Η ελληνική υψηλή στρατηγική της περιόδου 1910-1932
Τίτλος:
The greek high strategy of the period 1910-1932
Κύρια Υπευθυνότητα:
Κούρνης, Ιωάννης Β.
Επιβλέπων:
Παπασωτηρίου, Χαράλαμπος
Θέματα:
Keywords:
Πόλεμος, ειρήνη, αναθεωρητισμός, ασφάλεια, συμμαχίες War, peace, revisionism, security, alliances
Ημερομηνία Έκδοσης:
2017
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Τα τελευταία χρόνια ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κυρίως μετά το πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016 ακολουθεί μια αναθεωρητική πολιτική, ενώ έχει κλιμακώσει τη τουρκική προκλητικότητα τόσο στο Αιγαίο όσο και στη κυπριακή ΑΟΖ. Η υψηλή στρατηγική που ακολούθησε ο Ελευθέριος Βενιζέλος τη περίοδο 1910-1932 μπορεί να μας δώσει χρήσιμα διδάγματα για την υψηλή στρατηγική που καλείται να ακολουθήσει η Ελλάδα σήμερα απέναντι στη Τουρκία. Η παραπάνω περίοδος χωρίζεται σε δύο υποπεριόδους: Την υποπερίοδο 1910-1923 όπου η Ελλάδα είναι μια αναθεωρητική δύναμη στα Βαλκάνια και επιθυμεί την εδαφική επέκταση και ενσωμάτωση των αλύτρωτων Ελλήνων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Ο Βενιζέλος γίνεται πρωθυπουργός το 1910 και πέτυχε μέσω των μεταρρυθμίσεων και της ρεαλιστικής υψηλής στρατηγικής που ακολούθησε να κάνει την Ελλάδα μια σημαντική δύναμη στα Βαλκάνια. Αποτέλεσμα ήταν ο εδαφικός διπλασιασμός της χώρας το 1912-1913 (Βαλκανικοί Πόλεμοι). Ωστόσο το ξέσπασμα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου τον επόμενο χρόνο θα φέρει τον Βενιζέλο σε σύγκρουση με τον Βασιλιά Κωνσταντίνο σχετικά με τη συμμετοχή ή μη της Ελλάδας στο πόλεμο υπέρ των Συμμάχων. Αυτή η διαφωνία οδήγησε στον «Εθνικό Διχασμό» και στη διάσπαση της χώρας σε δύο κράτη. Η Ελλάδα αν και καθυστερημένα συμμετείχε στο πόλεμο το 1917 και βρέθηκε με τη πλευρά των νικητών. Ο Βενιζέλος κατάφερε να δημιουργήσει την «Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών» με τη Συνθήκη των Σεβρών το 1920. Ωστόσο λάθη και αλαζονεία οδήγησαν στη μικρασιατική καταστροφή το 1922 και στην υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης το 1923 η οποία σήμανε το τέλος της «Μεγάλης Ιδέας». Αντίθετα την υποπερίοδο 1923-1932 η υψηλή στρατηγική της Ελλάδας μεταβάλλεται ριζικά καθώς βγαίνοντας μετά από δέκα χρόνια συνεχών πολέμων, προσπαθεί να διασφαλίσει τα κεκτημένα. Συνεπώς επιδίωξή της είναι η ασφάλειά της και η μη αλλαγή των συνόρων. Την περίοδο του Μεσοπολέμου αναθεωρητική δύναμη στη περιοχή ήταν η Βουλγαρία. Συνεπώς η Ελλάδα για να αντιπαλέψει τον βουλγαρικό αναθεωρητισμό, σύναψε συμμαχίες με τα γειτονικά κράτη (Ιταλία, Τουρκία, Γιουγκοσλαβία). Σήμερα αναθεωρητική δύναμη στη περιοχή είναι η Τουρκία. Συνεπώς η Ελλάδα καλείται να εμβαθύνει τις συμμαχίες της με Κύπρο, Ισραήλ και Αίγυπτο, ακόμα και να εντάξει και άλλα κράτη σε αυτές τις συμμαχίες για την εξισορρόπηση της τουρκικής ισχύς.
Abstract:
In recent years, Turkish President Recep Tayyip Erdogan, following the coup d\'état in July 2016, has followed a revision policy and has escalated Turkish provocation in both the Aegean sea and the Cypriot EEZ. The high strategy followed by Eleftherios Venizelos in the period 1910-1932 can give us useful lessons for the high strategy that Greece is going to pursue today against Turkey. The above period is divided into two subperiods: The subperiod 1910-1923, where Greece is a revisionist force in the Balkans and wishes the territorial expansion and integration of the unruly Greeks of the Ottoman Empire. Venizelos became Prime Minister in 1910 and succeeded with the reforms and the realistic high strategy that followed to make Greece a major force in the Balkans. The result was the territorial doubling of the country in 1912-1913 (Balkan Wars). However, the outbreak of World War I the next year will bring Venizelos in conflict with King Constantine on whether or not Greece participates in the war in favor of the Allies. This disagreement led to the "National Dissolution" and to the splitting of the country into two states. Greece, although lately participated in the war in 1917 and was found on the side of the winners. Venizelos managed to create the "Greece of the two continents and the five seas\" with the Treaty of Sevres in 1920. However, mistakes and arrogance led to the disaster in Asia Minor in 1922 and to the signing of the Lausanne Treaty in 1923 which marked the end of the "Great Idea". In contrast to the sub-period 1923-1932, Greece's high strategy is radically changing as it emerges after ten years of continuous wars, trying to secure the achievements. Therefore, its pursuit is its security and the non-change of borders. During the interwar period, a revision force in the region was Bulgaria. Greece, therefore, to fight the Bulgarian revisionism, has made alliances with its neighbors (Italy, Turkey, Yugoslavia). Today, a revisionist force in the region is Turkey. Therefore, Greece is called upon to deepen its alliances with Cyprus, Israel and Egypt, and even to include other states in these alliances to balance Turkish power.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, ΠΜΣ, κατεύθυνση Διεθνείς Σχέσεις και Στρατηγικές Σπουδές, 2017
