Η διαδικασία ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων: εφαρμοστικές διατάξεις των άρθρων 107-109 ΣΛΕΕ
Τίτλος:
The procedure for reviewing state aid: implementing provisions of articles 107-109 TFEU
Κύρια Υπευθυνότητα:
Λαμπίρη, Ματθαιούλα-Λαμπρινή
Επιβλέπων:
Θεοδωροπούλου-Δένδια, Βιργινία
Θέματα:
Επιχορηγήσεις -- Ευρωπαϊκή Ένωση, Χώρες της Επιχορηγήσεις -- Δίκαιο και νομοθεσία -- Ευρωπαϊκή Ένωση, Χώρες της Government aid--European Union countries Subsidies -- Law and legislation -- European Union countries
Keywords:
ασυμβίβαστο, διαδικασία ελέγχου, διαδικαστικός κανονισμός, παράνομες κρατικές ενισχύσεις, ανάκτηση incopatibility, reviewing procedure, procedural regulation, unlawful state aid, recovery
Ημερομηνία Έκδοσης:
2014
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας αποτελεί η διαδικασία ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων υπό το πρίσμα του ενωσιακού δικαίου, όπως αυτή καθορίζεται από τις εφαρμοστικές διατάξεις των άρθρων 107 - 109 ΣΛΕΕ. Αφορμή για την εκπόνηση της συγκεκριμένης μελέτης στάθηκε η επιθυμία μου να θέσω σε ευρύτερη βάση τους επιμέρους νομικούς προβληματισμούς και τις προεκτάσεις που γεννά το επίκαιρο θέμα του ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων στη σύγχρονη πραγματικότητα, αναδεικνύοντας την ιδιαίτερη σημασία του, ως αναγκαίο μέσο διασφάλισης του γνήσιου ανταγωνισμού και του ελεύθερου εμπορίου. Προκειμένου να γίνει ομαλότερη η μετάβαση στο κύριο σώμα της μελέτης, στο πρώτο κεφάλαιο της εργασίας γίνεται μια προσπάθεια συνοπτικής προσέγγισης του θεσμικού αλλά και νομοθετικού πλαισίου που διέπει την πολιτική των κρατικών ενισχύσεων. Ειδικότερα, μετά την παρουσίαση της θεσμικής εξέλιξης της πρακτικής των κρατικών ενισχύσεων, επιχειρείται η εννοιολογική οριοθέτηση της έννοιας της κρατικής ενίσχυσης, εν απουσία ενός συγκεκριμένου και ρητού νομοθετικού ορισμού από τις ενωσιακές διατάξεις. Κατόπιν, ακολουθεί η ανάλυση και αξιολόγηση των επιμέρους στοιχείων που συνθέτουν το ερμηνευτικό πεδίο της έννοιας της κρατικής ενίσχυσης, και αποτελούν συγχρόνως τις προϋποθέσεις εφαρμογής του γενικού απαγορευτικού κανόνα που θεσπίζει το άρθρο 107 παρ. 1 ΣΛΕΕ. Η ανίχνευση των τυπολογικών χαρακτηριστικών της έννοιας της κρατικής ενίσχυσης έχει σημασία για τον προσδιορισμό του πεδίου εφαρμογής των υπό εξέταση άρθρων 107 -109 ΣΛΕΕ. Στο τέλος του παρόντος κεφαλαίου, παρατίθενται επιγραμματικά οι ειδικές εξαιρέσεις που αποκλίνουν από τον απαγορευτική αρχή του ασυμβιβάστου των κρατικών ενισχύσεων με την εσωτερική αγορά, επιτρέποντας την χορήγηση, υπό προϋποθέσεις, ορισμένων κατηγοριών κρατικών ενισχύσεων, με ευεργετικά αποτελέσματα στο σύνολο της Ένωσης. Το δεύτερο κεφάλαιο της μελέτης, πραγματεύεται την διαδικασία ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων, τις προεκτάσεις και τις γενικότερες προβληματικές που δημιουργούνται γύρω από το θέμα. Στο πλαίσιο αυτό, διαγράφεται η ιδιαίτερη σχέση αλληλεπίδρασης και αλληλεξάρτησης της εθνικής και της ενωσιακής έννομης τάξης. Ιδιαίτερα επιχειρείται η σκιαγράφηση του κοµβικού ρόλου που διαδραματίζει ο εθνικός δικαστής, σε συμπλήρωση της δεσπόζουσας θέσης που κατέχει η Επιτροπή στο σύστημα ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων, ως το καθ' ύλην ενωσιακό αρμόδιο όργανο για την αξιολόγηση της συμβατότητας των κρατικών ενισχύσεων. Αφού προηγηθεί ένας αναγκαίος τυπολογικός διαχωρισμός των δημοσίων ενισχύσεων, στο επίκεντρο του παρόντος κεφαλαίου τίθεται η ανάλυση των κανόνων που συνθέτουν το νομικό πλαίσιο του καθεστώτος ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων και διαμορφώνουν την διαδικασία χορήγησης τους. Συγκεκριμένα, σε ένα πρώτο στάδιο η μελέτη εστιάζεται στο άρθρο 108 της Συνθήκης το οποίο καθιερώνει έναν αυστηρό μηχανισμό ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων, και στο συμπληρωματικό αυτού Διαδικαστικό Κανονισμό 659/1999 του Συμβουλίου. Ο εν λόγω κανονισμός, προσεγγίζεται από την σκοπιά των νέων εκσυγχρονιστικών διατάξεων που εισήγαγε ο πρόσφατος τροποποιητικός κανονισμός 734/2013 του