Aspects of popular ethos on the field of athenian musical scene
Κύρια Υπευθυνότητα:
Δασκαλάκη, Ειρήνη Σ.
Επιβλέπων:
Τσοκανή, Χαρίκλεια
Θέματα:
Keywords:
Λαϊκή μουσική, αθηναϊκή μουσική σκηνή, ηγεμονικά παραδείγματα, δομές και σχέσεις εξουσίας "laiki" music, popular music, athenian musical scene, hegemonic examples, power structures and relationships
Ημερομηνία Έκδοσης:
2017
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η μελέτη εστιάζει στο παρόν της «λαϊκής» μουσικής στην αθηναϊκή μουσική σκηνή, το οποίο κατανοεί μέσα από το παρελθόν του, έχει δε εθνομουσικολογική-ανθρωπολογική προοπτική, σύμφωνα με την οποία η μουσική εξετάζεται ως κουλτούρα και στην κουλτούρα, δηλαδή ως πολιτισμικό μόρφωμα και κοινωνική σχέση και διερευνώνται ζητήματα πολιτικής οικονομίας της μουσικής. Σε αυτή την αναλυτική προοπτική μελετήθηκαν οι εννοιολογήσεις της λαϊκότητας που αντιστοιχούν σε κατηγορίες της μουσικής στο πεδίο της αθηναϊκής σκηνής, καθώς και οι ευρύτερες συμβολικές, κοινωνικές και πολιτικές διαδικασίες στη βάση των οποίων αξιολογούνται και ταξινομούνται οι «λαϊκές» μουσικές πρακτικές. Για αυτή την προσέγγιση χρειάστηκε να ανιχνευτεί το δομικό υπόστρωμα των «λαϊκών» μουσικών πρακτικών, διαδικασία που πραγματοποιήθηκε με εμπειρική και ιστορική έρευνα. Η συλλογή εμπειρικών δεδομένων έγινε με συνεντεύξεις και συζητήσεις, οι οποίες ανέδειξαν τρέχουσες απόψεις, αισθητικές ιδεολογίες, απορρίψεις, κ.λπ. (τις «φωνές» του πεδίου), η ανάλυση των οποίων έφερε στην επιφάνεια υποκείμενες δομές που σχετίζονται με τις εννοιολογήσεις και πρακτικές της «λαϊκής» μουσικής στην σκηνή της Αθήνας. Τέτοιες δομές εμφανίζονται με τη μορφή παλαιότερων κανονιστικών παραδειγμάτων, τα οποία προέκυψαν από αγώνες για ηγεμονία και διακινούνται στο πεδίο υποστηριζόμενα από δίκτυα και θεσμούς, επιδρώντας τόσο στη διαμόρφωση των μουσικών πρακτικών, όσο και στη δημιουργία συλλογικών και ατομικών πολιτισμικών ταυτοτήτων. Η δομημένη τοπική διάσταση, που εκφράζεται στα παλαιότερα ηγεμονικά παραδείγματα, λειτουργεί διαλεκτικά με τις πρακτικές ατόμων και ομάδων και με νεότερα συστήματα πολιτισμικής συγκρότησης, και ανασχηματίζεται, διαμορφώνοντας νέες δομές και παραδείγματα. Η συγχρονική και διαχρονική (ιστορική) μελέτη του πεδίου της σκηνής με τη χρήση της γκραμσιανής έννοιας της ηγεμονίας (ως αναλυτικό εργαλείο εντός του πλαισίου της θεωρίας της πρακτικής), ανέδειξε μια σειρά από τέτοια ηγεμονικά παραδείγματα, τόσο στο παρόν, όσο και σε προηγούμενες ιστορικές περιόδους, στο πεδίο της μουσικής σκηνής, τα οποία διαμορφώνουν αισθητικές ιδεολογίες, και -συνάμα- πολιτισμική κλίμακα, που συνδυάζονται με μορφές συμβολικού κεφαλαίου, στη βάση των οποίων ταξινομούνται όχι μόνο οι μουσικές πρακτικές που θεωρούνται «λαϊκές», αλλά και οι δημιουργοί και οι αποδέκτες τους. Με αυτόν τον τρόπο η μουσική σκηνή γίνεται πεδίο άσκησης εξουσίας. Προκειμένου αυτή η σχέση να αναδειχτεί και να ερμηνευτεί, η ανάλυση επικεντρώθηκε σε ζητήματα της ιστορίας και της εξουσίας και στη διαδραστική δυναμική ομάδων και ατόμων, θεσμών και δημιουργών, καθώς και τοπικών και υπερτοπικών δυναμικών, στη διαδικασία διαμόρφωσης και νοηματοδότησης των μουσικών πρακτικών που χαρακτηρίζονται ως λαϊκές. Η αναλυτική-ερμηνευτική προσέγγιση ανέδειξε στρατηγικές ατόμων και ομάδων για τη διεκδίκηση ηγεμονίας, διαδικασίες συγκρότησης επιλεκτικής παράδοσης και εν τέλει μια σειρά από δομές και σχέσεις εξουσίας στο πεδίο της αθηναϊκής μουσικής σκηνής, καθώς και στο ευρύτερο πολιτισμικό πεδίο, η δυναμική των οποίων ερμηνεύτηκε με τη χρήση της ιστορίας (ανάλυση σε βάθος χρόνου των κοινωνικοπολιτικών συγκειμένων). Τοιουτοτρόπως δημιουργήθηκε μια θεωρία για τη λαϊκή μουσική στη σκηνή της Αθήνας, της οποίας η ερμηνευτική ισχύς καλύπτει διαχρονικά και συγχρονικά φαινόμενα του πολιτισμικού πεδίου. Σε αυτό το θεωρητικό πλαίσιο, η «λαϊκότητα», σαν προσδιορισμός της μουσικής στην αθηναϊκή σκηνή, αναδύθηκε ως πεδίο νοήματος λόγου και πρακτικής συγκροτημένο σε μια δομημένη ιστορική τάξη και σε υπόρρητη συνάρτηση με τον πολιτικό βίο της χώρας.
