Η αποζημίωση των θυμάτων ως απαραίτητο συμπλήρωμα της διεθνούς ποινικής δικαιοσύνης και συστατικό στοιχείο μεταβατικής δικαιοσύνης: υπόχρεοι, δικαιούχοι, μορφές
Τίτλος:
Reparations to victims as a necessary complement of international criminal justice and an essential element of transitional justice: liability for reparations, eligible victims, types and modalities
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Για πρώτη φορά στην ιστορία της διεθνούς ποινικής δικαιοσύνης, η Σύμβαση της Ρώμης παρείχε στα θύματα των εγκλημάτων δικαιοδοσίας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου το δικαίωμα πρόσβασης στη δικαιοσύνη και αποζημίωσης. Από το 2015 το Δικαστήριο έχει εκδώσει τις πρώτες του αποφάσεις που ασχολούνται με τα νομικά ζητήματα που εγείρονται γύρω από το θέμα των αποζημιώσεων (στις υποθέσεις Lubanga, Katanga και Al-Mahdi), από το οποίο εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η επιτυχία του Δικαστηρίου, όπως έχει δηλώσει ήδη το Προδικαστικό του Τμήμα. Στο πρώτο μέρος της εργασίας μου, αφού εξετάζω τη διεθνή νομική θέση των θυμάτων ως φορέων αξίωσης αποζημιώσεων, καθώς και τους λόγους που τα ad hoc δικαστήρια δεν εισήγαγαν τέτοια δυνατότητα, προσεγγίζω το θέμα των αποζημιώσεων ως έναν σημαντικό παράγοντα των μοντέλων μεταβατικής δικαιοσύνης. Στο δεύτερο μέρος, επιλέγω να εμβαθύνω σε κάποια μείζονα ζητήματα, τα οποία έχουν επιχειρήσει να λύσει η έως τώρα νομολογία του Δικαστηρίου (κάποιες φορές κυμαινόμενη) στην προσπάθειά του να διαμορφώσει τις αρχές του Δικαστηρίου σχετικά με τις αποζημιώσεις, όπως για παράδειγμα το αναγκαίο μέτρο απόδειξης ή την έννοια της βλάβης. Εξαιτίας του κεντρικού ρόλου του Ταμείου Αρωγής των Θυμάτων για μία ρεαλιστική προσέγγιση της εφαρμογής των αποζημιώσεων, αφιερώνω ένα συγκεκριμένο κομμάτι στη σχέση του με το ΔΠΔ. Ένα βασικό ζήτημα της εργασίας μου αφορά τη συνεχιζόμενη συζήτηση σχετικά με τις ατομικές ή συλλογικές αποζημιώσεις. Τείνοντας προς τις τελευταίες (ιδίως με μία προσέγγιση με βάση την κοινότητα), προσπαθώ να παρουσιάσω τα υπέρ και τα κατά, βασιζόμενος σε μεγάλο βαθμό στην προοδευτική νομολογία του Διαμερικανικού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Ως τελευταίο κομμάτι της εργασίας μου, προτείνω ότι κάποιες από τις ιδέες που παρουσιάζονται θα μπορούσαν ενδεχομένως να εφαρμοστούν, προκειμένου να επανανοίξει η συζήτηση σχετικά με τις οφειλόμενες γερμανικές αποζημιώσεις στην Ελλάδα σε μία νέα βάση.
Abstract:
For the first time in the history of international criminal justice, the Rome Statute provided the victims of the crimes of the ICC’s jurisdiction with the right to remedy and reparation. Since 2015 the Court has published its first judgments dealing with the legal questions that arise around the reparations issue (in the Lubanga, the Katanga and the Al-Mahdi cases), on which the success of the Court to a large extent depends, as the Pre-Trial Chamber has already declared. In the first part of my thesis, after reviewing the international legal status of the victims as claimants of reparations, as well as the reasons why the ad hoc tribunals never introduced such a possibility, I regard the reparations issue as a major factor of traditional justice models. In the second part, I choose to deepen into some major legal issues that the Court’s jurisdiction has so far tried to resolve (fluctuating sometimes) while trying to establish the principles of the Court regarding reparations, such as the standard of proof or the notion of harm. Due to the central role of the Trust Fund for Victims to a realistic approach of the implementation of reparations, I devote a certain part of my work to its relation with the ICC. A major issue of my thesis is the ongoing dispute about individual or collective reparations. Tending to the latter one (especially on a community-based approach), I try to present pros and contras of both, based to a large extent on the progressive jurisprudence of the IACHR. As a last part of my thesis, I suggest that some of the concepts presented could be possibly applied to reopen the discussion about the reparations Germany owes to Greece on another basis.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, ΠΜΣ, κατεύθυνση Διεθνές Δίκαιο και Διπλωματικές Σπουδές, 2017