Συμβουλίου, με σκοπό την κωδικοποίηση και απλούστευση του γενικότερου νομικού πλαισίου της διαδικασίας ελέγχου και την επαύξηση της νομικής εγκυρότητας και διαφάνειας των διαδικασιών λήψης των αποφάσεων της Επιτροπής. Σε ένα δεύτερο στάδιο, διερευνάται η εξέλιξη της διαδικασίας ανάκτησης, όπως αυτή διαμορφώθηκε μέσα από τις κανονιστικές επιταγές της Συνθήκης αλλά και τις νομολογιακές κατευθύνσεις των ενωσιακών Δικαστηρίων στα πλαίσια της ενωσιακής έννομης τάξης. Στο τρίτο και τελευταίο κεφάλαιο της εργασίας, γίνεται μια σύντομη παρουσίαση των σημαντικότερων υποθέσεων ελληνικού ενδιαφέροντος που βρίσκονται σε εξέλιξη τα τελευταία έτη, προκειμένου να αναδειχθούν η πρακτική εφαρμογή των ενωσιακών διατάξεων περί κρατικών ενισχύσεων στην Ελλάδα και ο βαθμός συμμόρφωσης της χώρας μας στις επιταγές του ενωσιακού δικαίου.
Περίληψη:
The purpose of this thesis is to present the procedure for reviewing State Aid in the light of the European Union Law, determined by the implementing provisions of Articles 107 - 109 TFEU of the Treaty of Lisbon. Rise to the preparation of this study was my desire to put on a broader basis the legal concerns raised by the topical issue of the procedure for reviewing State Aid in modern reality and my will to highlight its importance in ensuring effective competition and free trade. In the first chapter, I have attempted a summary approach of the legislative and institutional framework governing the State Aid policy. In particular, after the presentation of the institutional evolution of state aid, what follow is an attempt to define State Aid as a concept, since European Union provisions lack an explicit legislative definition of the term. Afterwards, there is an analysis and evaluation of the individual elements which compose the interpretive scope of the concept of State Aid and simultaneously form the conditions of applicability of the general prohibition rule laid down in Article 107, par.1 TFEU. At the end of the first chapter, I am presenting the specific exceptions which deviate from the prohibitory principle of the incompatibility of State Aid with the internal market, thus allowing certain categories of State Aid to be granted with beneficial effects on the whole of the European Union. The 2nd chapter deals with the procedure for reviewing Sate Aid as well as with certain implications and problems created around the issue. In this context, the interrelationship and interdependence of national and EU legal order is obvious. At this point, I am attempting to outline the key role of national judges as a complementary to the dominant role of the European Commission in the control system of State Aid. The focus of this chapter is located in the analysis of the rules that constitute the legal framework of the State Aid control system and consequently form the process of granting them. Initially, this study focuses on article 108 of TFEU, which establishes a strict control mechanism, and on its complementary Procedural Regulation 659/1999 by the European Council. This regulation is being approached from the perspective of the new, modernized provisions of the recent amending Regulation 734/2013 by the European Council, which aims at the codification and simplification of the overall legal framework of the state aid control procedure thus ensuring the increment of legal validity and transparency in the decisions of the European Commission. Secondarily, I am presenting the evolution of the recovery process, as the regulatory requirements of the Treaty and the jurisprudential directions of the EU courts shaped this. In the 3nd and last chapter of my Thesis, there is a brief presentation of the most important ongoing Greek cases of unlawful State Aid. This aims at demonstrating the practical application of Union provisions concerning State aid in Greece and the degree of compliance of our country with the requirements of EU law.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, ΠΜΣ, κατεύθυνση Εθνική και Κοινοτική Διοίκηση, 2014
