Η συμβολή του τουρισμού στην ελληνική οικονομία την περίοδο 2000-2016 και προοπτικές τουριστικής ανάπτυξης: εμπειρική διερεύνηση
Τίτλος:
The contribution of tourism to the greek economy during the period 2000-2016 and prospects for tourism development: empirical research
Κύρια Υπευθυνότητα:
Μουζάκης, Ευστάθιος Α.
Επιβλέπων:
Κέφης, Βασίλειος Ν.
Θέματα:
Keywords:
Ελληνική οικονομία, τουριστικός σχεδιασμός, τουριστικό προϊόν, εναλλακτικές μορφές τουρισμού, τουριστική ανάπτυξη Greek economy, tourism planning, tourism product, alternative forms of tourism, tourism development
Ημερομηνία Έκδοσης:
2017
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Ο φυσικός πλούτος και η γεωγραφική θέση της Ελλάδας, αποτελούν τα σημαντικότερα πλεονεκτήματά της. Η Ελλάδα αποτελεί μία από τις σημαντικότερες τουριστικές αγορές υποδοχής και ο τουρισμός είχε πάντα μία αξιόλογη θέση στη διαμόρφωση της εθνικής οικονομίας, γεγονός που αναδείχθηκε την εποχή της οικονομικής κρίσης. Επακόλουθο της οικονομικής δυσχέρειας, ήταν η ανάδειξη των θετικών αποτελεσμάτων του τουρισμού, λόγω της συρρίκνωσης των άλλων κλάδων της οικονομικής δραστηριότητας. Ο κλάδος του τουρισμού, ενώ αρχικά επηρεάστηκε, σε σύντομο χρονικό διάστημα παρουσίασε θετικό πρόσημο ανάπτυξης. Συνεπώς, η Ελλάδα είχε και εξακολουθεί να έχει τον τουρισμό ως δυναμική παραγωγική βάση. Όμως, για μεγάλο χρονικό διάστημα παρήγαγε χωρίς τη διαμόρφωση, την ανάπτυξη και την εφαρμογή μιας ορθολογικά δομημένης στρατηγικής, ώστε να καταστεί ανταγωνιστική και βιώσιμη. Επιπρόσθετα, η οικονομική ύφεση οδήγησε στη συρρίκνωση του εισοδήματος, βάσει του οποίου πραγματοποιείται η τουριστική δραστηριότητα. Σε αυτό, προστίθεται η ευαισθησία του τουριστικού προϊόντος στις υψηλές φορολογικές επιβαρύνσεις, στα φαινόμενα παραοικονομίας, καθώς και στην πολιτική κατάσταση της χώρας, παράγοντες που διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη διαμόρφωση της τουριστικής ζήτησης. Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας αποτελεί η ανάλυση της συμβολής του τουρισμού στην Ελληνική Οικονομία και η διερεύνηση προοπτικών τουριστικής ανάπτυξης. Καταγράφονται οι διαχρονικές επιρροές του τουρισμού στο ΑΕΠ, στις τουριστικές εισπράξεις, στην απασχόληση, παθογένειες και προτείνονται τρόποι αντιμετώπισης. Το πρώτο στάδιο είναι η θεωρητική προσέγγιση και το δεύτερο είναι η εμπειρική διερεύνηση, στάδια τα οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους, καθώς απαραίτητη προϋπόθεση για την εμπειρική διερεύνηση, είναι πρώτα να υπάρχει θεωρητική κατάρτιση. Η μεθοδολογία που έχει ακολουθηθεί είναι καταρχάς η θεωρητική προσέγγιση του τουρισμού. Εξετάζονται αναλυτικά οι ορισμοί του τουρισμού, οι διακρίσεις, η ιστορική εξέλιξη, ο τουριστικός σχεδιασμός, το τουριστικό προϊόν, οι οικονομικές και μη οικονομικές επιρροές, η ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού και εργαλεία τουριστικής ανάπτυξης. Αντλήθηκαν στοιχεία από την ελληνική και τη ξένη βιβλιογραφία, το διαδίκτυο, καθώς και αποτελέσματα από έρευνες. Ακολούθως, εκπονήθηκε ερωτηματολόγιο, το οποίο αναρτήθηκε στο διαδίκτυο προς συμπλήρωση, στα πλαίσια της εμπειρικής διερεύνησης. Τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου, σε συνδυασμό με τη θεωρητική προσέγγιση, οδήγησαν στην εξαγωγή συμπερασμάτων και προτάσεων. Για την περαιτέρω ανάπτυξη του τουριστικού κλάδου αρχικά προτείνεται η μείωση του ΦΠΑ, ώστε να προσελκυσθούν νέες επενδύσεις, να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας, να μειωθεί η τιμή του τουριστικού πακέτου και να αυξηθεί το περιθώριο κέρδους των επιχειρήσεων. Σε συνδυασμό με την εντατικοποίηση των ελέγχων από τους αρμόδιους φορείς, για πάταξη φαινομένων ανασφάλιστης εργασίας