Η διαμόρφωση της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής: το παράδειγμα του φυσικού αερίου με έμφαση στην εσωτερική αγορά και την ασφάλεια εφοδιασμού
Τίτλος:
Τhe european energy policy making: the example of the natural gas with emphasis on the internal market and security of supply
Κύρια Υπευθυνότητα:
Βασιλειάδου, Κωνσταντία, Β.
Επιβλέπων:
Πασσάς, Αργύρης Γ.
Θέματα:
Keywords:
Συμφωνίες-πακέτα, δίκτυα πολιτικής, ανταγωνιστικότητα, ενεργειακή διπλωματία, ενεργειακή αλληλεγγύη Agreements-packages, policy networks, competitiveness, energy diplomacy, energy solidarity
Ημερομηνία Έκδοσης:
2016
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο διεθνές ενεργειακό σύστημα είναι ευάλωτη εξαιτίας του ενεργειακού της ελλείμματος και των ενεργειακών κρίσεων που έχει αντιμετωπίσει. Η αύξηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου είναι ραγδαία και η αδιατάρακτη προμήθειά του έχει ιδιαίτερη σημασία για την ΕΕ. Για την αντιμετώπιση των ενεργειακών προκλήσεων η ΕΕ ανέπτυξε τη δική της πολιτική. Ήδη από τα πρώτα βήματα της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, τα ενεργειακά θέματα αποτέλεσαν μέρος της ευρωπαϊκής πολιτικής ατζέντας. Ωστόσο, η ΕΕ φάνηκε μακροχρόνια αδρανής να αναπτύξει ικανοποιητικά μια κοινή ενεργειακή πολιτική ελλείψει πολιτικής βούλησης των κρατών μελών να της εκχωρήσουν ειδική αρμοδιότητα στον τομέα αυτό. Η ανάπτυξη μιας συνολικής ενεργειακής στρατηγικής διευκολύνθηκε μόνο με τη Συνθήκη της Λισαβόνας. Η ενέργεια αναβαθμίστηκε ρητά σε ενωσιακή πολιτική με σαφείς στόχους: ολοκλήρωση εσωτερικής αγοράς ενέργειας, ασφάλεια εφοδιασμού, διασύνδεση δικτύων, και ενίσχυση αποδοτικότητας και χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Οι στόχοι πρέπει να επιδιώκονται σε πνεύμα αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών. Βασική συνιστώσα στην πορεία προς την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας αποτέλεσε η σταδιακή απελευθέρωση των εθνικών αγορών ενέργειας με την υιοθέτηση τριών ρυθμιστικών πακέτων μέτρων. Ως προς τη διαχείριση κρίσεων και την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού η πρόοδος είναι αξιοσημείωτη και στον τομέα του αερίου, ιδίως χάρη στο αποτελεσματικό θεσμικό πλαίσιο που έχει διαμορφωθεί. Περαιτέρω για τη διασφάλιση του εφοδιασμού η ΕΕ προωθεί τον εξευρωπαϊσμό των ενεργειακών πολιτικών της σε όσο το δυνατόν περισσότερους ενεργειακούς παίκτες κατά μήκος των ενεργειακών δικτύων. Ωστόσο, συνεχίζουν να αναπτύσσονται εθνικές πολιτικές σε θέματα γεωπολιτικής σημασίας, με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η επίτευξη πραγματικής συνοχής στην εξωτερική ενεργειακή πολιτική της ΕΕ. Επιπλέον, η ίδια η ΕΕ ακολουθεί συχνά τη δική της ενεργειακή διπλωματία. Η Ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική εξελίχθηκε σε βάθος χρόνου, χωρίς όμως να έχει μέχρι σήμερα επιτευχθεί η άρθρωση μιας πραγματικά ολοκληρωμένης πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η ΕΕ δρομολόγησε προσφάτως την υλοποίηση μιας φιλόδοξης ατζέντας με στόχο ιδίως τη συνοχή της ενωσιακής πολιτικής στον ενεργειακό τομέα. Θα υλοποιήσει όμως τις εξαγγελίες της ανταποκρινόμενη στο αίτημα των πολιτών της για την ανάπτυξη πραγματικής κοινής ενεργειακής πολιτικής στη βάση της αλληλεγγύης;
Abstract:
The European Union’s position in the international energy system is vulnerable, because of its’ energy deficit and the energy crisis that has faced. The increase in the consumption of natural gas is rapidly and its’ uninterrupted supply is of particular importance for the EU. To address energy challenges the EU has developed its own policy. Already from the first steps of the process of European integration, energy issues have been part of the European political agenda. However, the EU seemed long idle to adequately develop a common energy policy in the absence of the Member States\' political will to grant the special competence in the this field. The development of a comprehensive energy strategy was facilitated only by the Treaty of Lisbon. Energy was explicitly upgraded to an EU policy with clear objectives: completing the internal energy market, security of supply, network interface, and enhance efficiency and the use of renewable energy sources. These objectives should be pursued in a spirit of solidarity between Member States. A key component towards completing the internal energy market was the gradual liberalization of national energy markets with the adoption of three regulatory packages of measures. As regards the crisis management and the security of energy supplies, progress is remarkable and in the gas sector, in particular through the effective institutional framework established. Further to ensure supply, the EU is promoting the europeanisation of energy policies in as many energy players across the energy networks. However, national policies on matters of geopolitical importance continue to develop, thus impeding the achievement of a real cohesion in the EU external energy policy. Moreover, the EU itself often follows its’ own energy diplomacy. The European energy policy has evolved over time, but has not so far achieved the articulation of a truly integrated policy at the European level. The EU has recently launched the implementation of an ambitious agenda aiming in particular at the consistency of the EU policy in the energy sector. But will the EU carry its’ announcements responding to the request of its’ citizens to develop an effective common energy policy based on solidarity?
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, ΠΜΣ, κατεύθυνση Ευρωπαϊκό Δίκαιο και Πολιτική, 2016
