλεγχο των εδαφών και των θαλάσσιων υδάτων. Αφενός για την Τουρκία είναι η περιφερειακή ενδυνάμωσή της και η αύξηση της ισχύος μέσω του ελέγχου αυτών των περιοχών και αφετέρου για την Ελλάδα η φυσική της επιβίωση και η διατήρηση της κυριαρχικής της ανεξαρτησίας. Η αναθεωρητική στάση της Τουρκίας, η οποία προβάλλεται πολύ έντονα την τελευταία χρονική περίοδο, έχει δημιουργήσει πολλά ερωτηματικά σχετικά με την υπάρχουσα ισορροπία ισχύος μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας, καθώς και με το πως αυτή θα εξελιχθεί τόσο βραχυπρόθεσμα, όσο και μεσοπρόθεσμα. Μια προσέγγιση σε αυτά τα ερωτήματα προσπαθεί να γίνει μέσω αυτής της εργασίας. Για την υλοποίηση των στόχων της εργασίας, πραγματοποιήθηκε δευτερογενής έρευνα (library – desk based). Η δευτερογενής έρευνα, ως θεωρητική, βασίστηκε στη διερεύνηση, αξιολόγηση και σύνθεση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας, των υπαρχουσών εμπειρικών ερευνών, που σχετίζονται άμεσα με το θέμα της εργασίας. Για τη συλλογή των σχετικών με την έρευνα στοιχείων, χρησιμοποιήθηκε η βιβλιοθήκη της Σχολής Εθνικής Άμυνας, του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών και το Διαδίκτυο. Οι κύριες πηγές για όλη την εργασία ήταν βιβλία, επιστημονικά περιοδικά, καθώς και μελέτες διαθέσιμες από ερευνητικά ινστιτούτα και οργανισμούς. Στο πρώτο κεφάλαιο της εργασίας, παρουσιάζονται συνοπτικά θεωρητικές προσεγγίσεις και απόψεις σχετικά με την έννοια της εθνικής ισχύος, και αναλύονται οι παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται.\r\nΣτο δεύτερο κεφάλαιο εξετάζεται η ελληνοτουρκική ισορροπία ισχύος, όπως αυτή αποτυπώνεται σήμερα, μέσα από την ανάλυση διάφορων συντελεστών ισχύος και τα υφιστάμενα στοιχεία για τις δύο χώρες. Στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζεται μια εκτίμηση της μεταβολής των συντελεστών ισχύος των δύο χωρών σε βάθος δεκαετίας, και πως αυτή η μεταβολή θα επηρεάσει την ελληνοτουρκική ισορροπία ισχύος.\r\nΣτο τέταρτο και τελευταίο κεφάλαιο παρατίθενται τα συναγόμενα συμπεράσματα από την σύγκριση των συντελεστών ισχύος των δύο χωρών, και υποβάλλονται αντίστοιχα προτάσεις επί της ελληνικής στρατηγικής για αύξηση της εθνικής ισχύος, για ενδεχόμενη εκμετάλευσή τους από αρμόδιους φορείς.
Abstract:
A strong and lasting transnational competition, among the many taking place in the global political environment, is that between Greece and Turkey. This is confirmed by the fact that the two countries after World War II, at least once every decade (namely the periods 1955, 1963-64, 1967, 1974, 1976, 1987, 1996), reached the limits of the conflict and the multitude of recriminations between them creates a climate of confrontation and conflict. The conflict between the two states stems from the existence of the security dilemma in their mutual relations, as not only the two players are looking for security, but one of them tends to maximize its power with revision goals and with the ultimate goal of expanding. Turkey's revisionism as an aggressive practice, especially in recent decades and Greece's attempt to repel it, confirms the existence of a conflict. This is confirmed by the fact that there is a controversy over claims concerning geographic and maritime areas and their conflict is inevitable since the two states are in favor of the sovereignty of these areas. Geographic claims on both sides have deeper causes than simple soil and marine water control. On the one hand, for Turkey, it is its regional empowerment and the increase of power through the control of these regions and, on the other hand, for Greece its natural survival and preservation of its sovereign independence. Turkey's revisionist stance, which has been very strong in recent times, has raised many questions about the current balance of power between Greece and Turkey, and how it will evolve both in the short and medium term. An approach to these questions attempts to be made through this paper. In order to achieve the goals of the paper, a library-desk based research was carried out. Secondary research, as theoretical, was based on the exploration, evaluation and synthesis of the existing literature, the existing empirical research, directly related to the subject of paper. The Library of the National Defense School, the Panteion University of Social and Political Sciences and the Internet was used to collect the research data. The main sources for all paper were books, scientific journals and studies available from research institutes and organizations. In the first chapter of the paper, there are summarized theoretical approaches and views on the concept of national power, and the factors on which it depends are analyzed. The second chapter examines the Greek-Turkish balance of power, as it is currently reflected, through the analysis of different power factors and the existing data for the two countries. The third chapter presents an estimate of the change in the power factors of the two countries over a decade and how this change will affect the Greek-Turkish balance of power. The fourth and final chapter outlines the conclusions drawn from the comparison of the power factors of the two countries, and corresponding proposals are made on the Greek strategy for increasing the national strength, for possible exploitation by competent authorities.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, ΠΜΣ, κατεύθυνση Στρατηγικές Σπουδές Ασφάλειας, 2019