και φοροδιαφυγής και τη χάραξη εθνικής στρατηγικής για βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, μπορεί να δοθεί η ώθηση για ανάπτυξη. Στη συνέχεια, επισημαίνεται πως ο τουριστικός κλάδος πρέπει διαρκώς και όχι περιστασιακά, να αντιμετωπίζεται ως βασικός αναπτυξιακός τομέας. Ακόμη, προτείνεται η ανάπτυξη συνεργειών με άλλους τομείς της οικονομίας και η διαφοροποίηση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, με την προώθηση εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Τέλος, ως εργαλεία τουριστικής ανάπτυξης προτείνονται η χρήση του διαδικτύου και των social media.
Abstract:
The natural wealth and the geographical position of Greece are its most important assets. Greece is one of the most important host tourism markets and tourism has always had a remarkable place in the formation of the national economy, which emerged at the time of the economic crisis. Consequence of the economic crisis was to highlight the positive effects of tourism, due to the contraction of other sectors of economic activity. The tourism industry, while initially affected, soon showed a positive sign of growth. Consequently, Greece had and continues to have tourism as a dynamic productive base, but for a long time produced without the formulation, the development and the implementation of a rationally structured strategy, so as to become competitive and sustainable. Additionally, the economic crisis has led to a decline in the income on which tourism activity takes place. The Greek tourism product has high sensitivity to tax burdens, the underground economy, and the country's political status, factors that play a key role in determining tourism demand. Purpose of this work is to analyze the contribution of tourism to the Greek economy and to explore prospects for tourism development. It records the influences of tourism to Gross Domestic Product (GDP), tourism receipts, employment, pathologies and suggests workarounds. The first stage is the theoretical approach followed by the empirical research, stages which are inseparably connected, as the theoretical approach is a prerequisite for the empirical research. The followed methodology is primarily the theoretical approach of tourism. The definitions of tourism, the distinctions, historical development, tourism planning, the tourism product, economic and non-economic influences, alternative forms of tourism development and tourism development tools are analyzed in detail. Data from Greek, foreign bibliography, the internet and outcomes from surveys, were acquired. A questionnaire was prepared and posted on the internet for completion. The results of the questionnaire, in conjunction with the theoretical approach, led to conclusions and proposals. For the further development of the tourism industry, it is initially proposed to reduce VAT in order to attract new investments, to reduce unemployment, to reduce the price of the package tour and to increase the profit margin of businesses. Combined with the intensification of controls by the competent bodies and the formulation of a national strategy for sustainable tourism development, the impulsion for growth can be given. It is pointed out that the tourism industry must be treated as a key development sector constantly and not occasionally. It is also proposed to develop cooperation with other sectors of the economy and to diversify the Greek tourism product by promoting alternative forms of tourism. Finally, the use of the Internet and social media is proposed as a special tool for tourism development.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, ΠΜΣ, κατεύθυνση Οικονομική Επιστήμη, 2017
