Library SitePandemos Repository
Pandemos Record
 

Προβολή στοιχείων εγγραφής

Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας  

Μεταπτυχιακές εργασίες  

 
Τίτλος:Η σχέση πολιτικής και κοινωνικού ζητήματος στην πολιτική θεωρία της Χάννα Άρεντ: η υπόρρητη κριτική στη ρουσσωική προβληματική και στη Γαλλική Επανάσταση
Τίτλος:The relation between politics and the social question in the political theory of Hannah Arendt: the implicit critique of the Rousseauian problematic and the French Revolution
Κύρια Υπευθυνότητα:Παναγιώτου, Ευάγγελος Κ.
Επιβλέπων:Αγγελίδης, Μανόλης
Θέματα:
Keywords:Πολιτική Θεωρία, Ζαν-Ζακ Ρουσσώ, διάκριση πολιτικής-κοινωνικού, ελευθερία και ισότητα , ιστορία της πολιτικής σκέψης
Political Theory, Jean-Jacques Rousseau, distinction between politics and the social, freedom and equality, history of political thought
Ημερομηνία Έκδοσης:2016
Εκδότης:Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:Μία από τις βασικότερες προβληματικές της νεότερης πολιτικής θεωρίας συνοψίζεται στη διάκριση μεταξύ πολιτικής και κοινωνικού, η οποία παραμένει στο επίκεντρο αρκετών σύγχρονων μελετών, διότι από αυτή προκύπτουν οι προϋποθέσεις θεμελίωσης ή μη της ελευθερίας και της ισότητας. Οι αξίες αυτές εκλαμβάνονται, σε αρκετές περιπτώσεις, από κοινού, ως αίτημα σε εκκρεμότητα εντός των δυτικών κοινωνιών. Κάτι ανάλογο παρουσιάζεται έντονα και στο έργο της Χάννα Άρεντ (Hannah Arendt). Μάλιστα, η ίδια επικεντρώνεται σε μεγάλο βαθμό στο ζήτημα θεμελίωσης της ελευθερίας, μέσω μίας επιχειρούμενης ανασυγκρότησης των βασικών όρων σύστασης της πολιτικής. Η εννοιολογική αποσαφήνιση της πολιτικής, αποσυνδεδεμένη από την έννοια της κυριαρχίας και προσανατολισμένη αντίστοιχα στο ορθό περιεχόμενό της, δηλαδή στην έννοια και τον σκοπό της ελευθερίας φέρνει εκ νέου την εν λόγω προβληματική στο προσκήνιο. Σύμφωνα με την Άρεντ, το σημείο έντασης μεταξύ των εννοιών της πολιτικής και του κοινωνικού εντοπίζεται στη Γαλλική Επανάσταση και έκτοτε τίθεται ως νεωτερική προβληματική. Η συγκεκριμένη ιστορική στιγμή αποτελεί κορύφωση της εν λόγω έντασης, καθότι τίθεται με επιτακτικό τρόπο το αίτημα πραγμάτωσης της ελευθερίας και της ισότητας από τη μία πλευρά και της επίλυσης του πιεστικού κοινωνικού ζητήματος από την άλλη, όπως παρουσιάζεται στη μελέτη της Χάννα Άρεντ Για την Επανάσταση. Η παρούσα μελέτη επιχειρεί να αναδείξει και να αποσαφηνίσει την εν λόγω εννοιολογική διάκριση στο βάθος των επιστημολογικών προϋποθέσεών της, δεδομένης της ρουσσωικής προβληματικής, στην οποία η αρεντιανή αναθεμελίωση της πολιτικής φαίνεται να στρέφει την κριτική της. Στη ρουσσωική θεωρία επιχειρείται ο συσχετισμός της πολιτικής με το κοινωνικό, με σκοπό την υπέρβασή του, καθότι προηγουμένως η πολιτική θεωρία του φιλελευθερισμού μοιάζει να προσκρούει σε αντιφάσεις, λόγω της σταδιακής ιστορικής ανάδειξης του λεγόμενου κοινωνικού ζητήματος. Εν ολίγοις, στη ρουσσωική θεωρία επιχειρείται η επίτευξη της ελευθερίας και της ισότητας, εντός μίας πολιτειακής οντότητας, διαμέσου του κοινωνικού. Αντίθετα, στη θεωρία της Άρεντ οι δύο αυτές έννοιες είναι ασύμβατες μεταξύ τους και σαφώς οριοθετημένες, καθώς η πολιτική αποσκοπεί στην ελευθερία, ενώ το κοινωνικό στην απελευθέρωση των έμφυτων ή επίκτητων αναγκών. Παρατηρείται, έτσι, η εν λόγω ένταση να κινείται εννοιολογικά μεταξύ της αρεντιανής και της ρουσσωικής θεωρίας. Η αρεντιανή κριτική αναθεμελίωση της πολιτικής επιχειρεί, σε ένα βαθμό, να ανασκευάσει το ρουσσωικό επιχείρημα, αναδεικνύοντας παράλληλα τις αναπόφευκτες αντιφάσεις του, αλλά και τα αδιέξοδά του, δεδομένης της αντινομικής σχέσης μεταξύ ελευθερίας και κυριαρχίας. Έτσι, η αντινομική προβληματική, που προκύπτει από τη σχέση πολιτικής-κοινωνικού εκτείνεται πέραν της εννοιολογικής αντίθεσής της τόσο σε ζητήματα δικαίου, σχετικά με τη νομιμοποίηση της εξουσίας και την κριτική των δικαιωμάτων, όσο και στη διαμόρφωση των όρων σύστασης του κοινωνικού κράτους υπό την προοπτική πραγμάτωσης της ελευθερίας και της ισότητας.
