Η χρηματοδότηση της τρομοκρατίας ως έκφανση των διεθνών σχέσεων: το παράδειγμα της Μέσης Ανατολής και του Ισλαμικού Κράτους
Τίτλος:
Terrorism financing as an aspect of international relations: the case of the Middle East and the Islamic State
Κύρια Υπευθυνότητα:
Κοκορίγκου, Άννα Σ.
Επιβλέπων:
Παπασωτηρίου, Χαράλαμπος
Θέματα:
Keywords:
Χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, διεθνείς σχέσεις, Μέση Ανατολή, Ισλαμικό Κράτος Financing terrorism, international relations, Middle East, Islamic State
Ημερομηνία Έκδοσης:
2017
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις των Διεθνών Σχέσεων στον 21ο αιώνα αποτελεί το φαινόμενο της τρομοκρατίας, το οποίο έλαβε νέες διαστάσεις μέσα από την εμφάνιση του γνωστού «Ισλαμικού Κράτους». Η οργάνωση κατόρθωσε σε μικρό χρονικό διάστημα να αποκτήσει διεθνή φήμη και παρουσία, και να δώσει το δικό της στίγμα στον χάρτη της Μέσης Ανατολής, εν μέσω της βαθιάς κρίσης που ταλανίζει την περιοχή. Το - πρωτοφανές αυτό - κατόρθωμα για την τρομοκρατία σαν θεσμό, κατέστη δυνατό κατά κύριο λόγο διότι το ISIS αξιοποίησε τη χρηματοδότηση που λάμβανε, ώστε να δώσει σάρκα και οστά στον βασικό του πολιτικό στόχο, τη δημιουργία ενός κράτους με την ρεαλιστική χροιά του όρου, υιοθετώντας σύγχρονες πρακτικές, σε συνδυασμό με τις προηγούμενες «εμπειρίες» άλλων οργανώσεων, όπως η Al Qaeda. Η παρούσα εργασία φιλοδοξεί να διερευνήσει το πώς η χρηματοδότηση της τρομοκρατίας μπορεί να αποτελέσει το στοιχείο εκείνο που μετατρέπει μια οργάνωση περιορισμένων δυνατοτήτων σε μια πραγματική απειλή για τη διεθνή ασφάλεια, και πως αυτό είναι ένα δυνάμει πεδίο αντιπαραθέσεων για τα ίδια τα κράτη, καθώς η ενίσχυση ή η καταπολέμηση μιας τρομοκρατικής οργάνωσης συνιστά ουσιαστική πολιτική επιλογή. Το κυρίαρχο, ωστόσο, ερώτημα που απασχολεί την παρούσα εργασία είναι απλό: «Που και πώς βρίσκει τα χρήματα της μια τρομοκρατική οργάνωση;». Μέσα από το παράδειγμα του ISIS, αναλύονται οι βασικές πηγές και πρακτικές της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, τα πιο σημαντικά «κανάλια» διακίνησης των κεφαλαίων της, αλλά αποσαφηνίζονται και έννοιες όπως αυτή του «οργανωμένου εγκλήματος», που συγχέεται τακτικά με αυτήν της τρομοκρατίας στα πλαίσια του ζητήματος της χρηματοδότησης. Παράλληλα, αξιοποιείται η θεωρία του ρεαλισμού, ως ένα χρήσιμο εργαλείο ανάλυσης τόσο του ίδιου του Ισλαμικού Κράτους, όσο και της αντίδρασης της διεθνούς κοινότητας απέναντι στην νέα αυτή απειλή για την παγκόσμια τάξη. Η παρούσα έρευνα επιδιώκει να αποδώσει μια όσο το δυνατόν πιο σφαιρική εικόνα του ζητήματος της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, με σκοπό να τονίσει την σπουδαιότητα της συντονισμένης δράσης των κρατών για την αντιμετώπιση της.
Abstract:
One of the greatest challenges of the International Relations in the 21st century is the phenomenon of terrorism, which took on new dimensions through the appearance of the well-known “Islamic State”. The organization managed, in a short period of time, to gain international reputation and presence, and to leave its own mark on the map of the Middle East, amid the deep crisis that has been plaguing the region. This unprecedented achievement of terrorism as an institution, became possible primarily because ISIS used the funding it received to give flesh and bone to its main political objective, the creation of a state in the realistic sense of the term, adopting modern practices combined with the previous experiences of other organizations, such as Al Qaeda. This thesis aims to explore how terrorism financing can be the factor that transforms a limited-capacity organization into an actual threat to international security, and how this is a potential field of conflict for the states themselves, since the support or combat of a terrorist organization constitutes a substantial political choice. However, the dominant question that concerns this thesis is simple: “Where and how does a terrorist organization find its money?’’. Through the example of ISIS, the main sources and practices of terrorism financing are analyzed, as well as the main “channels” through which the movement of its funds is conducted, but also, concepts such as “organized crime’’, which is often confused with terrorism in the context of funding, are clarified. At the same time, political realism is used as a helpful tool to analyze both the Islamic State itself, as well as the reaction of the international community to this new threat to world order. This research seeks to give an as broad as possible picture of the issue of terrorism financing, in order to highlight the importance of coordinated state action to address it.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, ΠΜΣ, κατεύθυνση Διεθνείς Σχέσεις και Στρατηγικές Σπουδές, 2017
