Προβλήματα και δυσκολίες των ατόμων με αναπηρία στην ελληνική κοινωνία: η περίπτωση των τυφλών
Τίτλος:
Problems and difficulties of people with disabilities in Greek society: the case of the blind
Κύρια Υπευθυνότητα:
Δροσάκη, Ευστρατία Σ.
Επιβλέπων:
Λυδάκη, Άννα Α.
Θέματα:
Keywords:
Αναπηρία, άτομα με προβλήματα όρασης, απασχόληση και εργασία, προσβασιμότητα, κοινωνικό στίγμα Disability, visually impaired people, employment and work, accessibility, social stigma
Ημερομηνία Έκδοσης:
2017
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να μελετήσει τις δυσκολίες και τα προβλήματα των ατόμων με αναπηρία γενικότερα και των ατόμων με αναπηρία όρασης ειδικότερα, στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία και να αναδείξει τις βασικές προβληματικές, προτείνοντας λύσεις. Η εργασία χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος παρουσιάζεται το θεωρητικό πλαίσιο, με μια ιστορική αναδρομή για την αναπηρία συνολικά, εστιάζοντας στα πολύ κρίσιμα ζητήματα της εργασίας και της προσβασιμότητας, καθώς αποτελούν βασικά προαπαιτούμενα για μια κοινωνία ίσων ευκαιριών. Στο δεύτερο μέρος, παρουσιάζεται αναλυτικά η περίπτωση των ατόμων με προβλήματα όρασης, με παρουσίαση των δεδομένων της επιτόπιας έρευνας που διεξήχθη στον Φάρο Τυφλών Ελλάδος. Επέλεξα να ασχοληθώ με τη συγκεκριμένη πληθυσμιακή ομάδα για να αναδείξω τα προβληματικά σημεία της κοινωνικής πραγματικότητας που καθιστούν δύσκολη την καθημερινότητα για τα άτομα με προβλήματα όρασης. Συγκεκριμένα, στο πρώτο κεφάλαιο της εργασίας γίνεται αποσαφήνιση βασικών εννοιών και παρουσίαση των βασικών μοντέλων προσέγγισης της αναπηρίας, εστιάζοντας στη μετάβαση από το Ιατρικό στο Κοινωνικό Μοντέλο. Στο δεύτερο κεφάλαιο, αναφερόμαστε εκτενώς στο πολύ σημαντικό ζήτημα των κοινωνικών διακρίσεων. Δηλαδή, στο κοινωνικό στίγμα και τις στερεοτυπικές αντιλήψεις, ανιχνεύοντας τα μέσα διαιώνισής τους και επιχειρώντας να βρούμε τρόπους αποδόμησης τους, ώστε να επιτευχθεί η πλήρης κοινωνική ένταξη κάθε πτυχής διαφορετικότητας στην ελληνική κοινωνία. Στο τρίτο κεφάλαιο, επικεντρωνόμαστε στο ζήτημα της απασχόλησης και της εργασίας και στο ακανθώδες θέμα των επαγγελματικών προοπτικών των ατόμων με αναπηρία, με αναφορά στη σχετική νομολογία. Στο τέταρτο κεφάλαιο, ασχολούμαστε με το φλέγον ζήτημα της καθολικής προσβασιμότητας, προσπαθώντας να εξηγήσουμε τα πολλαπλά οφέλη μιας καθολικά προσιτής κοινωνίας για όλα τα μέλη της και παρουσιάζοντας τα εμπόδια κάθε είδους που υπάρχουν σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητας στην ελληνική κοινωνία για τα άτομα με αναπηρία, ενώ γίνεται και πάλι συνοπτική παρουσίαση της βασικής νομολογίας. Στο πέμπτο κεφάλαιο, ακολουθεί μια σύνοψη βασικών θεωριών και ζητημάτων και αναφερόμαστε ειδικότερα στα προβλήματα όρασης και στον Αγώνα των Τυφλών που αποτέλεσε την πρώτη οργανωμένη προσπάθεια χειραφέτησης αναπήρων στην ελληνική κοινωνία. Στο έκτο κεφάλαιο της εργασίας, παρουσιάζεται το κέντρο συλλογής δεδομένων της διεξαχθείσας έρευνας, η επιλογή της ερευνητικής μεθόδου και τα πορίσματα της ποιοτικής έρευνας. Ακολουθεί η ανάλυση των κατηγοριών που ανέκυψαν βάσει των δεδομένων, αναφορικά με την εκπαίδευση, την απασχόληση και την εργασία, την προσβασιμότητα, το κοινωνικό στίγμα και τις σχέσεις των πληροφορητών με τον Φάρο Τυφλών Ελλάδος. Στο τέλος εξάγονται χρήσιμα συμπεράσματα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε περαιτέρω έρευνα και ανάλυση.
Abstract:
The purpose of this paper is to study the difficulties and problems of people with disabilities in general and people with visual impairment in particular, in modern Greek society by depicting the underlying problems and proposing solutions. The report is divided into two parts: The first part presents the entire theoretical framework, with a historical overview of disability, focusing on the very critical issues of work and accessibility, as they are basic prerequisites for a society of equal opportunities. The second part presents the case of the visually impaired, elaborating on the data of the field survey conducted in the Lighthouse for the Blind of Greece. I chose to deal with this specific population group to highlight the problematic points of social reality that diminishes their quality of life. Specifically, the first chapter of the paper, aims to clarify basic concepts and to present the basic models of approach to disability, focusing on the transition from the Medical Model to the Social Model. The second chapter, discusses the significant issue of social discrimination. The social stigma and stereotypical perceptions, by detecting the ways of their perpetuation and by trying to find ways of their deconstruction, in order to achieve full social integration of every aspect of diversity in the Greek society. The third chapter, focuses on the subject of employment and work and on the thorny issue of the career prospects of people with disabilities, with reference to the relevant case law. The forth chapter, presents the blatant issue of universal accessibility by explaining the multiple benefits of a globally accessible society for all its members and presenting the obstacles that exist in all aspects of everyday life in the Greek society for people with disabilities, while a summary of the basic case law is further elaborated. The fifth chapter summarizes basic theories and issues and refers in particular to the disability of vision and the Struggle of the Blind, which was the first organized effort to emancipate disabled people in Greek society. The sixth chapter presents the interviewees, the choice of the research method and the findings of qualitative research. The notional categories that emerged, are analyzed, based on the data on education, employment and work, accessibility, social stigma and interaction experiences with the Lighthouse for the Blind of Greece. Finally, useful conclusions are drawn that could lead to further research and analysis.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Κοινωνιολογίας, ΠΜΣ "Κοινωνιολογία", κατεύθυνση Κοινωνικός Αποκλεισμός και Μειονότητες, 2017