Abstract:One of the most basic problematics within modern political theory may be summarized in the distinction between politics and the social, which is situated at the center of a multitude of contemporary studies. This may be explained by the fact that from this distinction arise the conditions concerning the foundation or not, of freedom and equality. These values are perceived, on several occasions, jointly as a pending request within the west societies. Such a thing is presented vividly in the work of Hannah Arendt. She actually focuses largely on the issue of the foundation of freedom, through an attempted reconstruction of the basic terms of the constitution of politics. The conceptual clarification of politics, disengaged from the concept of sovereignty and respectively oriented to its sound content, viz in the concept and purpose of freedom, brings again this problematic in the forefront. According to Arendt, the point of tension between the concepts of politics and of the social seems to be located, as a modern problematic, within the French revolution and ever since. This particular historical point constitutes a culmination of the mentioned tension, because it is posited, with an imperative way, in relation to the request of freedom's and equality's realization on the one hand, and in relation to the settlement of the ongoing pressing social question on the other hand, as it is presented, in Hannah Arendt's study entitled On Revolution. The present study attempts to highlight and clarify the conceptual distinction in question, on the basis of its epistemological premises, given the Rousseauian problematic, towards which the Arentian re-foundation of politics appears to turn its criticism. The Rousseauian theory attempts to associate politics with the social, with the aim to overcome it, since liberal political theory seemed to sink in contradictions, because of the gradual historical emergence of the social question. In sum, Rousseauian theory attempts to realize freedom and equality within a state entity through the social. On the contrary, in Arendt’s theory these two concepts are incompatible with each other and clearly delimited, since it is considered that politics aim to freedom while the social to the liberation of the inherent or acquired needs. It is noted that the above mentioned tension is conceptually transferred to the Arentian and the Rousseauian theory. The Arentian critical refounding of politics attempts, to a certain degree, to refute the Rousseauian argument, highlighting at the same time its inevitable contradictions, as well as its impasses, given the antinomic relation between freedom and sovereignty. So, the antinomic question that results from the relation of politics and the social is extended beyond its conceptual contradiction in questions of right, as a matter of legitimizing authority and criticism of rights, as well as in the formation of the terms of welfare state’s constitution under the perspective of realizing freedom and equality.
Περιγραφή:Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, ΠΜΣ, κατεύθυνση Πολιτική Επιστήμη 2016
Περιγραφή:Βιβλιογραφία: σ. 81-86
 
 
Αρχεία σε Αυτό το Τεκμήριο:
Αρχείο Τύπος
11PMS_POL_EPI_IST_PanagiotouEu.pdf application/pdf
 
FedoraCommons OAI Βιβλιοθήκη - Υπηρεσία Πληροφόρησης, Πάντειον Πανεπιστήμιο