Οι ευρωπαϊκές πολιτικές κατά του ρατσισμού και των διακρίσεων και η ελληνική περίπτωση: αναζητώντας την ουτοπία (;) της ανοχής της ετερότητας
Τίτλος:
European policies against racism and discrimination and the Greek case: seeking the utopia (?) of tolerance of diversity
Κύρια Υπευθυνότητα:
Ανάγνου, Μαρία Ι.
Επιβλέπων:
Περράκης, Στέλιος Ε., 1948-
Θέματα:
Ρατσισμός -- Ευρωπαϊκή Ένωση, Χώρες της Ρατσισμός -- Ελλάδα Φυλετικές διακρίσεις -- Ευρωπαϊκή Ένωση, Χώρες της Φυλετικές διακρίσεις -- Ελλάδα Φυλετικές διακρίσεις -- Δίκαιο και νομοθεσία -- Ευρωπαϊκή Ένωση, Χώρες της Φυλετικές διακρίσεις -- Δίκαιο και νομοθεσία -- Ελλάδα Racism -- European Union countries Racism -- Greece Race discrimination -- European Union countries Race discrimination -- Law and legislation -- European Union countries Race discrimination -- Greece Race discrimination -- Law and legislation -- Greece
Keywords:
Διακρίνουσα μεταχείριση, ξενοφοβία, ετερότητα, μισαλλόδοξος λόγος, πολυπολιτισμός, ακροδεξιός εξτρεμισμός Discriminatory treatment, xenophobia, diversity, hate speech, multiculturalism, far right extremism
Ημερομηνία Έκδοσης:
2016
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Ο ρατσισμός και οι (φυλετικές) διακρίσεις, αποτελούν φαινόμενα που αν και έχουν τις ρίζες τους στο παρελθόν, έχουν αποκτήσει νέες διαστάσεις. Ο «νεορατσισμός», ήρθε να αντικαταστήσει την έννοια του «κλασικού ρατσισμού» και η έννοια της «θετικής διάκρισης» ήρθε να συμπληρώσει την «άμεση / έμμεση διάκριση». Παράλληλα, ο ρατσισμός αγκάλιασε και άλλες πληθυσμιακές ομάδες (Ρομά, μετανάστες/πρόσφυγες, Μουσουλμάνους κ.ο.κ.). Ενώ, το διαρκώς μεταβαλλόμενο επί το χείρον διεθνές πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον, αύξησε τις μεταναστευτικές/ προσφυγικές ροές και προσέφερε γόνιμο έδαφος για την αναβίωση των ακροδεξιών κομμάτων, των ρατσιστικών κρουσμάτων βίας αλλά των ρατσιστικών συμπεριφορών σε όλες τις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Από την άλλη πλευρά, οι πολιτικές αντιμετώπισής των εν λόγω φαινομένων μετρούν μόνο μερικά χρόνια. Πρόκειται κυρίως, για τις συστηματικές προσπάθειες των δύο περιφερειακών ευρωπαϊκών οργανισμών, της Ε.Ε. και του Συμβουλίου της Ευρώπης, τα τελευταία είκοσι περίπου χρόνια. Εν όψει των παραπάνω, ερώτημα προς διερεύνηση αποτελεί η ερμηνεία των πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών και ιδεολογικών συνθηκών που διαμόρφωσαν τις δυνατές επιλογές, παράλληλα με την ανάλυση των πολιτικών και των αποτελεσμάτων τους. Ειδικότερα, στόχο της διατριβής αποτελεί ακριβώς η επισκόπηση και κριτική ανάλυση των πολιτικών αντιμετώπισης του ρατσισμού στην ευρωπαϊκή ήπειρο, καθώς και η ειδικότερη επίδραση των εν λόγω πολιτικών στην Ελλάδα. Σκοπός είναι να αποδειχτεί ότι παρά τις προσπάθειες που έχουν καταβληθεί μέσω των περιφερειακών ευρωπαϊκών οργανισμών, το πρόβλημα παραμένει άλυτο. Πράγματι, σήμερα, περισσότερο από ποτέ, σε μια εποχή που σημαδεύεται από τις καταστροφικές συνέπειες της οικονομικής κρίσης (από το 2009), τις συνέπειες της μεταναστευτικής/προσφυγικής κρίσης (από το 2015-…), τις τζιχαντιστικές επιθέσεις στην ευρωπαϊκή επικράτεια (όπως στις περιπτώσεις του Charlie Hebdo (2015), καθώς και των επιθέσεων της 13ης Νοεμβρίου στο Παρίσι (2015)] το πρόβλημα του ρατσισμού έχει ξεφύγει από τον έλεγχο. Υπό το φως των παραπάνω, είναι γεγονός ότι οι όποιες αντιρατσιστικές πολιτικές/πρωτοβουλίες σε περιφερειακό ή και σε εθνικό επίπεδο φαίνεται να ωχριούν μπροστά στις διαστάσεις που έχει λάβει το φαινόμενο, ενώ η ανοχή της ετερότητας παραμένει ένας ανολοκλήρωτος στόχος. Η ιδέα, της μελέτης, είναι μέσα από την ανάλυση των ευρωπαϊκών πολιτικών και του πλαισίου στο οποίο αναπτύσσονται, να αναδείξει τα κενά της πολιτικής και τη σημασία της προστασίας της ετερότητας στη σύγχρονη Ευρώπη.
Abstract:
Racism and (racial) discriminations constitute phenomena which even if they have their roots in the long past, they have acquired new dimensions. “New racism” came to replace “classical” one and “positive discrimination” came to complete “direct /indirect discrimination”. In parallel, racism embraced new population groups (Roma, migrants/refugees, Muslims and so on). While, the ever changing for the worse international political and economic environment increased migration/ refugee flows and provided fertile ground for the resurgence of far-right parties, racist violence, as well as racist behavior in all European societies. On the other hand, the policies dealing these phenomena count only a few years. It is going about the systematic efforts of the two European regional organisations namely: the CoE and the EU, the last twenty years. In view of the above, question to be explored is the interpretation of the political, economic, social and ideological conditions which shaped the possible options, in parallel with the analysis of the relevant policies and their results. More specifically, this essay focuses precisely in the review and critical analysis of policies to tackle racism in the European continent, as well as the specific impact and the implementation of these policies in Greece. The aim is to be proved that that despite the efforts made through the European regional organisation the problem–especially under the light of the present circumstances- remains (at least to a large extent) unsolved. Indeed, today, more than ever, in an era that is marked by the catastrophic consequences of the economic crisis (since 2009), the effects of the migration/refugee crisis (2015-…), the jihadist attacks in the European territory [as in cases of Charlie Hebdo (2015), as well as the attacks of 13th November in Paris (2015)], the problem of racism can be (if it has not already been) ruled out of control. It is a fact that in light of these events, any antiracist/ antidiscrimination policies/ initiatives in regional or national level, seem weak in comparison to the dimensions that the phenomenon has been taken. Indeed, the tolerance of diversity, let alone the acceptance of diversity remains (at least for the time being) an unattainable goal. The idea of the present study, is to prove through the analysis of European policies and of the context in which they have been developed, to highlight the policy gaps and the importance of diversity in Europe in contemporary Europe.
Περιγραφή:
Διατριβή (διδακτορική) - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, 2016