Η προσχώρηση και αποχώρηση κράτους από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Οικονομική και Νομισματική Ένωση
Τίτλος:
The accession and withdrawal of a state from the European Union and the Economic and Monetary Union
Κύρια Υπευθυνότητα:
Διαλέτη, Αλεξάνδρα Δ.
Επιβλέπων:
Παπαγιάννης, Δονάτος Ι.
Θέματα:
Keywords:
Προσχώρηση, κριτήρια Κοπεγχάγης, άρθρο 50, Brexit, Οικονομική και Νομισματική Ένωση, ευρώ, κριτήρια σύγκλισης, αποχώρηση, αποπομπή Accession, Copenhagen criteria, article 50, Brexit, Economic and Monetary Union, euro, convergence criteria, withdrawal, expulsion
Ημερομηνία Έκδοσης:
2018
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Ο απώτερος στόχος του ευρωπαϊκού ενοποιητικού εγχειρήματος, στο ξεκίνημά του, παρά το οικονομικό του περιεχόμενο, δεν ήταν οικονομικός αλλά πολιτικός. Έπρεπε να διατηρηθεί η ειρήνη μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας. Η τεράστια επιτυχία του εγχειρήματος, ο οικονομικός χαρακτήρας του οποίου ενισχυόταν όλο και περισσότερο, ώθησε τρίτες χώρες να ζητήσουν την ένταξή τους. Το μοναδικό κριτήριο προσχώρησης που περιείχαν οι Συνθήκες, η «ευρωπαϊκότητα» της αιτούσας χώρας, συνοδευόταν και από άλλα άγραφα κριτήρια, όπως η ύπαρξη δημοκρατικού καθεστώτος, που προσέδιδε στο δίκαιο της προσχώρησης χαρακτήρα εθιμικού δικαίου. Η καταγραφή για πρώτη φορά, το 1993, ενός συνόλου κριτηρίων προσχώρησης, αυστηροποίησε αρκετά τη διαδικασία της ένταξης τρίτων χωρών. Η χρησιμοποίηση των κριτηρίων ήταν επιτυχημένη και η διεύρυνση έδωσε ώθηση στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Σχεδόν ταυτόχρονα με την εισαγωγή των κριτηρίων δημιουργείται η ΟΝΕ ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της ΕΕ στην πορεία για μια «όσο το δυνατόν στενότερη ένωση των λαών της Ευρώπης». Βασίζεται σε δύο πυλώνες, τη νομισματική και την οικονομική πολιτική. Η πρώτη ασκείται ενιαία από την ΕΚΤ, τη νέα υπερεθνική δομή που δημιουργήθηκε για το σκοπό αυτό. Η οικονομική πολιτική είναι αποκεντρωμένη και ασκείται από τα κράτη μέλη. Η ένταξη στην ΟΝΕ είναι υποχρεωτική για τα κράτη μέλη της ΕΕ και πραγματοποιείται μετά την πλήρωση των κριτηρίων σύγκλισης. Παράλληλα, οφείλουν να συμμορφώνονται ως προς τα δημόσια οικονομικά τους, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης προκειμένου να διατηρείται η σταθερότητα στην ευρωζώνη. Το 2008, η οικονομική κρίση που έπληξε την ευρωζώνη δημιούργησε έντονο προβληματισμό σχετικά με τη δυνατότητα εξόδου μιας χώρας από το ευρώ. Είναι δυνατή η εθελούσια αποχώρηση μιας χώρας από την ευρωζώνη ή ακόμα και η αποβολή της, παρόλο που δεν υφίσταται σχετική διάταξη στο ενωσιακό δίκαιο; Παρόμοιο προβληματισμό δημιούργησε και η εισαγωγή του άρθρου 50 στη ΣΕΕ. Ήταν νομικά δυνατή η αποχώρηση κράτους μέλους από την ΕΕ πριν από τη Συνθήκη της Λισαβόνας; Το άρθρο 50, από την πρώτη στιγμή της εισαγωγής του στο σχέδιο Συντάγματος της Ευρώπης, κρίθηκε ως ανεπαρκές. Μετά την απόφαση του Ην. Βασιλείου να αποχωρήσει από την ΕΕ και την ολοκλήρωση της διαδικασίας αποχώρησης, θα αποδειχθεί η επάρκεια η μη της εν λόγω διάταξης.
Abstract:
Originally, the ulterior goal of the European unification project was not financial but political, despite its financial content. Peace between France and Germany had to be maintained. The massive success of the project, the economic character of which was continually strengthened, led third countries to ask for their accession. The only criterion of accession, which was included in the Treaties, was the “Europeanness” of the applicant country, accompanied by other unwritten criteria, such as the existence of a democratic regime that characterized the law of accession as customary. In 1993, a set of criteria was established for the first time and resulted in toughening the process of integration of third countries. The use of the criteria was successful and the enlargement gave the necessary impetus to the European integration. Almost simultaneously with the introduction of the criteria, EMU is created, which was one of the European Union’s greatest achievements on the path towards an “even closer union among the peoples of Europe”. It is based on two pillars, the monetary and economic policy. The first one is exercised entirely by ECB, the new supranational structure, which was created for that purpose. The economic policy is decentralized and exercised by the member states. The integration in EMU is mandatory for the European Union’s member states and is completed after the fulfillment of the convergence criteria. At the same time, they have to comply with their public finances, in accordance with the provisions of the Stability and Growth Pact, so that the Eurozone’s stability is maintained. In 2008, the economic crisis which hit the Eurozone, led to serious concerns regarding the possibility of a country leaving the euro. Is it possible for a country to voluntarily exit the Eurozone or to be expelled, even if there is no relevant provision in the EU Law? A similar concern was raised after the introduction of article 50 in the Treaty on EU. Was the withdrawal of a member state from the EU before the Lisbon Treaty legally possible? Article 50, from the very beginning of its introduction into the draft Constitution for Europe was considered inadequate. After United Kingdom’s decision to leave Europe, and when its withdrawal procedure is completed, the adequacy, or otherwise, of this particular provision will be proven.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, ΠΜΣ, κατεύθυνση Εθνική και Ενωσιακή Διοίκηση, 2018
