Στατιστικές εκτιμήσεις για τις οικονομικές επιπτώσεις σε περίπτωση χρεοκοπίας μέσα σε μια νομισματική ένωση: η περίπτωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Τίτλος:
Statistical estimates for the economic impacts in case of a sovereign default in a currency union: the case of the European Union
Κύρια Υπευθυνότητα:
Σαρρής, Νικόλαος Δ.
Επιβλέπων:
Ρίτσαρντσον, Στέφανος-Κλάιβ
Θέματα:
Keywords:
Χρεοκοπία, νομισματική ένωση, Ευρωπαϊκή κρίση χρέους,ελληνική κρίση χρέους, Ευρωζώνη, παράγοντες χρεοκοπίας, πιθανότητες χρεοκοπίας Sovereign default, currency union, European debt crisis, Greek debt crisis, euro zone, default determinants, default probabilities
Ημερομηνία Έκδοσης:
2016
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Στην παρούσα διπλωματική εργασία παρουσιάζεται και αναλύεται εκτενώς το θέμα της χρεοκοπίας ενός κράτους και των επιπτώσεων που έχει η χρεοκοπία αυτή για μία χώρα και, συγκεκριμένα, για μία νομισματική ένωση όπως είναι οι χώρες της Ευρωζώνης και αποτελεί τμήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η έννοια της χρεοκοπίας έχει αποκτήσει τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερο περιεχόμενο καθώς οι συνεχόμενες αστάθειες στα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη ολόκληρων χωρών καθώς και οι αστάθειες που παρατηρούνται στον πολιτικό και κοινωνικό χώρο έχουν ανατρέψει τις ισορροπίες στην άριστη διαχείριση και κατανομή των περιορισμένων πόρων της κοινωνίας. Ως αποτέλεσμα, κράτη που είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε αυτές τις συνθήκες να αδυνατούν να αποπληρώνουν, τις περισσότερες φορές τουλάχιστον, μέρος από τις πληρωμές τους προς τους δανειστές ή πιστωτές τους, εντείνοντας περισσότερο τον κίνδυνο αθέτησης των υποχρεώσεων τους και κατ\' επέκταση αυξάνοντας περισσότερο τη πιθανότητα μιας επερχόμενης χρεοκοπίας. Ο βασικός λόγος για τον οποίο μια χρεοκοπία αποτελεί ένα δυσβάσταχτο γεγονός για ένα κράτος είναι ότι χάνει την εμπιστοσύνη και την φερεγγυότητα του απέναντι τόσο στους πιστωτές του όσο και στους πολίτες του. Επίσης, ως πόρισμα του προηγούμενου, το κράτος αποκλείεται από περαιτέρω δανειοδοτήσεις στις αγορές ενώ αυξάνεται το κόστος των κεφαλαίων (το επιτόκιο) με το οποίο δανείζεται από το εξωτερικό ή και από τον ιδιωτικό και τραπεζικό τομέα. Επίσης, η χρεοκοπία αποφέρει βαρύτατες συνέπειες για τους πολίτες καθώς μειώνονται τα εισοδήματα τους λόγω πτώσης των αποταμιεύσεων που οφείλεται στην δημιουργία τραπεζικών πανικών ή φαινομένων μαζικής απόσυρσης καταθέσεων. Η χρεοκοπία αποτελεί μεγάλο κίνδυνο ιδιαίτερα σε χώρες που ανήκουν σε νομισματική ένωση καθώς το κοινό νόμισμα επηρεάζει αυτόματα όλες τις χώρες-μέλη και κατ' επέκταση το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα. Οι περιπτώσεις τόσο της Ευρωπαϊκής όσο και της Ελληνικής κρίσης χρέους αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα, με την Ελλάδα να βρίσκεται στο προσκήνιο καθώς το 2015 αθέτησε τις υποχρεώσεις της. Με βάση τις ανωτέρω περιπτώσεις, η εμπειρική έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε αυτή τη περίπτωση είχε ως στόχο την εκτίμηση των πιθανοτήτων χρεοκοπίας στις χώρες της Ευρωζώνης, εξετάζοντας ένα δείγμα 17 από τις συνολικά 19 χώρες της ένωσης για τη περίοδο 1995-2014. Χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο logit σταθερών επιδράσεων με εξαρτημένη μεταβλητή τη πιθανότητα χρεοκοπίας για κάθε χώρα και ανεξάρτητες μεταβλητές οικονομικούς και πολιτικούς παράγοντες, προέκυψε ότι ο κίνδυνος χρεοκοπίας σχετίζεται περισσότερο με το χρέος της κυβέρνησης (θετικά) και με τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ (αρνητικά) ενώ, οι πιθανότητες χρεοκοπίας εμφανίστηκαν στα ίδια περίπου επίπεδα σε όλες τις εξεταζόμενες χώρες. Συνεπώς, αυτό σημαίνει ότι η πρόβλεψη τους ήταν ανέφικτη λόγω του ότι οι οικονομίες αυτές δεν επηρεάζονται, ως επί το πλείστον, από τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη τους.
Abstract:
The present dissertation presents and extensively discusses the issue of the sovereign default of a state as well as the impact of this sovereign default for a country and, in particular, for a currency union such as the euro-zone countries, part of the European Union. The concept of sovereign default, in recent years, has acquired a particular meaning, as the continuous instability in the economic fundamentals of entire countries and instabilities observed in the political and social space have upset the balance in the effective management and allocation of limited resources of society. As a result, countries that are particularly vulnerable in these conditions fail to repay, at least in most cases, part of their payments to their lenders or creditors, intensifying the risks of default of their obligations and, thereby, further increasing the likelihood of an upcoming sovereign default. The main reason why a sovereign default is an unbearable fact for a state is that it loses trust and credibility towards both creditors and its own citizens. Also, as a corollary of the previous, the state is excluded from further lending while the cost of capital (the interest rate), which is borrowed from abroad or from the private and banking sector increases. Also, a sovereign default has serious consequences for citizens as it reduces income due to a fall in savings because of mass withdrawal of deposits. The sovereign default is a major risk especially in countries belonging to a monetary union, as a single currency affects automatically all the member countries as well as the global economic system. The cases of both the European and the Greek debt crisis are prime examples, with Greece at the forefront since in 2015 it failed to fulfill its obligations. Based on the above cases, the empirical research conducted in this case was to estimate the probability of default in the Euro zone countries, examining a sample of 17 out of a total of 19 countries of the Euro zone for the period 1995-2014. Using a logit model with fixed effects with dependent variable the probability of default for each country and independent variables economic and political factors, the analysis showed that the sovereign default risk is correlated more with the debt of government (positive) and the GDP growth rate (negative), while default probabilities were observed at around the same levels in all the countries concerned. Consequently, this means that prediction was impossible because these economies are not affected, basically by the economic fundamentals.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης, ΠΜΣ, κατεύθυνση Εφηρμοσμένων Οικονομικών και Διοίκησης, 2016
