Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η αποκλίνουσα σκέψη, που χρησιμοποιείται εδώ και μισό αιώνα ως ενδεικτικός και προβλεπτικός παράγοντας της δημιουργικότητας, συχνά και ως συνώνυμο αυτής, αφορά στη δυνατότητα του ατόμου να παράγει πολλές, διαφορετικές, πρωτότυπες, και ανεπτυγμένες (λεπτομερείς) ιδέες. Στην έρευνα αυτή, παρουσιάζεται το σχετικό θεωρητικό υπόβαθρο, και στην συνέχεια περιγράφεται η ερευνητική διαδικασία για την πραγματοποίηση μίας δοκιμασίας δημιουργικής γραφής για την διερεύνηση της επίδρασης της συνεργασίας και του δέους στην δημιουργικότητα. Παρόλα τα σημαντικά ευρήματα, η χρήση τεχνικών όπως η συναισθηματική διέγερση αλλά και η συνεργασία δεν έχουν μελετηθεί εκτενώς· για παράδειγμα δεν έχουν μελετηθεί σε σχέση με τη δημιουργικότητα (με τη μορφή της αποκλίνουσας σκέψης) κατά την διάρκεια της δημιουργικής γραφής. Ωστόσο, αυτό αποτελεί ένα πεδίο έρευνας, το οποίο θα μπορούσε να προσφέρει σημαντικά τεκμήρια για τη διαμόρφωση πρακτικών για εκπαιδευτικούς ή και αμιγώς για καλλιτεχνικούς σκοπούς, και για την μεγιστοποίηση του δημιουργικού αποτελέσματος. Κατά την διάρκεια της δοκιμασίας, 16 συμμετέχοντες κλήθηκαν να δουν ένα βίντεο (πρόκλησης δέους ή ουδέτερου περιεχομένου) και να δουλέψουν πάνω σε ένα σενάριο μετά την προβολή του βίντεο. Στην συνέχεια τους ζητήθηκε μέσα από μία διαδικασία εναλλασσόμενων ατομικών και ομαδικών σταδίων να παράγουν και να καταγράψουν όσο περισσότερες, πρωτότυπες, διαφορετικές και καλά ανεπτυγμένες ιδέες, μέχρι προοδευτικά να γράψουν την τελική μορφή ενός διηγήματος. Σε επόμενο στάδιο, έγινε ανάλυση του περιεχομένου των ιδεών που παρήχθησαν σε όλα τα στάδια της διαδικασίας με σκοπό να εντοπιστούν τα εναλλακτικά αφηγήματα, προκειμένου στην συνέχεια να κωδικοποιηθούν και να ταξινομηθούν σε αμοιβαία αποκλειόμενες κατηγορίες. Τελικός στόχος ήταν η αξιολόγηση της επίδοσης των ομάδων σε κάθε μια από τις τέσσερις διαστάσεις της αποκλίνουσας σκέψης (ευχέρεια, ευελιξία, μοναδικότητα, ανάπτυξη) εξετάζοντας τις κατηγορίες που παρήχθησαν κατά την ανάλυση ως προς κάθε μια από αυτές τις διαστάσεις. Προκειμένου να είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν αναλύσεις στις παραγόμενες ιδέες, αναπτύχθηκε μία μεθοδολογία η οποία είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί και σε περαιτέρω έρευνες. Λαμβάνοντας υπόψιν τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας, υπάρχουν ενδείξεις πως η αποκλίνουσα σκέψη στην δημιουργική γραφή, εξαρτάται τόσο από την επίδραση της συνεργασίας όσο και του δέους καθώς οι επιδόσεις των συμμετεχόντων διαφοροποιούνται ανάλογα με την συνθήκη στην οποία βρίσκονται. Συνοψίζοντας, διατηρώντας την συνθήκη του συναισθήματος σταθερή, η συνεργασία φαίνεται να ασκεί θετική επίδραση στην αποκλίνουσα σκέψη, ενώ διατηρώντας σταθερή την συνθήκη της συνεργασίας, μικρότερα οφέλη επιφέρει και το συναίσθημα του δέους. Συνδυαστικά, η χρήση της συνεργασίας και του συναισθήματος του δέους επιφέρουν τα μέγιστα αποτελέσματα.
Abstract:
Divergent thinking, which has been used as an indicator and predictor factor of creativity (and often as synonymous with it) for half a century, refers to the ability of an individual to produce many, different, original, and developed (detailed) ideas. This research presents the relevant theoretical background, and then describes the research process for implementing a creative writing test to explore the impact of cooperation and awe in creativity. Despite the important findings, the use of techniques such as emotional stimulation and collaboration have not been studied extensively; for example, they have not been studied in relation to creativity (in the form of divergent thinking) during creative writing. However, this is a field of research that could provide important evidence for the formation of practices for teachers or even for artistic purposes, and to maximize the creative outcome. During the test, 16 participants were asked to see a video (with awe-inspiring or neutral content) and work on a script after the video was viewed. They were then asked through a process of alternating individual and group stages to produce and record as many, original, different and well-developed ideas, until progressively writing the final form of a short story. Later, the content of the ideas produced at all stages of the process was analyzed in order to identify the alternate narratives in order to then encode them and categorize them into mutually exclusive categories. The ultimate goal was to evaluate the performance of the teams in each of the four dimensions of the divergent thinking (fluency, flexibility, originality, elaboration) by examining the categories that were produced during the analysis for each of these dimensions. In order to be able to carry out analyzes of the ideas produced, a methodology has been developed that can be used in further research. Taking into account the results of this research, there are indications that divergent thinking in creative writing depends on both the impact of cooperation and the awe, as the performance of the participants varies according to the condition they are in. Combined, the use of co-operation and the feeling of awe have the greatest results.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Ψυχολογίας, ΠΜΣ, κατεύθυνση Εφαρμοσμένη Γνωστική και Αναπτυξιακή Ψυχολογία, 2018
