Πενήντα χρόνια από τον Μονοδιάστατο Άνθρωπο: η επικαιρότητα του Herbert Marcuse σήμερα
Τίτλος:
Fifty years after One Dimensional Man: the relevance of Herbert Marcuse in our time
Κύρια Υπευθυνότητα:
Καρούτσος, Σίμων Ξ.
Επιβλέπων:
Γεωργοπούλου, Παναγιώτα
Θέματα:
Keywords:
Χέρμπερτ Μαρκούζε, Κριτική Θεωρία, Σχολή της Φρανκφούρτης Herbert Marcuse, Critical Theory, Frankfurt School
Ημερομηνία Έκδοσης:
2016
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Αντικείμενο της παρούσης εργασίας είναι το ερώτημα περί της επικαιρότητας που εξακολουθεί να διατηρεί ή όχι το έργο ενός από τους κεντρικούς στοχαστές της πρώτης περιόδου της Σχολής της Φρανκφούρτης, του Herbert Marcuse, πενήντα χρόνια μετά την έκδοση ενός εκ των βασικών του έργων, του Μονοδιάστατου Ανθρώπου, το οποίο χρησιμοποιείται εδώ ως το βασικό κείμενο αναφοράς. Παρακολουθούνται, προς τούτο, οι συνυφασμένες μεταξύ τους πορείες της ζωής και του έργου του Γερμανού στοχαστή με εστιακό σημείο την δεκαετή περίπου περίοδο που ακολουθεί την έκδοση του Μονοδιάστατου Ανθρώπου, περίοδο κατά την οποία ταυτοχρόνως εμφανίζεται, αποκτά δυναμική, κλιμακώνεται και σταδιακά αρχίζει να υποχωρεί ένα ευρύ κινηματικό και εξεγερσιακό κλίμα τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη. Το ειδικό ερώτημα της εργασίας θεμελιώνεται ακριβώς στην παρατήρηση ότι η στενή, διαλεκτική σχέση που ανέπτυξε ο Marcuse με τα κινήματα της εποχής φαίνεται ως να παγιώνει την επικαιρότητα του στην συγκεκριμένη ιστορική αυτή στιγμή. Καθώς κινούμαστε προς τη δική μας εποχή προσπαθούμε να διακρίνουμε το κατά πόσον αυτή η πρόσληψη ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα ή όχι. Συγκρίνοντας τα δεδομένα του δικού μας καιρού με αυτά της εποχής του Μονοδιάστατου Ανθρώπου προσπαθούμε να δούμε αν η έννοια της μονοδιάστατης κοινωνίας καθώς και οι προοπτικές υπέρβασής της έχουν εφαρμογή στο σήμερα. Συμπεραίνουμε ότι η όποια απάντηση πρέπει να αναζητηθεί στο σημείο που τέμνονται οι δύο πιο βασικοί άξονες της σκέψης του, αυτοί της θεωρίας και της επαναστατικής πράξης.
Abstract:
The subject of this dissertation is the relevance that the work of Herbert Marcuse, one of the main thinkers of the first period of the Frankfurt School, maintains today, fifty years after the appearance of One Dimensional Man, which is going to be our main text of reference. To that end, we follow the intertwined trajectories of his life and his work, with our focal point being the decade that follows the publication of One Dimensional Man, a period during which, in the United States as well as in Europe, a wide movement of protest, dissent and upheaval appears, gathers momentum, climaxes and gradually recedes. The specific question of our paper is grounded exactly in the observation that the close dialectical relation which Marcuse developed with the movements of this era seems to freeze his relevance to this particular historical moment. As we move towards our age we are trying to discern if this perception about Marcuse is true or not. By comparing the realities of our time with those of the time of One Dimensional Man, we are trying to determine if the concept of one dimensional society as well as the prospects of its transcendence can be applicable today. We conclude that any answer should be located at the intersection of the two main axes of his thought, those of theory and revolutionary praxis.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Κοινωνιολογίας, ΠΜΣ "Κοινωνιολογία", κατεύθυνση Κοινωνική και Πολιτική Θεωρία, 2016
