Ο ρόλος των Εθνικών Κοινοβουλίων μετά τη Συνθήκη της Λισαβόνας: το παράδειγμα της Ελληνικής Βουλής
Τίτλος:
The role of National Parliaments after the Treaty of Lisbon: the paradigm of the Greek Parliament
Κύρια Υπευθυνότητα:
Ποντίκη, Σοφία Χ.
Επιβλέπων:
Πασσάς, Αργύρης Γ.
Θέματα:
Keywords:
Αρχή της επικουρικότητας, μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης, κίτρινη και πορτοκαλί κάρτα, δημοκρατικό έλλειμμα, δημοκρατική νομιμοποίηση Principle of subsidiarity, early warning mechanism, yellow and orange card, democratic deficit, democratic legitimacy
Ημερομηνία Έκδοσης:
2015-2016
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Στην πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, μέσω των διευρύνσεων και εμβαθύνσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η δημοκρατία έχει αναδειχθεί σε ένα από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα, ως προς τον προβληματισμό της αύξησης του δημοκρατικού ελλείμματος που παρατηρείται με την πάροδο του χρόνου. Με τη θέση σε ισχύ της Συνθήκης της Λισαβόνας τα εθνικά κοινοβούλια απέκτησαν ένα σημαντικό ρόλο προς την κατεύθυνση του εκδημοκρατισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενισχύοντας τα δημοκρατικά στοιχεία και τη δημοκρατική νομιμοποίηση της Ένωσης, ασκώντας παράλληλα έλεγχο στον τρόπο νομοθέτησης των ευρωπαϊκών οργάνων. Η ανάμιξη των εθνικών κοινοβουλίων στην ευρωπαϊκή νομοθεσία θεωρήθηκε ότι θα ενισχύσει τη δημοκρατική νομιμοποίηση της Ένωσης και ότι θα φέρει τους Ευρωπαίους πολίτες πιο κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Συνθήκη της Λισαβόνας εισάγει δύο νέα εργαλεία με τα οποία εμπλέκει άμεσα τα εθνικά κοινοβούλια στον τρόπο λήψης των αποφάσεων στην Ένωση: αυτά τα εργαλεία είναι οι νέες διαδικασίες αναθεώρησης των συνθηκών, η συνήθης και η απλοποιημένη, καθώς και ο Μηχανισμός Έγκαιρης Προειδοποίησης, ο οποίος δίνει το δικαίωμα στα εθνικά κοινοβούλια να ελέγχουν την συμμόρφωση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας με την αρχή της επικουρικότητας, που σημαίνει πότε και πως πρέπει η ΕΕ να νομοθετεί. Μέσω του μηχανισμού έγκαιρης προειδοποίησης τα εθνικά κοινοβούλια μπορούν να στείλουν αιτιολογημένες γνώμες όταν κατά την άποψή τους το σχέδιο νομοθετικής πράξης που τους έχει σταλεί δεν συνάδει, συμμορφώνεται με την αρχή της επικουρικότητας. Οι διαδικασίες της κίτρινης και της πορτοκαλί κάρτας τους δίνουν το δικαίωμα να εκφράσουν τις ανησυχίες τους για την τήρηση της αρχής της επικουρικότητας κατευθείαν στο όργανο από το οποίο προέρχεται το σχέδιο της πράξης. Η προτεινόμενη νομοθεσία ελέγχεται από τα εθνικά κοινοβούλια και εάν αποστέλλεται τουλάχιστον από το ένα τρίτο των κοινοβουλίων αιτιολογημένη γνώμη, γνωστή ως μηχανισμός της κίτρινης κάρτας, ή από την πλειοψηφία των κοινοβουλίων, γνωστή ως μηχανισμός της πορτοκαλί κάρτας, τότε το Συμβούλιο με 55% ή το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με απλή πλειοψηφία μπορούν να καταψηφίσουν τη συγκεκριμένη πράξη. Ο Μηχανισμός Έγκαιρης Προειδοποίησης έχει διπλό σκοπό, να ενισχύσει τη δημοκρατική νομιμοποίηση της Ένωσης και να εξασφαλίσει τη συμμόρφωσή της με την αρχή της επικουρικότητας.
Abstract:
During the European integration, through the developments of enlarging and deepening the European Union, democracy has become one of the most popular subjects discussed in the Union in the meaning of democratic deficit. After coming into force of the Treaty of Lisbon in the EU integration process, National Parliaments have come to be seen as a possible solution to the problem of democratic deficit by enhancing the democratic credentials and legitimacy of the EU and enhancing the parliamentary scrutiny of EU legislation. The National Parliaments’ involvement is considered that it would help to ‘strengthen the democratic legitimacy of the Union and bring it closer to its citizens’. The Treaty of Lisbon introduces two new instruments that directly involve National Parliaments in EU decision-making: the new treaty revision procedures, simplified and ordinary, and the Early Warning Mechanism, which gives the right to the National Parliaments to check out the compliance of EU legislation with the principle of subsidiarity, which means when and how the EU should legislate. Through this mechanism the National Parliaments can issue reasoned opinions when in their view ‘the draft legislative act in question does not comply with the principle of subsidiarity’. The procedures of yellow and orange card give the right to express concerns on subsidiarity directly to the institution which initiated the proposal. The proposed legislation must be reviewed if one-third of the parliaments file such a reasoned opinion, named ‘yellow card’, or if a majority of national parliaments contest the revised draft named ‘orange card’, either the European Parliament or the Council can vote it down. The Early Warning Mechanism has the dual purpose of promoting both democratic legitimacy and subsidiarity compliance within the European Union.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, ΠΜΣ, κατεύθυνση Ευρωπαϊκό Δίκαιο και Πολιτική, 2016
