Τα πολεοδομικά της Ερμούπολης: η γέννηση και η εξέλιξη μιας πόλης
Τίτλος:
The urban planning of Hermoupolis: the creation and the evolution of a city
Κύρια Υπευθυνότητα:
Ταλασλή, Μαρία Μ.
Επιβλέπων:
Παπαγρηγορίου, Βλάσιος
Θέματα:
Keywords:
Σύρος, φέρουσα ικανότητα, μικρά νησιά, πολιτιστική κληρονομιά Syros, carrying capacity, small islands, cultural heritage
Ημερομηνία Έκδοσης:
2015
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η Ερμούπολη είναι η πρωτεύουσα του νησιού της Σύρου. Είναι η πρώτη πόλη στην Ελλάδα η οποία χτίστηκε εκ θεμελίων στις αρχές του 19ου αιώνα. Κατά τη σύλληψη αυτής της σύγχρονης πόλης σκοπός ήταν να εφαρμοστούν καθιερωμένες αρχές του πολεοδομικού σχεδιασμού. Στο ιστορικό κέντρο της Ερμούπολης συνυπάρχουν η αρχιτεκτονική μαζί με πολεοδομικό σχέδιο, όπως εξάλλου είναι αναμενόμενο να συμβαίνει σε μια τόσο ζωντανή και συνεχώς εξελισσόμενη πόλη, η οποία διαδραμάτισε σημαντικό οικονομικό και πολιτικό ρόλο στην σύγχρονη ελληνική ιστορία. Σε διάστημα μόλις λίγων ετών, η Ερμούπολη μετατράπηκε σε ένα ακμάζον, διεθνώς αναγνωρισμένο εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Αναπτυσσόμενη χάρη στην οικονομική ευμάρεια, η πόλη ενσωμάτωσε επαναστατικές αρχές πολεοδομικού σχεδιασμού διαμορφώνοντας το δικό της χαρακτήρα. Τα αξιοθέατα της Ερμούπολης και οι ιστορικές συνοικίες προσδίδουν προστιθέμενη αξία στη μοναδικότητα της ταυτότητας του εκάστοτε συνοικισμού, στην ποιότητα της ζωής και στην οικονομική βιωσιμότητα. Η διαφύλαξη και ο εμπλουτισμός της Εικαστικής και της Αρχαιολογικής Κληρονομιάς και της Αρχιτεκτονικής Τοπίου καθίστανται κεφαλαιώδους σημασίας για την πολιτισμική μας συνέχεια. Τα αντικείμενα τα οποία θίγονται στην παρούσα Διπλωματική Εργασία σχετίζονται με την γέννηση αυτής της εξαίσιας πόλης καθώς και με σημαντικά πολεοδομικά ζητήματα. Η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, η δυνατότητα μίας μελλοντικής βιώσιμης ανάπτυξης, η έννοια των παραδοσιακών οικισμών και των ιστορικών αστικών κέντρων, η ιδιαιτερότητα ενός μικρού νησιού, η φέρουσα ικανότητα της Σύρου και ο ιδιαίτερος οικιστικός σχεδιασμός είναι τα θέματα αυτής της εργασίας. Η Διπλωματική Εργασία χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος αποτελείται από δύο κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο θίγονται ζητήματα σχετικά με την πολιτιστική κληρονομιά και την προστασία της, τη βιώσιμη ανάπτυξη, την ιστορία των παραδοσιακών οικισμών και στο τέλος τη γέννηση του ιστορικού κέντρου της πόλης. Στο δεύτερο κεφάλαιο της Διπλωματικής Εργασίας γίνεται μνεία της ιστορίας της νήσου Σύρου καθώς επίσης και των πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών που οδήγησαν στη δημιουργία της Ερμούπολης. Επιπρόσθετα γίνεται αναφορά στην πολεοδομική νομοθεσία που εφαρμόστηκε από τη γέννηση της Ερμούπολης έως σήμερα. Στο δεύτερο μέρος της Διπλωματικής Εργασίας αναλύεται η έννοια του μικρού νησιού. Τίθενται ερωτήματα για το αν η Σύρος θεωρείται μικρή νήσος σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο και για το ποια είναι τα κατάλληλα μέσα τα οποία μπορούν να αποτελέσουν εγγύηση μίας πραγματικά βιώσιμης ανάπτυξης. Ως κατακλείδα της Διπλωματικής Εργασίας δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στην διάσταση μεταξύ της κείμενης νομοθεσίας και της τρέχουσας νομολογίας, ενώ εκτίθενται διαφορετικές απόψεις σχετικά με την ισχύουσα πολεοδομική νομοθεσία, την εφαρμοσιμότητα των νομοθετικών προβλέψεων και την ουσιαστική συμβολή των νόμων στη διατήρηση της φυσιογνωμίας της πόλης της Ερμούπολης.
Abstract:
Hermoupolis is the capital city of the island of Syros. It is the first town in Greece that was built from scratch at the beginning of the 19th century. This contemporary city was meant to achieve standardised principles of town planning. In the historical centre of Hermoupolis urbanism and architecture mingle, as is to be expected in a living and constantly evolving city, that has played a significant financial and political role in the modern Greek history. In only few years, Hermoupolis became a prosperous, worldwide known maritime, commercial and industrial centre of the newly established modern Greek State. Exploding thanks to its prosperity, the city incorporated revolutionary planning principles and built its own character. Hermoupolis' landmarks and historic districts enhance the community’s unique identity, quality of life, and economic vitality. The preservation and enhancement of the Artistic and Archaeological Heritage and Landscape is of crucial importance to our cultural continuity. The issues that are dealt in the present Thesis are related to the birth of this marvelous town and to some major urban planning issues. The protection of the cultural heritage, the possibility of a future sustainable growth, the concept of traditional communities and of the historical urban centers, the specificity of a small island, the carrying capacity of the city of Hermoupolis and its specific spatial planning framework are the topics. The Thesis is divided into two separate parts. The first one is composed of two chapters. There is an analysis of the aforementioned issues in the first section concerning the cultural heritage and its protection, the sustainable development, the history of the traditional communities and finally the birth of the historical city center. The second chapter refers not only to the history of Syros’ island but also to the political, social and financial conditions that led to the creation of the town of Hermoupolis. Further reference is made to the urban planning legislation dated from the genesis of Hermoupolis up to the present time. In the second part the concept of a small island is thoroughly analyzed. In addition to this, the Thesis question whether Syros is considered to be a small island according to the current legal frame, what is the carrying capacity of the island and what are the appropriate means that can guarantee a sustainable development. In the end of the Thesis, emphasis is given to the contradiction between the relevant legislation and the current jurisprudence while various arguments concerning the current urban legislation, the applicability of the legal provisions and the contribution of the laws to the protection of the physiognomy of the city of Hermoupolis are also being raised.