Abstract:
This study focuses on the present status of “laiki” (folk-popular) music on the stage (musical scene) of Athens, which can be understood through its past. The study has an ethnomusicological-anthropological approach, according to which music is considered as a cultural form, ie as a cultural construct and a social relationship, where issues of the political economy of music are explored. In this perspective, conceptual and practical aspects of “laikotita” as a quality of music, were studied in the field of the Athenian scene as well as the wider symbolic, social and political processes on the basis of which “laikes” musical practices are evaluated and classified. For this approach, it was necessary to detect the structural substrate of "laikes" musical practices, a process conducted by empirical and historical research. The collection of empirical data was done through interviews and discussions, which revealed current views, aesthetic ideologies, rejections, etc. (the "voices" of the field), analysis of which brought to light the underlying structures related to the concepts and practices of "laiki" music on the scene of Athens. Such structures appear in the form of older hegemonic normative examples that emerged from struggles for hegemony supported by networks, structures and institutions. The structured local dimension, expressed in the older hegemonic examples, works dialectically with the practices of individuals and groups and also widen, reshape and differentiate, which leads to the formation of new structures and examples. By using the gramscian concept of hegemony as an analytical tool, within the framework of the theory of practice, I spotted and analysed a series of hegemonic examples that guided and delimited the musical practices that served the Athenian scene in previous historical periods, both influencing and shaping musical practices, also creating collective and individual identities. These hegemonic examples form a musical aesthetic, artistic-cultural scale and aesthetic ideologies associated with the creation and distribution of symbolic capital, on the basis of which not only are classified and evaluated the music practices that are considered "laikes", but also the creators and the their recipients in the music scene (including the wider cultural field), which in this way becomes a field of exercise of power. The purpose of this study was to highlight and interpret this relationship. The analysis focused on issues of history and power and the interactive dynamics of groups and individuals, institutions and creators, local and global cultural fields, in the process of forming musical practices characterised as “laikes”. The analytical-interpretive process has highlighted the strategies of individuals and groups to claim hegemony, processes of selective tradition, and ultimately a series of structures and relations of power in the field of the Athenian music scene, as well as in the wider cultural field whose dynamics were interpreted with the use of history (sociopolitical historical analysis of the contexts). This way, a new theory of popular music was created on the scene of Athens, whose interpretative power covers the temporal and cross-cultural phenomena of the cultural field. In this new theoretical context, "laiki", as a definition of music on the Athenian scene, emerged as a means of reason and practice, structured in historical order and in a subordinate relationship with the political life of the country.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού, ΠΜΣ, κατεύθυνση Πολιτιστική Διαχείριση, 2017
